Powstanie 1863-1864 było najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym w epoce porozbiorowej. Do walki wciągnęło wszystkie warstwy społeczeństwa, odcisnęło się silnie na ówczesnych stosunkach międzynarodowych, a wreszcie spowodowało ogromny przełom społeczny i ideowy w dziejach narodowych, co wywarło decydujący wpływ na rozwój nowoczesnego społeczeństwa polskiego.
"Powstanie Listopadowe to właściwie regularna wojna polsko-rosyjska, w której Polacy niespodziewanie odnosili nawet znaczne sukcesy. Z kolei Powstanie Styczniowe jest desperackim, trochę przypadkowo wywołanym, zrywem. Piosenka powstańcza: „Poszli nasi w bój bez broni” dobrze określa ideę Powstania Styczniowego. Powstańcy uważali, że racja moralna, prawo Polaków do wolności zrównoważą rosyjskie karabiny i armaty. Sądzili, że słuszność sprawy doprowadzi ich do zwycięstwa" - mówi PAP Tomasz Łubieński.
17 stycznia 1814 r. w Nemours we Francji urodzi się Ludwik Mierosławski - naczelny dowódca powstania w Wielkopolsce w 1848 r., wódz rewolucyjnych armii na Sycylii i w Niemczech, pierwszy dyktator powstania styczniowego, jeden z najsławniejszych Polaków w Europie XIX w., nazywany "generałem przegranej sprawy".
Aleksander Wielopolski, naczelnik rządu cywilnego Królestwa Polskiego, przeciwnik antyrosyjskiej konspiracji i powstania zbrojnego, które sam sprowokował organizując pobór do wojska tzw. brankę. Przypisuje mu się powiedzenie: "dla Polaków można czasem coś dobrego zrobić, ale z Polakami nigdy".
Ludwik Mierosławski urodził się 17 stycznia 1814 r. w Nemours we Francji. Jego ojcem był Polak, kapitan wojsk napoleońskich, a matką Francuzka. W latach 1826-1830 uczęszczał do szkoły kadetów w Kaliszu, chcąc tak jak ojciec zostać zawodowym wojskowym.