Polski historyk Albert Stankowski poprowadził w czwartek wieczorem na Portugalskim Uniwersytecie Katolickim (UCP) w Lizbonie wykład zatytułowany „Odwaga i walka o wolność – Powstanie w getcie warszawskim", dotyczący wystąpienia zbrojnego ludności żydowskiej w 1943 r.
80 lat temu sporządzono raport Stroopa. To wstrząsające świadectwo zagłady ludności żydowskiej i jednocześnie zimny, pozbawiony emocji dokument, wytworzony przez niemiecką machinę zbrodni, i to zbrodni popełnianych przed obiektywem fotograficznego aparatu – powiedziała PAP archiwistka z IPN Ewa Wójcicka.
80 lat temu, 16 maja 1943 r., Niemcy wysadzili Wielką Synagogę w Warszawie. „Wysadzenie tak dużego budynku w centrum okupowanej stolicy miało symbolizować niemiecki triumf nad bojowcami stawiającymi opór i ludnością cywilną” – powiedziała PAP historyk dr Martyna Grądzka-Rejak z Muzeum Getta Warszawskiego.
Milczeć nie mogę i żyć nie mogę, gdy giną resztki ludu żydowskiego w Polsce, którego reprezentantem jestem. Towarzysze moi w getcie warszawskim zginęli z bronią w ręku, w ostatnim porywie bohaterskim – pisał w liście pożegnalnym Szmul Zygielbojm, który 12 maja 1943 r. popełnił samobójstwo w Londynie.
80 lat temu, 12 maja 1943 r., w Londynie zmarł śmiercią samobójczą członek i przedstawiciel społeczności żydowskiej w Radzie Narodowej RP Szmul Zygielbojm.„Jego samobójcza śmierć była dramatycznym aktem rozpaczy i protestu przeciw bierności władz alianckich wobec Zagłady” - powiedział PAP historyk prof. Grzegorz Berendt.
W Portugalii rozpoczęły się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. We współpracy z ambasadą RP w Lizbonie zainaugurowano wystawę oraz pokaz filmów na temat zrywu ludności żydowskiej w okupowanej przez nazistowskie Niemcy stolicy Polski.
W związku z 80. rocznicą powstania w getcie warszawskim ambasada RP oraz Instytut Polski w Madrycie (IP) we współpracy z Żydowskim Instytutem Historycznym, Centrum Sefarad- Israel oraz ośrodkiem kultury Circulo de Bellas Artes de Madrid zorganizowały we wtorek wystawę fotograficzną „Miasto żywych, Miasto umarłych”.
Dziś kwestionowane są nie tylko polskie, ale i żydowskie źródła oraz relacje. To wypaczanie Holokaustu, deptanie pamięci o powstańcach w getcie oraz o Polskim Państwie Podziemnym – powiedział wiceprezes IPN dr Mateusz Szpytma podczas konferencji „Opór Żydów przeciwko Niemcom na okupowanych ziemiach polskich”.
Krótkie filmy dokumentalne będące współczesnymi portretami Ocalałych z getta warszawskiego oraz osób, dla których spotkanie z dziedzictwem lub historią getta stało się ważnym doświadczeniem życiowym, będą od piątku co dwa tygodnie publikowane na kanale YouTube „Historia mówiona/ Kolekcja Muzeum POLIN”.