Polska, ze względu na swą słabość ujawnioną już podczas wielkiej wojny północnej, była w XVIII w. stałym obiektem westchnień rozbiorowych Prus. Nic by z tego jednak nie wyszło bez zgody Rosji, która wielokrotnie dawała Berlinowi do zrozumienia, iż Rzeczpospolitą uważa za teren własnych wyłącznych wpływów i nie zamierza dzielić się nim z Prusami - mówi w rozmowie na temat I rozbioru Polski prof. Zofia Zielińska z Uniwersytetu Warszawskiego.
Według prof. Janusza Tazbira, konflikty wewnętrzne były w dziejach Rzeczypospolitej Obojga Narodów nieuniknione, choć ich skala - w porównaniu z innymi państwami - była niewielka. Zatargi wynikały m.in. z buntów szlacheckich przeciw królowi. Częste w dawnej Polsce konflikty króla ze szlachtą bardzo rzadko kończyły się jednak prześladowaniami. Szlachty nie można było bezprawnie więzić ani torturować.