65 lat temu, 5 grudnia 1953 r., wicedyrektor Departamentu X polskiej bezpieki Józef Światło oddał się w ręce Amerykanów. Kilka miesięcy później nagrał i wyemitował na falach Radia Wolna Europa nieco ponad setkę audycji, które w zasadniczym stopniu przyczyniły się do zakończenia najbardziej represyjnej fazy stalinizmu.
Do 1947 r. aktywność bezpieki była ukierunkowana na zwalczanie ludzi, którzy rozpoczęli działalność w okresie okupacji niemieckiej, a potem ją kontynuowali - powiedział prof. Kazimierz Krajewski podczas sympozjum IPN poświęconego działaniom zbrojnym podziemia antykomunistycznego.
Polacy byli mordowani w tzw. operacji polskiej NKWD, ponieważ wywodzili się z innego świata niż komunizm - podkreślił prezes IPN Jarosław Szarek, który w piątek w Chmielnickim na Ukrainie otworzył wystawę poświęconą sowieckiemu ludobójstwu na Polakach z lat 1937-38.
Polacy, którzy w latach 30. XX w. żyli na terenie Związku Sowieckiego, tracili wszystko: życie swoje i najbliższych, zdrowie, majątek - opowiadają PAP krewni ofiar sowieckich represji. To była Golgota, ginęły setki i tysiące ludzi, zabijano za nic - wspominają.
IPN, dzięki współpracy z ukraińskimi archiwami, otrzymał do tej pory ok. 60 tys. stron dokumentów dotyczących sowieckich represji wobec Polaków w latach 30. - mówi dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk. Materiały te są weryfikowane, będą dostępne na początku przyszłego roku.
W karcerach i piwnicach dawnego kieleckiego więzienia otwarta zostanie w piątek stała ekspozycja poświęcona bohaterom podziemia niepodległościowego na Kielecczyźnie w latach 1939-56. Zaprezentowane zostaną na niej życiorysy ponad 200 osób więzionych w murach dawnego więzienia.
70 lat temu, 19 listopada 1948 r., Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie ogłosił wyrok w sprawie przywódców PPS-WRN, którym zarzucono m.in. planowanie obalenia przemocą ustroju "ludowo- demokratycznego" i współpracę z wywiadami państw zachodnich. Oskarżonym wymierzono kary do 10 lat więzienia, utratę praw obywatelskich do lat 5 oraz przepadek mienia.
Przez długie lata pojęcie „totalitaryzmu” uważane było w świecie naukowym za niemodne. Sprzyjało temu przede wszystkim ogromne zainteresowanie historią społeczną, jakie pojawiło się w ostatnich dekadach XX wiek. Znakomitymi przykładami tego były m.in. prace Richarda Grunbergera o nazistowskich Niemczech („A Social History of the Third Reich”, 1971) czy Sheili Fitzpatrick o Związku Sowieckim („Cultural Revolution in Russia, 1928–1931”, 1978; zbiór studiów pod jej redakcją).
Specjaliści z Biura Poszukiwań i Identyfikacji PIN wznowili badania sondażowe na działce w okolicach cmentarza prawosławnego w Białymstoku. Poszukują tam miejsc pochówków ofiar miejscowego UB z lat 1944-54. Podobne prace prowadzone są też w pobliżu aresztu śledczego w tym mieście.