100 lat temu, 19 lutego 1922 r., urodził się Władysław Bartoszewski, pisarz, więzień KL Auschwitz, pracownik Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, działacz Rady Pomocy Żydom „Żegota”, uczestnik Powstania Warszawskiego, opozycjonista w czasach PRL, po 1989 r. dwukrotny minister spraw zagranicznych.
Pierwszy w Wielkiej Brytanii i drugi na świecie pomnik Ireny Sendlerowej – polskiej działaczki społecznej, która w czasie II wojny światowej uratowała setki żydowskich dzieci – odsłonięto w sobotę w mieście Newark w środkowej Anglii.
W Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku otwarto wystawę poświęconą Władysławowi Bartoszewskiemu (1922-2015), więźniowi KL Auschwitz, działaczowi Rady Pomocy Żydom „Żegota”, po II wojnie światowej więzionemu przez władze komunistyczne, a w niepodległej Polsce, w 1995 r., ministrowi spraw zagranicznych.
„Upolitycznienie dyskursu historycznego w okresie PRL powodowało, że w badaniach nad stosunkami polsko-żydowskimi niewiele miejsca poświęcano zagadnieniu zorganizowanej pomocy, a przede wszystkim stosunku Polskiego Państwa Podziemnego do tzw. +kwestii żydowskiej+ i do sytuacji Żydów na okupowanych ziemiach polskich. Książka Teresy Prekerowej na temat Rady Pomocy Żydom jest tu wyjątkiem, była bowiem pierwszym pełnym, rzetelnym opracowaniem dziejów tej organizacji” – podkreśla Aleksandra Namysło we wprowadzeniu.
110 lat temu, 15 lutego 1910 r., urodziła się Irena Sendlerowa, działaczka społeczna, w czasie niemieckiej okupacji szefowa wydziału dziecięcego Rady Pomocy Żydom „Żegota”; uratowała setki dzieci żydowskich, wywożąc je z warszawskiego getta i ukrywając w polskich rodzinach, sierocińcach oraz klasztorach; odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Powstała 4 grudnia 1942 r. w Warszawie przy Delegaturze Rządu na Kraj z przekształcenia utworzonego 27 września 1942 r. w okupowanej przez Niemców stolicy Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom. Założono go z inicjatywy Zofii Kossak-Szczuckiej, działaczki konspiracyjnego Frontu Odrodzenia Polski, oraz Wandy Krahelskiej-Filipowiczowej, członkini PPS.
Zofia Kossak to osoba, która stanowi wzór dla Polaków – powiedział PAP abp senior Damian Zimoń podczas konferencji naukowej zorganizowanej w Górkach Wielkich na Śląsku Cieszyńskim w 130. rocznicę urodzin pisarki, które przypadają w sobotę.
Instytucje Polskiego Państwa Podziemnego niosły pomoc żydowskim obywatelom RP. Jej dobrze udokumentowanym przykładem są działania Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Dziś znacznie mniej jednak wiemy o szczegółach pomocy zbrojnej dla bojowników przygotowujących się do walki za murami getta warszawskiego.