"Przemijanie ziemian" to tytuł najnowszego kwartalnika historycznego "Karta". Wspomnienia, dzienniki i fotografie z XIX i XX wieku przedstawiają barwny, ale i tragiczny los polskiego ziemiaństwa, które po 1945 roku uległo zniszczeniu. W tym roku mija 100 lat od powołania Związku Ziemian, których tradycje miały znaczący wpływ na kształt II Rzeczypospolitej.
Wigilię szczególnie wystawnie obchodzono w majątkach ziemiańskich. „Dnia tego jednakowy po całej może Polsce był obiad" - pisał Jan Ursyn Niemcewicz. Jadano trzy zupy, karpia i szczupaka z szafranem, placuszki z makiem i miodem, okonie z posiekanymi jajami. Kutia była dla służących.
Multimedialny szlak ziemiaństwa na Lubelszczyźnie obejmujący 850 dawnych majątków ziemskich i wirtualny model 3D majątku w Moniakach składają się na portal poświęcony historii ziemiaństwa, udostępniony przez Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie.
Zdjęcia, dokumenty i teksty przybliżające dzieje ziemiaństwa polskiego w XX w., przez pryzmat historii rodów m.in. Lutosławskich, Radziwiłłów, Gombrowiczów czy Raczyńskich, można będzie od piątku zobaczyć na wystawie na Zamku Królewskim w Warszawie.
Wyposażenie dawnej łazienki - wanny, nocniki, podgrzewacze wody, kosmetyki, środki czystości z XIX i XX wieku zgromadzono na wystawie „Jaśnie Państwo w kąpieli”, która otwarta zostanie w piątek w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce (Lubelskie).
Dwa tysiące polskich dworów popada w ruinę - podało Polskie Towarzystwo Ziemiańskie w 70. rocznicę uchwalenia przez PKWN dekretu o reformie rolnej likwidującej majątki ziemskie. Według Towarzystwa co drugi niszczejący obiekt można jeszcze uratować.
Zapóźnienia w sposobie gospodarowania, życie ponad stan i powierzanie zarządu majątków osobom bez przygotowania to główne powody pogarszania się sytuacji polskiego ziemiaństwa w II poł. XIX w. W czwartek rozpoczęła się w Warszawie dwudniowa konferencja IPN nt. ziemiaństwa w latach 1864-1944.
W historiografii brakuje pełnego i syntetycznego obrazu polskiego ziemiaństwa, który ulegał przemianom od pejoratywnego do pozytywnego - zgodzili się uczestnicy konferencji naukowej "Obraz ziemiaństwa w nauce, literaturze i publicystyce" w Warszawie.