My staramy się opowiadać Sybir z punktu widzenia doświadczenia Polaków, szerzej – obywateli II RP, wpisanej w doświadczenie naszej części Europy. Zarazem jednak trzeba bardzo silnie podkreślić: to nie jest muzeum lokalne. Jesteśmy zlokalizowani w Białymstoku, ale opowiadamy doświadczenie naszej części Europy – mówi prof. Wojciech Śleszyński, dyrektorem Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.
W Moskwie odbyły się w sobotę polonijne obchody Święta Niepodległości. Święto to jest dla nas jednym z najważniejszych ze względu na historię Polaków w Rosji, zsyłanych za walkę o niepodległość – mówi PAP szefowa Polonii Halina Subotowicz-Romanowa.
Rowerowa przejażdżka po miejscach historycznych, piknik z kresowym jedzeniem, a także warsztaty dla dzieci – złożą się na niedzielne wydarzenia, które zakończą czterodniowe uroczystości otwarcia Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku. W niedzielę można także zwiedzać wystawę stałą.
Na Litwie w poniedziałek odbywają się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę początku masowych wywózek na Syberię zorganizowanych przez okupacyjny reżim sowiecki. W uroczystościach uczestniczą między innymi wicemarszałkowie Sejmu i Senatu RP, Ryszard Terlecki i Marek Pęk.
W pamięci zbiorowej Polaków Syberia stała się w XIX wieku miejscem katorgi, zesłań i tułaczki, a w pamiętnikach i relacjach z tamtego czasu pojawiają się porównania tej krainy do „ziemi przeklętej” czy „lodowego piekła”. „Niezależnie od formy władzy, jaka sprawowana była na terenie Rosji, już od wieku XVIII nasi rodacy padali ofiarami represji caratu (a później władz sowieckich) i w związku z tym trafiali na Syberię” – czytamy.
Prezydent Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie Orderem Orła Białego polskiego franciszkanina konwentualnego, zesłańca syberyjskiego i żołnierz armii gen. Andersa o. Łucjana Królikowskiego – poinformowano w czwartek na stronie Kancelarii Prezydenta.
Polskie doświadczenie Sybiru-Syberii ma cechy szczególne – zapoczątkowane w XVII wieku, w epoce romantyzmu stało się mitem kultury polskiej, fantazmatem poetów, ideą historiozofów, a kolejne powstania i zrywy aż po II wojnę światową przynosiły zsyłki, deportacje, zesłania w głąb terytorium rozciągającego się od Murmańska i Archangielska do stepów kazachskich, od Uralu do wyspy Sachalin – czytamy we wstępie książki "Polacy na Syberii od XIX do XXI wieku". Monografię wydało Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.
W Białymstoku odbyły się w piątek główne obchody związane z XVIII Międzynarodowym Marszem Pamięci Zesłańców Sybiru. Marsz to uroczystość religijno-patriotyczna, która ma przypominać historię wywózek na Wschód i upamiętniać tych, którzy z zesłania nie wrócili.
135 lat temu, 26 sierpnia 1883 r., urodził się Kazimierz Pużak – członek władz PPS, podczas II wojny światowej jeden z przywódców PPS-WRN, przewodniczący Rady Jedności Narodowej; aresztowany przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.
Autor - skądinąd wieloletni zasłużony wykładowca akademicki - nie ma żadnych problemów z użyciem pięknego, barwnego języka do ukazania w swoich zebranych tekstach tak zwykłego, codziennego życia przeciętnego syberyjskiego zesłańca z połowy XIX w., jak i szczegółów charakterystycznych tylko dla jednego, konkretnego życiorysu. Równie celnie wydobywa doznania wspólne dla całych grup zesłańców. Ta szczegółowość w niczym nie nuży Czytelnika, lecz - wręcz przeciwnie - zachęca do dalszego czytania, do wgłębiania się w treść poszczególnych wątków.