Konstytucja 3 maja to przełom z wielu punktów widzenia. To przede wszystkim wyrugowanie z sejmu liberum veto i zniesienie instytucji konfederacji oraz wielka zmiana podmiotu polskiej demokracji: odebranie głosu politycznego szlachcie nieposiadającej. Poza tym to również sama zmiana pojęcia narodu – mówi prof. Zofia Zielińska, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego.
W konfederacji barskiej możemy widzieć pierwsze powstanie narodowe – mówi PAP prof. Zofia Zielińska z Instytutu Historycznego UW. 250 lat temu, 29 lutego 1768 r. w Barze na Podolu została zawiązana konfederacja szlachty w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej.
Konfederacja barska to był ruch o bardzo niejednorodnym charakterze. Byli w niej szczerzy uczestnicy walk o wolność i wiarę - w tym sensie była pierwszym powstaniem. Jednak część barskich przywódców z Teodorem Wesslem na czele bardziej nad walkę o wiarę i wolność przekładała intencję zniszczenia króla i Czartoryskich - mówi prof. Zofia Zielińska z UW.
Stanisławowi Leszczyńskiemu brak było większych ambicji, aby samodzielność polityczną osiągnąć. Nie przejawiał także inicjatywy do realizowania w praktyce swoich idei politycznych. A te właśnie stanowią jego największą chlubę, powód do historycznej renomy – powiedziała PAP prof. Zofia Leszczyńska z Instytutu Historycznego UW. 23 lutego mija 250. rocznica śmierci dwukrotnego króla Polski.
Wielką zasługą Stanisława Augusta Poniatowskiego była przebudowa demokracji fasadowej w realną. Stworzył on nowoczesne i oświecone państwo - mówi PAP prof. Zofia Zielińska z Uniwersytetu Warszawskiego.