30 września 1854 roku zmarł w Krakowie generał dywizji Józef Chłopicki, żołnierz napoleoński, dyktator Powstania Listopadowego. Jego nazwisko widnieje na Łuku Tryumfalnym w Paryżu, pojawia się w „Kordianie” Słowackiego oraz „Warszawiance” i „Nocy listopadowej” Wyspiańskiego.
W nocy z 29 na 30 listopada 1830 r. w Warszawie rozpoczęło się Powstanie Listopadowe - zryw niepodległościowy skierowany przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Przez 10 miesięcy 140 tys. ludzi prowadziło walkę z największą potęgą militarną Europy, odnosząc w niej poważne, lecz przejściowe sukcesy. Rozpoczęte w listopadową noc powstanie narodowe było największym wysiłkiem zbrojnym w polskich walkach wyzwoleńczych XIX wieku.
25 lutego 1831 roku oddziały polskie na przedpolach Warszawy powstrzymały rosyjski atak na stolicę. Całodniowa bitwa o olszynowy lasek na Grochowie, w której straty obu stron przekroczyły 15 tysięcy żołnierzy, zakończyła się odwrotem armii feldmarszałka Iwana Dybicza. Była to jedna z największych i najkrwawszych bitew wojny polsko-rosyjskiej 1830-1831 r.
W pierwszej fazie Powstania Listopadowego część polskich oficerów miała dylemat: uznać powstanie za ogólnonarodowe, czy też za "wybryk zbuntowanych podchorążych" - mówi prof. Jarosław Czubaty z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Bitwa o Olszynkę Grochowską, stoczona 25 lutego 1831 r., była jednym z największych starć Powstania Listopadowego. Oddziały powstańcze pod wodzą gen. Józefa Chłopickiego przez cały dzień odpierały natarcie armii feldmarszałka Iwana Dybicza. W walkach zginęło ponad 7 tys. żołnierzy polskich i ponad 9 tys. Rosjan. Znaczenie bitwy polegało na tym, że zmusiła ona Rosjan do cofnięcia swych wojsk i opóźniła ich szturm na Warszawę.