Gmach rosyjskiego MSZ. Fot. PAP/EPA
Obecny międzynarodowy kryzys polityczny wywołany koncentracją wojsk rosyjskich na granicy rosyjsko-ukraińskiej, groźba wojny i pogwałcenia suwerenności Ukrainy, napawają nas, historyków z Polski, Białorusi, Litwy, Rosji i Ukrainy największym niepokojem. Neoimperialny język rosyjskiej dyplomacji używający sformułowań o „strefach wpływów” jako rzekomo słusznej kategorii w układaniu relacji międzynarodowych jest dla nas nie do przyjęcia. Budzi bowiem skojarzenia z wydarzeniami, które doprowadziły do wybuchu II wojny światowej i jej tragicznych konsekwencji: śmierci kilkudziesięciu milionów ludzi, przymusowych migracji, wywózek i wypędzeń na masową skalę ludności cywilnej, następnie zaś zniewolenia krajów, które znalazły się w sowieckiej „strefie wpływów”. Pragniemy przypomnieć, że rozgraniczenie stref interesów w Europie Wschodniej było kluczowym sformułowaniem tzw. tajnego protokołu dodatkowego o pograniczu sfer interesów Niemiec i ZSRS do Paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 roku, który umożliwił współpracę między Związkiem Sowieckim a III Rzeszą oraz ich militarną agresję i okupację Polski, następnie zaś Litwy, Łotwy i Estonii.
Wysuwane przez prezydenta Putina propozycje rozgraniczenia sfer wpływów są niebezpieczne nie tylko dla suwerenności Ukrainy, czy też innych państw dawnego tzw. Bloku Wschodniego i byłych republik sowieckich, wobec których Kreml wysuwa żądania ograniczające ich swobodę decyzji o sojuszach politycznych i militarnych. Stanowi również niebezpieczeństwo dla innych państw sąsiadujących z Rosją, a także krajów skandynawskich: Finlandii i Szwecji. Zarazem podważa wypracowane w II połowie XX wieku w ramach Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie zasady pokojowego współistnienia państw i narodów, a także demokratyczne wartości, które stały się częścią współczesnej tożsamości Europejczyków.
Doceniamy wszystkie działania niepodległej i suwerennej Ukrainy prowadzące do stworzenia w państwie tym systemu demokracji i swobód obywatelskich. Ukraińskie przemiany ostatnich lat ukazują drogę również innym narodom walczącym o prawo samostanowienia w ramach ustrojów demokratycznych. Są też wyzwaniem dla grup rządzących w systemach autorytarnych, które odczuwają strach przed upowszechnieniem wartości charakterystycznych dla otwartych społeczeństw obywatelskich. Z wdzięcznością odnosimy się do działań tych wszystkich Rosjan, w tym ich krytycznych ocen, które prowadzą do rozliczeń z trudną przeszłością okresu istnienia Związku Sowieckiego. Tworzą one bowiem podstawę do wypracowania wspólnej pokojowej przyszłości, dobrosąsiedzkich stosunków i przyjaźni między naszymi narodami.
Naszym celem nie jest krytyka innych społeczeństw i ich patriotycznych wartości, dopóki nie są one oparte na pogardzie wobec praw innych narodów, czy agresji wobec innych państw. Naszym celem jest poszanowanie granic i prawa samostanowienia oraz protest wobec prób narzucania siłą rozwiązań politycznych przez jedno państwo innym państwom. Mimo wszystkich różnic wynikających ze skomplikowanej historii Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej oraz doświadczeń dzielących narody reprezentowane przez sygnatariuszy tego apelu pragniemy zwrócić się do wszystkich ludzi dobrej woli w Polsce, Białorusi, Litwie, Rosji i Ukrainie o uszanowanie istniejących granic oraz wsparcie jedności terytorialnej Ukrainy z Krymem i Donbasem. Zarazem chodzi nam o respektowanie suwerenności istniejących państw, jako podstaw do zachowania trwałego pokoju.
Jako historycy zdajemy sobie sprawę, że powrót do myślenia w kategoriach „stref wpływów” może doprowadzić do tragedii, którą Europa i świat przeżywały przed osiemdziesięciu laty.
Lista sygnatariuszy Apelu:
Dr Feliks Ackermann, Deutsches Historisches Institut Warschau / Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie
Мгр гісторыі Цімафей Акудовіч, Беларусь
Кандыдат гістарычны навук Вадзім Аніпяркоў, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Urszula Augustyniak, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Кандидат політичних наук, Володимир Бабка, Державна наукова установа „Енциклопедичне видавництво”, Київ
Кандидат історичних наук Дмитро Байкєніч, Інститут дослідження Голодомору, Київ
Кандидат історичних наук Зоя Баран, Львівський національний університет ім. Івана Франка
Кандидат історичних наук Ірина Батирєва, Інститут дослідження Голодомору, Київ
Доктор історичних наук Ольга Білобровець, Житомирський державний університет ім. Івана Франка
Кандидат філологічних наук, Вадим Василенко, Інститут літератури ім. Тараса Шевченка НАН України
Кандидат історичних наук, Ірина Вишня, ПЗО Гімназія Кларіс Вербіс, Київ
Кандидат історичних наук, Надія Войтович, Львівський національний університет ветеринарної медицини та біотехнологій ім. С. З. Гжицького
Dr hab. Konrad Bobiatyński, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Bogdan Borucki, Oficyna Wydawnicza „Mówią wieki”
Dr hab. Jan Jacek Bruski, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UJ Юры Гардзееў, Instytut Rosji i Europy Wschodniej, Uniwersytet Jagielloński
Кандыдат гістарычных навук Ірына Ганецкая, незалежная даследчыца, Мінск
Кандидат історичних наук, Ігор Гілевич, Львівський національний університет ім. Івана Франка
Доктор історичних наук Нані Гогохія, Луганський національний університет ім. Тараса Шевченка
Доктор історичних наук Наталія Громова, Київський національний університет ім. Тараса Шевченка
Олена Донець, Національна бібліотека України ім. В. І. Вернадського, Київ
Мгр філалогіі Андрэй Дынько, рэдактар, Беларусь
Prof. dr hab. Wiesław Caban, Instytut Historii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Dr Rūta Čapaitė, Lietuvos istorijos institutas, Vilnius
Dr hab., prof. UW Jolanta Choińska-Mika, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Andrzej Chwalba, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Stefan Ciara, prof. UW, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Jarosław Czubaty, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr Iwona Dadej, Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Prof. dr hab. Antoni Dudek, Instytut Historii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Prof. dr hab. Bogusław Dybaś, Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr Bartosz Dziewanowski-Stefańczyk, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Dr hab., prof. PAN Anna Engelking, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
Доцент, доктор исторических наук Константин Ерусалимский, Росси́йский госуда́рственный гуманита́рный университе́т, Москва
Кандыдат гістарычных навук Алесь Жлутка, Univerzita Palackého v Olomouci / Універсітэт Палацкага ў Аламоўцы
Доктор історичних наук Наталка Жмуд, Вінницький державний педагогічний університет ім. Михайла Коцюбинського
Професор, доктор історичних наук Леонід Зашкільняк, Львівській Національний університет
Кандидат історичних наук Андрій Забловський, Рада підприємців при КМУ, Київ
Кандидат історичних наук Андрій Зюбровський, Інститут народознавства НАН України, Київ
Mateusz Fałkowski, Instytut Pileckiego, oddział w Berlinie
Prof. dr hab. Andrzej Friszke, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. Paweł Gancarczyk, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
Dr Ewa Gładkowska, Instytut Sztuk Pięknych, Uniwersytet Warmińsko- Mazurski w Olsztynie
Prof. dr hab. Krzysztof Gładkowski, Instytut Nauk Politycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Dr hab. Henryk Głębocki, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr Dawid Golik, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Pamięci Narodowej, Kraków
Dr Tomasz Grabowski, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Ryszard Grzesik, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. Aleksander Gubrynowicz, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
Dr Maciej Gugała, Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie
Prof. dr hab. Stanisław Jankowiak, Wydział Historii, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Prof. dr hab. Igor Hałagida, Wydział Historyczny, Uniwersytet Gdański
Dr hab. Ola Hnatiuk, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski, Akademia Kijowsko-Mohylańska
Dr hab. Rafał Hryszko, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr Agnieszka Janiak-Jasińska, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Marek Janicki, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Maciej Janowski, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Dr Marcin Jarząbek, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr Łukasz Jasiński, Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie
Prof. dr hab. Violetta Julkowska, Instytut Historii, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Dr Dominik Kadzik, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
професор, доктор історичних наук Ярослав Калакура, Київський національний університет ім. Тараса Шевченка
Прафесар, доктар гістарычных навукАляксандр Калбаска, Еўрапейскі Гуманітарны Універсітэт ў Вільні, Vilnius
Prof. Dr Andrzej Kamiński, Georgetown University
Dr Андрэй Казакевіч, Vytauto Didžiojo universitetas, Kaunas
Професор, доктор історичних наук Геннадій Казакевич, Київський національний університет ім. Тараса Шевченка
Кандыдат гістарычных навук Аляксандр Казакоў, незалежны даследчык, Беларусь-Швецыя
Докторка історичних наук, Оксана Кісь, Інститут народознавства НАН України
Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski w Warszawie
Dr Anna Kalinowska, Muzeum Historii Polski w Warszawie
Dr Łukasz Kamiński, Instytut Historyczny, Uniwersytet Wrocławski
Prof. dr hab. Andrzej Karpiński, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UWM Igor Kąkolewski, Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, Instytut Nauk Politycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Prof. dr hab. Tomasz Kempa, Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Prof. dr hab. Edmund Kizik, Instytut Historii, Uniwersytet Gdański, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Prof. dr hab. Tomasz Kizwalter, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UJ Barbara Klich-Kluczewska, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Доктор мистецтвознавства, Ірина Клименко, Національна музична академія України ім. Петра Чайковського
Prof. dr hab. Jerzy Kochanowski, Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Maria Koczerska, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Професор, доктор історичних наук Ольга Коляструк, Вінницький державний педагогічний університет ім. Михайла Коцюбинського
Dr David Kolbaia, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Dr Andrzej Kompa, Instytut Historii, Uniwersytet Łódzki
Кандидатка історичних наук Олена Кондратюк, Державний науковий центр захисту культурної спадщини від техногенних катастроф, Київ
Prof. dr hab. Michał Kopczyński, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UJ Marek Daniel Kowalski, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UJ, Lidia Korczak, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Доктор історичних наук Володимир Комар, Прикарпатський національний університет ім. Василя Стефаника, Івано-Франківськ
Wanda Kozyra, La Cortesia, Lyon
Доктор історичних наук Павло Кравченко, Вінницький державний педагогічний університет ім. Михайла Коцюбинського
Dr hab. Natalia Królikowska-Jeglińska, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Płk Tadeusz Krząstek, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Cezary Kuklo, Instytut Historii i Nauk Politycznych, Uniwersytet w Białymstoku
Prof. dr hab. Marcin Kula, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Alicja Kulecka, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Ігор Кулик, Галузевий державний архів Українського інституту національної пам'яті, Київ
Dr Przemysław Krajewski, Instytut Historyczny, Uniwersytet Szczeciński
Кандидат історичних наук Юлія Крикун, Державний науковий центр захисту культурної спадщини від техногенних катастроф, Київ
Професор, доктор історичних наук Анатолій Круглашов, Чернівецький національний університет ім. Юрія Федьковича
Prof. dr hab. Ryszard Kulesza, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UMK Krzysztof Kwiatkowski, Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr Elżbieta Kwiecińska, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
кандыдат сацыялагічных навук, Аляксей Ластоўскі, Полацкі Дзяржаўны ўніверсітэт
Мгр паліталогіі Аляксандр Лагвінец, Вольны Беларускі ўніверсітэт / Wolny Uniwersytet Białoruski
мгр гісторыі Валянціна Лебедзева, Гомельскі Дзяржаўны ўніверсітэт
Dr hab., prof. UŁ Krzysztof Lesiakowski, Instytut Historii, Uniwersytet Łódzki
Prof. dr hab. Michał Leśniewski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. PAN, Dariusz Libionka, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. Hubert Łaszkiewicz, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Dr Anna Machcewicz, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Prof. dr hab. Paweł Machcewicz, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Кандидатка історичних наук Марія Маєрчик, Інститут народознавства НАН України, Київ
Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Adam Manikowski, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Prof. dr hab. Halina Manikowska, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Tomasz Markiewicz, historyk-varsavianista, Warszawa
Dr hab. Artur Markowski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Andrzej Marzec, Instytut Historii, Uniwersytet Jagiellońskiego
Prof. dr hab. Wojciech Materski, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Dr Rafał Matuszewski, Polish Institute of Advanced Studies, Paris-London, Universität Salzburg
Prof. dr hab. Roman Michałowski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UJ Janusz Mierzwa, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Marian Mikołajczyk, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski
Prof. dr hab. Krzysztof Mikulski, Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr hab. Dariusz Milewski, Instytut Historii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Dr Jan Jerzy Milewski, Polskie Towarzystwo Historyczne, Białystok
Доктор історичних наук Василь Міщанин, Ужгородський національний університет
Jędrzej Możejko, przewodniczący Naukowego Koła Historyków, Uniwersytet Gdański
Dr hab. Wojciech Mruk, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Grzegorz Myśliwski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Mirosław Nagielski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Dariusz Nawrot, Instytut Historii, Uniwersytet Śląski
Prof. dr Alvydas Nikžentaitis, Lietuvos istorijos institutas, Vilnius
Prof. dr hab. Andrzej Nowak, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Dr Jan Olaszek, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. Piotr Oliński, Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Prof. dr hab. Krzysztof Ożóg, Wydział Historii, Uniwersytet Jagielloński
Доктар Аляксандр Пагарэлы, незалежны даследчык, Гродна
Доктор історичних наук Іван Патриляк, Київський національний університет ім. Тараса Шевченка
Кандыдат гістарычных навук Алесь Пашкевіч, рэдактар, Беларусь
Dr hab., prof. UW Marcin Pauk, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UW Marek Pawełczak, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Janusz Pezda, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UJ Adam Perłakowski, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Доктор історичних наук Наталія Петрова, Одеський національний університет ім. І. І. Мечникова
Dr hab., prof. UJ Zenon Piech, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UJ Stanisław Pijaj, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Jan M. Piskorski, Instytut Historii, Uniwersytet Szczeciński
професор, доктор історичних наук Валентина Піскун, Інститут української археографії та джерелознавства ім. М. С. Грушевського НАН України
Dr hab., prof. UR Jan Pisuliński, Instytut Historii, Uniwersytet Rzeszowski
Prof. dr hab. Jakub Polit, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Piotr Pomianowski, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Jan Pomorski, Instytut Historii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Dr Krzysztof Popek, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UAM Małgorzata Praczyk, Wydział Historii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Кандыдат гістарычных навук Генадзь Прыбытка, незалежны даследчык, Мoсква
Кандидат мистецтвознавства Галина Пшенічкіна, Дніпропетровська академія музики ім. М. Глінки
Dr hab. Maciej Ptaszyński, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Мгр Андрэй Радаман, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, Uniwersytet w Białymstoku
Ramunė Radzevičiene, Vilniaus miesto klinikinė ligoninė, Vilnius
Hanna Radziejowska, Instytut Pileckiego, oddział w Berlinie
Кандыдат гістарычных навук Аляксандр Радзюк, Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт ў Вільні, Vilnius
Prof. Dr Ірына Раманава, Justus-Liebig-Universität Gießen
Prof. dr hab. Wojciech Roszkowski, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie i Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
PhD Пётр Рудкоўскі, Інстытут стратэгічных даследаванняў, Мінск
Prof. dr hab. Szymon Rudnicki, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr Kamil Ruszała, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UW Tadeusz P. Rutkowski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UWr Karol Sanojca, Zakład Dydaktyki Historii i Wiedzy o Społeczeństwie, Uniwersytet Wrocławski
Мгр Анжела Савченко, туристична компанія „Київські фрески”
Доктар габілітаваны Генадзь Сагановіч, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Кандыдат гістарычных навук Євгеній Сафар'янс, Інститут всесвітньої історії НАН України
Професор, доктор історичних наук Євген Сінкевич, Черкаський національний університет ім. Богдана Хмельницького
Prof. dr hab. Tomasz Schramm, Wydział Historyczny, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Dr Michał Siedziako, Instytut Historyczny, Uniwersytet Szczeciński, Instytut Pamięci Narodowej
Dr Magdalena Semczyszyn, Instytut Pamięci Narodowej, Szczecin
Prof. dr hab. Tomasz Sikorski, Instytut Historyczny, Uniwersytet Szczeciński
кандидат історичних наук, Віталій Скальський, Інститут історії України НАН України, викладач Національного університету „Києво-Могилянська академія”, редактор сайту „Історична правда”
Кандыдат гістарычных навук Генадзь Семянчук, Uniwersytet Warszawski
Кандыдат гістарычных навук Анастасія Скеп’ян, Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (Мінск)
Доктар гістарычных навук Аляксандр Смалянчук, Instytut Slawistyki PAN (Warszawa)
Кандыдат гістарычны навук Іна Соркіна, Uniwersytet Warszawski
Dr Jan Jerzy Sowa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Paweł Sowiński, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Dr Tomasz Skonieczny, Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego
Prof. dr hab. Leszek Słupecki, Instytut Historii, Uniwersytet Rzeszowski
Dr hab. Stanisław Stępień, Instytut Historii, Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu
Кандидатка біологічних наук Наталія Струтинська, Інститут фізіології ім. О. О. Богомольця НАН України, Київ
Prof. dr hab. Stanisław Sroka, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UJ, Michał Stachura, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab. Krystyna Stebnicka, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Rafał Stobiecki, Instytut Historii, Uniwersytet Łódzki
Prof. dr hab. Dariusz Stola, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Prof. dr hab. Krzysztof Stopka, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Maius
Dr hab., prof. UW Piotr Szlanta, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Tomasz Schramm, Instytut Historii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Dr hab. Krzysztof Ślusarek, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Кандыдат гістарычных навук Аляксей Шаланда, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Prof. Dr Jan Szemiński, האוניברסיטה העברית בירושלים / Hebrew University of Jerusalem
Dr hab. Ewelina Szpak prof. IHPAN, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. Mirosław Szumiło, Instytut Historii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Dr hab. Michał Tomaszek, Instytut Historii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Prof. dr hab. Robert Traba, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Кандидат історичних наук Олег Турій, Український католицький університет, Львів
Доктор історичних наук Віталій Тучинський, Вінницький державний педагогічний університет ім. Михайла Коцюбинського
Prof. dr hab. Romuald Turkowski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Wojciech Tygielski, Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Michał Tymowski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Ірина Федорчук, Вінницький обласний Будинок культури учителя
Кандидат мистецтвознавства Ірина Федун, Львівський національний університет ім. Івана Франка
Prof. dr hab. Мікалай Хаўстовіч, Wydział Lingwistyki Stosowanej, Uniwersytet Warszawski
Доктор історичних наук, Ольга Хромова, Державний університет інфраструктури та технологій
Мгр гісторыі Сяргей Харэўскі, Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт ў Вільні, Vilnius
Кандидат історичних наук Іванна Черленяк, Інститут народознавства НАН України
Прафесар, доктар гістарычных навук Захар Шыбека, אוניברסיטת תל אביב / Tel Aviv University
Доктор історичних наук, Надія Швидка, Донбаський державний педагогічний університет
Професор, доктор історичних наук Сергій Швидкий, Донбаський державний педагогічний університет
Професор, доктор історичних наук Євген Єфремов, Національна музична академія України ім. П. І. Чайковського, Київ
Kacper Wańczyk, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UW Marek Węcowski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Dr hab., prof. UW Piotr Węcowski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Jacek Wijaczka, Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Prof. Dr Grischa Vercamer, Technische Universität Chemnitz
Кандыдат гістарычных навук Анатоль Вялікі, Uniwersytet Warszawski, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski
Rafał Waszczuk, Muzeum Historii Polski w Warszawie
Dr hab., prof. US Pierre-Frédéric Weber, Instytut Historyczny, Uniwersytet Szczeciński
Prof. dr hab. Henryk Walczak, Instytut Historyczny, Uniwersytet Szczeciński
Prof. dr hab. Stanisław Wiech, Instytut Historii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Prof. dr hab. Robert Wiśniewski, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Rafał Wnuk, Katolicki Uniwersytet Lubelski
Dr hab. Aleksander Wolicki, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Andrzej Zakrzewski, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Krzysztof Zamorski, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Dr hab., prof. UW Marcin Zaremba, Wydział Historii, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Leszek Zasztowt, Studium Europy Wschodniej UW, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk
Dr hab., prof. SGH Andrzej Zawistowski, Katedra Historii Gospodarczej i Społecznej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Кандидат історичних наук Юрій Зазуляк, кафедра iсторії, Український Католицький Університет, Львів
Dr hab., prof. UJ Zdzisław Zblewski, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Andrzej Żbikowski, Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski, Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie
Dr Karol Żojdź, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. Robert Żurek, Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego
