Prace poszukiwawcze na Cmentarzu Parafialnym św. Anny w Lubartowie. Fot. Artur Piekarz, Łukasz Pasztelaniec / IPN
Szczątki należące do mężczyzny w wieku ok. 20-25 lat zostały odnalezione na cmentarzu w Lubartowie (Lubelskie) – informuje w czwartek Instytut Pamięci Narodowej. Zostaną one poddane oględzinom i badaniom genetycznym.
Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził prace poszukiwawcze na Cmentarzu Parafialnym św. Anny w Lubartowie, które miały na celu sprawdzenie informacji o pochówku pod cmentarnym murem żołnierza WiN Jana Kowalskiego ps. „Bystry”, który zmarł w październiku 1946 r. wskutek ran odniesionych podczas starcia z grupą żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
„W wyniku przeprowadzonych działań odnaleziono i podjęto szczątki należące do mężczyzny w wieku ok. 20-25 lat. Spoczywały one w pozostałościach trumny, co koresponduje z raportami PUBP w Lubartowie dotyczącymi odnalezienia zwłok partyzanta” - poinformował w czwartek w komunikacie naczelnik Oddziałowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Lublinie Artur Piekarz.
Prace poszukiwawcze miały na celu sprawdzenie informacji o pochówku pod cmentarnym murem żołnierza WiN Jana Kowalskiego ps. „Bystry”, który zmarł w październiku 1946 r. wskutek ran odniesionych podczas starcia z grupą żołnierzy KBW.
Ponadto w jamie grobowej ujawniono guziki, skórzany pasek oraz książeczkę - prawdopodobnie do nabożeństwa.
Odnalezione szczątki zostały przewiezione do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, gdzie zostaną poddane badaniom medycznym oraz identyfikacji genetycznej.
Jan Kowalski „Bystry”, urodził się 21 sierpnia 1927 r. w Rudnie, w powiecie lubartowskim. Był żołnierzem Obwodu AK-WiN Lubartów. Od stycznia 1946 r. służył w bojówce rejonowej Wiktora Targońskiego „Brzozy”. We wrześniu 1946 r. dołączył do oddziału Kazimierza Woźniaka „Szatana”, wchodzącego w skład zgrupowania OPL/OPG mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”.
Hieronim Dekutowski (1918-1949)
W nocy z 3 na 4 października 1946 r. został ciężko ranny w czasie potyczki z pododdziałem Kompanii Zwiadu WBW-Lublin w miejscowości Piotrawin koło Jastkowa, w powiecie lubelskim. Członkowie oddziału ewakuowali Kowalskiego z miejsca walki i umieścili na kwaterze w przysiółku Zakopaniny koło Woli Przybysławskiej, w powiecie puławskim. Tam zmarł, najprawdopodobniej po jednym lub dwóch dniach od chwili zranienia. Ciało partyzanta przeniesiono do domu Jana Sykuta w pobliskim Orliczu, przebrano, włożono do trumny, którą ukryto w stodole, by w nocy wywieźć na cmentarz.
7 października 1946 r., tuż przed południem, trumnę odnalazła penetrująca wieś grupa operacyjna UB-WP. Ciało partyzanta przewieziono do siedziby PUBP w Lubartowie, gdzie przeprowadzono oględziny i dokonano identyfikacji z udziałem członków rodziny. Zwłoki zostały następnie pogrzebane za zezwoleniem Sądu Grodzkiego w Lubartowie na miejscowym cmentarzu.
Na początku lat 90. w miejscu domniemanego pochówku „Bystrego” jego krewny i były podkomendny „Szatana” Czesław Jedut „Żółw”, wystawił prosty nagrobek opatrzony metalowym krzyżem.
Według informacji uzyskanych od krewnych Kowalskiego, jego matka miała zidentyfikować przypuszczalne miejsce pochówku syna, które znajdowało się na Cmentarzu Parafialnym św. Anny, w jego zachodniej części, tuż przy płocie sąsiadującym z torami kolejowymi.
„Było to miejsce, gdzie zwyczajowo grzebano samobójców, a potem – jak wszystko na to wskazuje – ofiary UB. Nie jest wiadome, czy miejsce ukrycia zwłok wskazali grabarze, czy też kobieta uzyskała informację od przedstawicieli UB” - informuje Piekarz.
Na początku lat 90. w miejscu domniemanego pochówku „Bystrego” jego krewny i były podkomendny „Szatana” Czesław Jedut „Żółw”, wystawił prosty nagrobek opatrzony metalowym krzyżem. (PAP)
Autorka: Renata Chrzanowska
ren/ pat/
