Ze świadomością wspólnie dzielonego skarbu ducha chcemy podjąć działania, które pomogą się zbliżyć wyznawcom obu religii – powiedział w poniedziałek rektor KUL ks. prof. Mirosław Kalinowski podczas inauguracji Centrum Relacji Katolicko-Żydowskich KUL im. Abrahama Joshuy Heschela.
Rektor KUL podczas inauguracji Centrum Heschela na KUL wskazał na trzy kierunki działania centrum: naukę, edukację i kulturę.
"Centrum łączy w sobie prace badawcze, upamiętnianie przeszłości, edukację i angażowanie młodzieży, jak również kształtowanie świadomości społecznej przez nowoczesne media w wymiarze globalnym" – powiedział, dodając, że działalność badawcza centrum koncentruje się na zagadnieniach historii, kultury, dziedzictwa żydowskiego, przede wszystkim na ziemiach polskich, ale także w Europie, w Izraelu i w świecie.
"Przedmiotem badań będą wzajemne relacje społeczności żydowskiej i katolickiej, ich współistnienie na przestrzeni wieków. Ma to na celu całościowe ujęcie kwestii stosunków polsko-żydowskich, ich wspólnego dziedzictwa kulturowego" – powiedział ks. prof. Kalinowski.
Zadaniem centrum – jak wskazał – są m.in. badania naukowe, dokumentacja i badania archiwalne, publikacje naukowe i edukacyjne, organizowanie konferencji naukowych, forum spotkań i dyskusji na wybrane zagadnienia.
"Działalność edukacyjna ma na celu kształtowanie dojrzałych postaw obywatelskich, szczególnie wśród ludzi młodych, rozwijanie dialogu międzyreligijnego i międzynarodowego" – wyjaśnił rektor.
Wskazał, że dialog będzie realizowany dzięki m.in. wymianie studenckiej między KUL a uniwersytetami w Izraelu, edukacji społecznej i publikacjom wyników badań.
"Ze świadomością wspólnie dzielonego skarbu ducha chcemy podjąć działania, które pomogą zbliżyć się wyznawcom obu religii" – powiedział ks. prof. Kalinowski dodając, że do realizacji zadań centrum środowisko KUL zapewnia profesjonalną kadrę naukową i możliwość angażowania młodzieży.
Mówiąc o relacjach polsko-żydowskich, metropolita lubelski i wielki kanclerz KUL abp Stanisław Budzik przypomniał, że Lublin był czasem nazywany przez Żydów Jerozolimą Północy. Miasto słynęło – podał abp Budzik – jako ośrodek nauki, o czym świadczy szkoła rabiniczna utworzona już w XVI w.
"Zachował się kirkut z grobami wybitnych żydowskich uczonych, a lubelska jesziwa – szkoła mędrców – była największą uczelnią talmudyczną na świecie" – powiedział.
Łaciński patriarcha Jerozolimy abp Pierbattista Pizzaballa stwierdził, że dialog między Kościołem katolickim i judaizmem nie jest łatwym tematem do rozmowy, bo nasza historia jest pełna bolesnych ran, o których nie potrafimy zapomnieć. Zdaniem patriarchy punktem zwrotnym w dialogu katolików z żydami był Sobór Watykański II, który przełamał wiele barier między religiami. Stwierdził, że obecnie chrześcijanie i żydzi mogą zaproponować społeczeństwu inny sposób myślenia o człowieku niż ten, który funkcjonuje w zglobalizowanym świecie.
Prymas Polski abp Wojciech Polak w filmie odtworzonym podczas uroczystości powiedział, że każde nowe centrum dialogu katolicko-żydowskiego jest świadectwem tego, że dialog nie jest nam obojętny.
"Staramy się w sposób konsekwentny odkrywać to wielkie patrymonium (dziedzictwo – PAP), które łączy chrześcijan i żydów" – przekazał prymas.
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki w liście odczytanym podczas uroczystości podkreślił, że inauguracja centrum odbywa się w miesiącu obchodów 60-lecia otwarcia Soboru Watykańskiego II, co ma znaczenie symboliczne. Przypomniał, że to właśnie na tym soborze została wydana deklaracja "Nostra aetate" ("W naszej epoce"), która "do dziś jest jednym z najważniejszych punktów odniesienia w kształtowaniu relacji katolicko-żydowskich".
Przewodniczący KEP podkreślił m.in. ważną rolę patrona centrum rabina Abrahama Joshuy Heschela w obradach Soboru Watykańskiego II i jego wkład w zapisy deklaracji "Nostra aetate". "Deklaracja soborowa +Nostra aetate+ wiele zawdzięcza otwarciu na dialog profesora Heschela oraz jego mądrości" – napisano w liście.
Następnie wskazał na niezwykle ważną rolę w dialogu patrona KUL Jana Pawła II, a w ostatnim czasie również Benedykta XVI i papieża Franciszka, którzy "bardzo rozwinęli relacje katolicko-żydowskie, co stanowi przykład dla całej wspólnoty Kościoła katolickiego".
Uczestnicząca w uroczystości córka Abrahama J. Heschela prof. Susannah Heschel powiedziała, że utworzenie centrum jest bardzo ważną inicjatywą, bo żydzi i katolicy na terenie Polski wiele wycierpieli. Wyraziła nadzieję, że centrum będzie dla relacji katolicko-żydowskich nowym otwarciem i dzięki jego aktywności poznamy świętość obu religii.
Patronem Centrum jest prof. Abraham Joshua Heschel (1907-1972), żydowski teolog, filozof i poeta, który odegrał szczególnie ważną rolę podczas Soboru Watykańskiego II, wpływając na kształt deklaracji "Nostra aetate", która okazała się punktem zwrotnym w relacjach katolicko-żydowskich. Znany był nie tylko ze swoich prac na temat starotestamentowych proroków, ale także z działalności społecznej, wspierał np. Martina Luthera Kinga w walce o równouprawnienie Afroamerykanów.
W komitecie honorowym i w radzie naukowej centrum Heschela są m.in. rabin Abraham Skórka, łaciński patriarcha Jerozolimy abp Pierbattista Pizzaballa, pierwszy przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem abp Henryk Muszyński, prof. Glenda Abramson z Uniwersytetu w Oxfordzie, prof. Yagil Limore z Uniwersytetu w Tel Awiwie, prof. Barbara Strzałkowska z UKSW, dyrektor Międzynarodowego Ośrodka Badań nad Historią i Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Środkowej i Wschodniej prof. dr hab. Sławomir Żurek i wikariusz patriarchy Jerozolimy dla katolików języka hebrajskiego w Izraelu ks. dr Piotr Żelazko.
Dyrektorem Centrum Heschela został kierownik Sekcji Nauk Biblijnych KUL ks. prof. Mirosław S. Wróbel, a siedzibą będzie Collegium Iuridicum KUL przy ul. Spokojnej 1 w Lublinie.(PAP)
Autor: Piotr Nowak
pin/ joz/