Danuta Gliszewska (L), Marek Gliszewski (P), wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz (2L) oraz zastępca dyrektora ECS Magdalena Mistat (2P) podczas uroczystego przekazania maszyny do pisania IBM do zbiorów ECS. Maszyna używana była w czasie stanu wojennego przez działaczy podziemnej Solidarności. Fot. PAP/A. Warżawa
Elektryczna maszyna do pisania, marki IBM, używana przez działaczy podziemnej „Solidarności”, trafiła w sobotę do zbiorów Europejskiego Centrum Solidarności (ECS) w Gdańsku. Placówka nie miała do tej pory w swojej kolekcji urządzenia tego typu.
Maszynę IBM podarowało małżeństwo Danuta i Marek Gliszewscy z Gdańska.
Borusewicz dodał, że w mieszkaniu Gliszewskich w Gdańsku-Wrzeszczu przy ul. Karłowicza mieściła się druga redakcja podziemnego biuletynu „Solidarności”. „Pierwsza redakcja była u +Blondyny+ w Gdyni-Chyloni, ale tam zaczęło być niebezpiecznie i redakcja przeniosła się z Karłowicza do +Akwarystki+, gdzie było już bezpieczniej” – wyjaśnił.
„Maszyna IBM została przerzucona z Zachodu. Miała wymienną głowicę, która pozwalała na zmianę czcionek. Dzięki takiej maszynie mógł powstać tekst podobny do artykułu w normalnej gazecie” – powiedział działacz opozycji antykomunistycznej, przewodniczący kolegium historyczno-programowego ECS Bogdan Borusewicz, za którego pośrednictwem małżeństwo Gliszewskich zdecydowało się przekazać ECS urządzenie.
Kalendarium stanu wojennego 1981-1983
Borusewicz dodał, że w mieszkaniu Gliszewskich w Gdańsku-Wrzeszczu przy ul. Karłowicza mieściła się druga redakcja podziemnego biuletynu „Solidarności”. „Pierwsza redakcja była u +Blondyny+ w Gdyni-Chyloni, ale tam zaczęło być niebezpiecznie i redakcja przeniosła się z Karłowicza do +Akwarystki+, gdzie było już bezpieczniej” – wyjaśnił.
„To jest moment, który pokazuje, że na naszej wystawie nie tylko opowiadamy o historii Gdańska, Trójmiasta i Polski, ale też o głębokich przemianach cywilizacyjnych. Bo rewolucja +Solidarności+, szczególnie ta w podziemiu, była ostatnią rewolucją przed czasami, kiedy komputer wszedł do domów prywatnych oraz przed cyfryzacją i internetem” – powiedział dyrektor ECS Basil Kerski.
Danuta Gliszewska przyznała, że bardzo krótko pisała na elektrycznej maszynie IBM z powodu uszkodzenia głowicy. Kontynuowała swoją pracę na tradycyjnej maszynie do pisania polskiej marki „Łucznik”, którą też przekazano w sobotę na rzecz ECS.
Danuta Gliszewska przyznała, że bardzo krótko pisała na elektrycznej maszynie IBM z powodu uszkodzenia głowicy. Kontynuowała swoją pracę na tradycyjnej maszynie do pisania polskiej marki „Łucznik”, którą też przekazano w sobotę na rzecz ECS.
„Nie pamiętam, kiedy po raz pierwszy dostałam do ręki maszynę IBM i kiedy zaczęłam na niej pisać. Wszystko wtedy było tajne. Mógł to być 1983 rok” – powiedziała PAP Gliszewska.
Stan wojenny – 40. rocznica
Europejskie Centrum Solidarności zostało powołane do życia 8 listopada 2007 roku przez miasto Gdańsk, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Samorząd Województwa Pomorskiego, NSZZ "Solidarność" i Fundację Centrum Solidarności.
Budowę siedziby ECS rozpoczęto w 2010 r. na dawnych terenach gdańskiej stoczni, w bezpośrednim sąsiedztwie placu Solidarności, na którym stoi Pomnik Poległych Stoczniowców. ECS otwarte zostało 30 i 31 sierpnia 2014 roku, w 34. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych.
„To jest moment, który pokazuje, że na naszej wystawie nie tylko opowiadamy o historii Gdańska, Trójmiasta i Polski, ale też o głębokich przemianach cywilizacyjnych. Bo rewolucja +Solidarności+, szczególnie ta w podziemiu, była ostatnią rewolucją przed czasami, kiedy komputer wszedł do domów prywatnych oraz przed cyfryzacją i internetem” – powiedział dyrektor ECS Basil Kerski.
Centralną częścią ECS jest wystawa stała poświęcona historii Solidarności oraz innych ruchów opozycyjnych, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej. W siedmiu tematycznych salach na dwóch kondygnacjach prezentowanych jest ok. 2 tys. eksponatów.
W placówce znajdują się też m.in. biblioteka, archiwum i sala wielofunkcyjna dla ponad 400 osób. W obiekcie ma również swoje biuro Lech Wałęsa. (PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ mmu/
