Fotografia jako wyzwolenie. Prace Wojciecha Plewińskiego można oglądać do niedzieli w DSH

„W życiu robiłem bardzo dużo różnych i odmiennych rzeczy. Z wykształcenia jestem architektem, a dlatego to podkreślam, że przez parę lat pracowałem w tym zawodzie. Zrezygnowałem jednak z tego w latach pięćdziesiątych. Zająłem się wówczas fotografią, bo dzięki niej byłem człowiekiem wolnym, nie musiałem siedzieć w pracy przy biurku od godziny ósmej do szesnastej. Fotografia była dla mnie wyzwoleniem” – powiedział PAP fotograf Wojciech Plewiński w czerwcu 2023 r.

Wojciech Plewiński urodził się 31 sierpnia 1928 r. w Warszawie. Z wykształcenia jest architektem, z zamiłowania – płetwonurkiem i narciarzem, a z zawodu – fotografem. Jako student architektury pracował w krakowskiej Pracowni Konserwacji Zabytków i właśnie wtedy zaczął fotografować - aparat służył mu do robienia notatek w formie zdjęć. Tak powoli rodziła się pasja, która w końcu stała się zawodem.

W rozmowie z PAP Plewiński wskazał, że fotografia związana jest z postrzeganiem świata i wyborem. „Postrzeganie jest zauważeniem tematu, zaś wybór dotyczy miejsca, czasu oraz momentu. Fotografowanie jest w pewnym sensie łowami, w których czasem trzeba po prostu czekać w jakimś miejscu na sytuację, która się może zdarzyć” – wyjaśnił.

CZYTAJ TAKŻE

Wojciech Plewiński: moim zawodem było pokazywanie momentu

Przypomniał, że w swojej pracy wykonał wiele portretów. „Było to niby miłe, bo fotografowałem głównie młode kobiety na okładkę `Przekroju`, w którym pracowałem ponad czterdzieści lat. Jednak to było także utrapienie, ponieważ musiałem sam znaleźć modelkę. Nie miałem również studia, więc zdjęcia robiłem w przypadkowych miejscach wymyślonych w danym momencie, w zastanym świetle i w zastanej sytuacji, którą tworzyłem razem z modelką. Nie każda miała dryg do pozowania, czasem była zupełnie surowa i bardzo trudna do `zrobienia`” – wspominał Plewiński.

Plewiński jest jednym z ważniejszych przedstawicieli pokolenia fotografów powojennych, którego twórczość koresponduje z pracami francuskich fotografów humanistycznych lat 50. XX wieku – Henriego Cartiera-Bressona czy Elliota Erwitta

Fotograf podkreślił, że robił również wiele zdjęć teatralnych. „Sfotografowałem 821 spektakli, jest to zatem ogromna suma zdjęć. Trudno powiedzieć, czy to lubiłem, ale na pewno wciągnąłem się w teatr, także emocjonalnie. Przejmowałem się tym, czy aktorzy dobrze grają. Również znanych aktorów fotografowałem jeszcze, jak byli w szkole aktorskiej i dopiero zaczynali swoją drogę zawodową” – powiedział. „Fotografowałem także podczas uprawiania różnych sportów – jazdy na nartach, żeglowania i nurkowania. Myślę, że to była odskocznia wobec czasów i wydarzeń, które nas wówczas otaczały” – wspominał. Powiedział też, że uważa się za "człowieka, który dokumentuje". Fotograf dokumentowanie określenia mianem „notowania”. „Z artystyczną stroną fotografii sprawa jest delikatna i wątpliwa. Nie znoszę sztucznie wymyślonego określenia `fotografik`” – zaznaczył.

Plewiński jest jednym z ważniejszych przedstawicieli pokolenia fotografów powojennych, którego twórczość koresponduje z pracami francuskich fotografów humanistycznych lat 50. XX wieku – Henriego Cartiera-Bressona czy Elliota Erwitta. W jego dorobku znalazły się zdjęcia, które należą do kanonu polskiej kultury wizualnej. Jego dzieła prezentowane były na wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych w Polsce i za granicą, m.in. w Austrii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Szwecji, we Włoszech, Francji, w Meksyku i Hongkongu. W 2011 r. Muzeum Narodowe w Krakowie przygotowało wystawę retrospektywną z okazji 50-lecia jego pracy twórczej. Obecnie zdjęcia Plewińskiego znajdują się m.in. w archiwach Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach, Muzeum Narodowego Starego Teatru w Krakowie czy Muzeum Fotografii w Krakowie (MuFo).

Na wystawie w DSH znalazło się 150 zdjęć, które pochodzą głównie z lat 1950–1980. Kuratorki Anna Brzezińska i Katarzyna Sagatowska zdecydowały się pokazać różnorodność twórczości Plewińskiego, układając zdjęcia w sekcje tematyczne: ludzie kultury i sztuki, moda i dizajn, „Przekrój”, podróże zagraniczne, opowieść o Polsce, teatr. Jak poinformował DSH, wystawę do tej pory zobaczyło ponad 27 tys. osób.

Podczas finisażu - oprócz zwiedzenia samej wystawy - będzie można wziąć udział w spotkaniach i warsztatach. W sobotę w godz. 10-14 odbędą się warsztaty grafika i fotografa Macieja Plewińskiego, zaś o godz. 15 rozpocznie się spotkanie z Wojciechem Plewińskim prowadzone przez kuratorki wystawy. W niedzielę o godz. 15 rozpoczną się warsztaty rodzinne pt. „`Przekrój` dla najmłodszych”. Natomiast na godz. 16 zaplanowano oprowadzanie autorów projektu wystawy Simone de Iacobis i Małgorzaty Kuciewicz z warszawskiego kolektywu architektów z „Grupy Centrala”, którzy przybliżą, jak na przestrzeni dekad zmienił się język wystawienniczy.(PAP)

Autorka: Anna Kruszyńska

akr/ wj/