Fot. IPN
Polityka gospodarcza III Rzeszy Niemieckiej i ZSRS, które w latach 1939–1949 eksploatowały ziemie polskie, to temat nowego przedsięwzięcia badawczego Instytutu Pileckiego. Badania, których efektem będzie m.in. seria monografii, zainauguruje debata historyków dostępna on-line.
"Instytut Pileckiego działa na bardzo wielu polach, ale w swej istocie jest instytutem badawczym. Z wielką satysfakcją stwierdzam, że dziś wchodzimy na wyjątkowo zaniedbane pole w polskiej historiografii" - powiedział dyrektor Instytutu Pileckiego dr Wojciech Kozłowski.
"Eksploatacja gospodarcza ziem polskich przez Niemcy i Sowietów w latach 1939-1949 to temat kluczowy dla zrozumienia charakteru totalitarnej okupacji. W dobie covidu naocznie przekonujemy się o znaczeniu gospodarki w życiu każdego z nas. Podobnie i w przeszłości, ekonomiczne decyzje okupantów swymi skutkami dotykały całe społeczeństwo. Wiemy o tym zdecydowanie za mało. Ten projekt to zmieni" - podkreślił historyk.
Nowy projekt badawczy zainauguruje w czwartek o godz. 18 debata pt. "Konkwistadorzy i niewolnicy? Wokół tajemnic, pytań i hipotez dotyczących eksploatacji gospodarczej Polski przez Niemców i Sowietów". Link do spotkania, które będzie dostępne online, znajduje się na koncie Instytutu Pileckiego na Facebooku.
Podczas debaty, w której wezmą udział historycy prof. Janusz Kaliński, prof. Mirosław Kłusek, dr Damian Markowski oraz Piotr Gursztyn, zostaną zaprezentowane główne cele badań. Wiążą się one z analizą polityki państw totalitarnych w stosunku do okupowanych ziem polskich w latach II wojny światowej oraz mechanizmów przekształcających polską powojenną gospodarkę w kierunku rozwiązań sowieckich. Głównym efektem przedsięwzięcia - jak podkreśla Instytut Pileckiego - będzie seria monograficznych opracowań naukowych, w tym opracowania dziejów gospodarczych ziem polskich w latach 1939-45 oraz 1945-49.
"Projekt naukowy poświęcony dziejom gospodarczym na ziemiach polskich w latach 1939-49 ma na celu całościowe spojrzenie na przemiany ekonomiczne, które miały wpływ na życie ówczesnych Polaków, ale także następnych pokoleń. Wszak konsekwencje okupacji niemieckiej i sowieckiej, a następnie decyzji zmieniających fundamenty polskiego życia gospodarczego, odczuwamy do dzisiaj" - podkreślił koordynator naukowy projektu dr hab. Andrzej Zawistowski z SGH, który będzie moderatorem debaty.
"Kluczowe dla projektu będzie opisanie polityki gospodarczej realizowanej przez okupantów na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, a następnie przez władze komunistyczne w drugiej połowie lat 40. Jakie były cele tej polityki, jak wyglądała ich realizacja, jak głęboka była eksploatacja ekonomiczna ziem polskich, jaką rolę w tej polityce gospodarczej przeznaczono Polakom? To tylko niektóre z pytań, na które będą poszukiwane odpowiedzi" - mówił historyk.
W jego ocenie zainteresowanie naukowe tematyką gospodarczą poszerza dotychczasowy obszar badawczy będący w orbicie zainteresowania Instytutu Pileckiego. "Podjęcie tego typu badań daje nadzieję, że w następnych latach zaowocuje to pojawieniem się nowych badaczy tego tematu" - dodał Zawistowski.
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, powołany w 2017 r., działa m.in. na rzecz upamiętnienia osób zasłużonych dla narodu polskiego w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy obywatelom polskim lub Polakom o innej przynależności państwowej, którzy byli ofiarami np. niemieckich zbrodni nazistowskich, i sowieckich. Instytut prowadzi także badania historyczne - w szczególności badanie, dokumentowanie i poszerzanie wiedzy na temat totalitaryzmów, a także udostępnia relacje ofiar i świadków zbrodni totalitarnych oraz popularyzuje wiedzę na ten temat.
Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ pat/
