Obchody 80. rocznicy powstania Armii Krajowej będą skoncentrowane wokół miłości do Polski. To z niej powstała Armia Krajowa – największa armia podziemna świata – powiedział prezes IPN dr Karol Nawrocki podczas konferencji prasowej w warszawskim Przystanku Historia.
Prezes IPN przypomniał w czwartek, że geneza Armii Krajowej sięga września 1939 r., gdy „Polacy, w obliczu zderzenia z dwoma wielkimi totalitaryzmami, zakończyli walkę frontową”. Zauważył, że w przeciwieństwie od innych organizacji walczących z okupacją w szeregach Armii Krajowej były reprezentowane wszystkie siły polityczne i nurty ideowe, a jedynym kryterium przynależności była wierność rządowi RP. Dr Karol Nawrocki jako symbol wysiłku i poświęcenia włożonego w walkę prowadzoną przez Armię Krajową wymienił Annę Smoleńską, która zaprojektowała symbol Polski Walczącej. „Do dziś ten symbol pozostaje wyrazem męstwa, zdecydowania i umiłowania wolności oraz świadczy o wielkim dziedzictwie Armii Krajowej” – podkreślił dr Nawrocki.
Zdaniem prezesa IPN obchody w 80. rocznicę powstania Armii Krajowej są zadośćuczynieniem za krzywdy poniesione przez jej żołnierzy w okresie rządów komunistycznych. „Dlatego dziś oddajemy hołd tym, którzy walczyli o wolną i niepodległą Polską. Zwracając się do weteranów zapewniam, że nigdy nie zapomnimy o waszym czynie” – powiedział. Dodał, że główną motywacją żołnierzy Armii Krajowej „była miłość do Ojczyzny”.
„Obchody 80. rocznicy powstania Armii Krajowej będą skoncentrowane wokół miłości do Polski. To z niej powstała Armia Krajowa. Każdy z nas może być częścią tej akcji” – stwierdził. W ramach współpracy z PGE na elewacji Stadionu Narodowego w Warszawie, 14 lutego od godz. 17 będzie wyświetlane hasło: „AK – z miłości do Polski”. „Cieszymy się, że możemy przyczynić się do popularyzacji wiedzy o Armii Krajowej i przypomnienia jak ważna była dla walki o niepodległość” – powiedział prezes PGE Narodowego Włodzimierz Dola.
Reprezentujący Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej prof. Wiesław Wysocki przypomniał, że najważniejszą inicjatywą kombatantów jest akcja zapalania świateł pamięci. „Mam nadzieję, że 14 lutego na grobach poległych zapłoną światła” – powiedział.
Najważniejszym przedsięwzięciem IPN w ramach obchodów 80. rocznicy przemianowania ZWZ na AK jest przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej wystawa przybliżająca historię związanych z polskim podziemiem. Ekspozycja przez najbliższy rok będzie prezentowana w kilkunastu miastach całej Polski. Dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN dr Adam Hlebowicz powiedział, że po raz wystawa „Armia Krajowa” zostanie zaprezentowana w dniach 14–25 lutego na placu Szczepańskim w Krakowie. 1 sierpnia wystawa znajdzie się w Warszawie. Dr Adam Hlebowicz wyjaśnił, że jednym z celów wystawy jest przedstawienie ciągłości polskiego oporu wobec totalitaryzmów w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. „Ten opór wykraczał poza jedno pokolenie. Nieprzypadkowo podziemne organizacje młodzieżowe powstające w latach 1950-1953 w większości odwoływały się do Armii Krajowej” – powiedział.
W ramach obchodów przygotowanych przez pion edukacji Instytutu został zorganizowany konkurs dla młodzieży „Podziemna armia. Ludzie, miejsca i walki Armii Krajowej”. Zadaniem uczestników konkursu będzie przygotowanie pracy w formie vloga. Materiał filmowy powinien dotyczyć wybranej osoby, wydarzenia, jednostki lub miejsca związanego z dziejami ZWZ-AK. Honorowy patronat nad konkursem objął Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej.
Oddział IPN w Krakowie w ramach programu „80/80. Bohaterowie Armii Krajowej” zaprezentuje cykl infografik przedstawiających 80 bohaterów Armii Krajowej. Wśród nich są dowódcy Armii Krajowej, jak i żołnierze, którzy zapisali się na kartach historii dzięki podjęciu bezpośredniej walki z okupantami niemieckimi i sowieckimi na całym terytorium II RP – członkowie oddziałów dywersyjnych, wywiadowcy, kurierzy, łączniczki i osoby zaangażowane w produkcję konspiracyjnej broni lub obsługujące komórki przerzutów powietrznych.
Na kanale IPNtv w serwisie YouTube można obejrzeć krótki apel prezesa IPN o upamiętnienie wysiłku Armii Krajowej. W polskiej i zagranicznej prasie ukażą się również artykuły prezesa Karola Nawrockiego przybliżające dzieje AK. IPN przygotował także akcję billboardową dotyczącą rocznicy. Pojawiły się również koszulki z symbolem tegorocznych obchodów.
Korzenie Armii Krajowej sięgają powstałej w nocy z 26 na 27 września 1939 roku Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej kilka miesięcy później w Związek Walki Zbrojnej, a następnie rozkazem Naczelnego Wodza, gen. Władysława Sikorskiego z 14 lutego 1942 roku w Armię Krajową. Decyzja ta podyktowana była potrzebą zunifikowania polskich konspiracyjnych oddziałów zbrojnych oraz podporządkowania ich rządowi RP w Londynie. AK była najlepiej zorganizowaną i najliczniejszą armią podziemną w okupowanej Europie.
W okresie maksymalnej zdolności bojowej w lecie 1943 roku siły Armii liczyły ok. 380 tys. osób, w tym 10 tys. oficerów. Armia Krajowa podlegała Naczelnemu Wodzowi i rządowi Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Jej głównym zadaniem było prowadzenie oporu zbrojnego przeciwko okupantom i przygotowanie ogólnokrajowego powstania. Po jej rozwiązaniu w styczniu 1945 r. jej misję kontynuowała Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość.(PAP)
Michał Szukała
szuk/ pat/