Przy mównicy podczas konferencji dziennikarz sportowy PAP Jerzy Jakobsche. Fot. PAP/Leszek Szymański
W stolicy dobiegła końca trzydniowa konferencja naukowa „Archiwa związków i organizacji sportowych od 1918 roku do czasów współczesnych” zorganizowana przez Archiwa Państwowe – Archiwum Akt Nowych.
W sieci archiwów państwowych i obiegu naukowym brakuje bowiem aktualnych i całościowych danych i informacji dotyczących działalności związków sportowych, stanu ich zbiorów, stosowanej metodyki archiwalnej oraz problemów, na jakie natrafiają w codziennej działalności.
„Zrobiła się największa konferencja w 105-letniej historii Archiwum Akt Nowych. Archiwa ze sportem się ścigają. To będzie dla nas wyzwanie. Na pewno możecie liczyć na naszą pomoc w waszej pracy. Zorganizujemy dla was szkolenia w Archiwum Akt Nowych. Dziękuję za rozmowy w kuluarach. Będą owocować w naszej działalności, czasem więcej wnoszą niż same referaty. Myśli przełożą się na czyny, a owoce przyjdą szybko” – powiedział, zamykając trzydniowe spotkanie w stołecznym Ośrodku Sportu, dyrektor AAN Mariusz Olczak.
„W czasie konferencji padło dużo informacji i stwierdzeń. Istnieje potrzeba merytorycznej współpracy. Zapoznaliśmy się z wieloma przypadkami utraty archiwów w czasie częstych przeprowadzek, to jest niezależne od was. Musimy uczulić wszystkich, jak cenne są zbiory, należy o nie dbać. Część z was ma to już za sobą, a niektórzy przed sobą. Jubileusze organizacji i związków sportowych mogą dać motywację, aby światło dzienne ujrzały niepublikowane dotychczas dokumenty pozostające w zbiorach” – mówił kierownik Oddziału VI Archiwów Społecznych AAN Zbigniew Król.
„To pierwsza konferencja o tej tematyce i o tej randze. Jeśli środowisko organizatorów sportu przyłączy się do inicjatywy dyrektora Mariusza Olczaka, zyskamy wspaniałą, trudną do powtórzenia szansę. To szansa profesjonalnego gromadzenia, merytorycznego uporządkowania, chronologicznego udokumentowania, skatalogowania w Archiwum Akt Nowych osiągnięć ludzi sportu w Polsce. Wiedzy rozproszonej, niekiedy zapomnianej. Poupychanej byle jak i byle gdzie, w anonimowych tekturowych pudłach czy też pokrytych kurzem pomieszczeniach magazynowych” – zauważył na konferencji brązowy medalista olimpijski w wioślarstwie z Barcelony w 1992 r. Kajetan Broniewski.
Jego zdaniem tę wiedzę należy ocalić dla przyszłych pokoleń. Służyć będzie ona dziennikarzom, kronikarzom, historykom, komentatorom, ale także przeciętnym fanom sportu, których przecież nie brakuje. Broniewski pracuje od kilku lat w Polskiej Organizacji Turystycznej, której archiwa dokumentują 25 lat historii rozwoju gospodarki turystycznej w Polsce. Nie brak w nich unikalnych dokumentów, których treść pozwala w wielu przypadkach zrozumieć procesy zachodzące w minionym ćwierćwieczu. POT jest jego zdaniem agendą rządową, niejako przedłużeniem Ministerstwa Sportu i Turystyki. Broniewski, zafascynowany działaniami Archiwum Akt Nowych, przekazał do jego zbiorów swoją spuściznę archiwalną, godząc się zostać ambasadorem kolejnych wydarzeń organizowanych przez tę placówkę.
W czasie konferencji o swoich himalaistycznych wyczynach opowiadał ze swadą działacz opozycji antykomunistycznej, były minister obrony narodowej i prezes Polskiego Związku Alpinizmu Janusz Onyszkiewicz. Wizyta w Torwarze zaowocowała podpisaniem umowy przekazania jego spuścizny archiwalnej do Archiwum Akt Nowych. Liczy ona ponad 4,5 mb, a w jej skład wchodzą zdjęcia, materiały związane z taternictwem i himalaizmem i z jego karierą polityczną. Nie brakowało też sensacyjnych newsów.
„W naszych zbiorach, wśród licznych pamiątek, nie wiadomo skąd, znalazł się medal… zdobyty w igrzyskach olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Ustalamy, jak do nas trafił” – powiedział dyrektor biura Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start” Armand Żukowski.
Niezwykle ciekawą prezentację „Biblioteka Polskiego Piłkarstwa PZPN – pierwsza w Europie multimedialna encyklopedia futbolu” przedstawił Rafał Byrski, a zebrani w rozmowach zgodzili się, że jest to przykład nowoczesnego i kompleksowego gromadzenia zasobów archiwalnych.
Sukcesy na polu archiwizacji mają także inne polskie związki sportowe, a wśród nich lekkoatletyki, koszykówki, żeglarstwa, towarzystwa wioślarskie, zapasów, taekwondo i kick-boxingu. Często w dyskusji przewijały się problemy związków i organizacji związane z przechowywaniem i digitalizacją dokumentów, także w sportach nieolimpijskich. Nie brakowało wypowiedzi dotyczących kłopotów związanych z publikowaniem wizerunku osoby żyjącej, problemów z własnością intelektualną.
Zebrani zapoznali się także z referatem „Znacząca rola zasobów Centralnego Ośrodka Dokumentacji Prasowej Polskiej Agencji Prasowej, Centralnej Agencji Fotograficznej oraz PAP Foto w archiwizowaniu wydarzeń w kraju i na świecie”.
Nie zabrakło także prezentacji „Archiwalia w zbiorach Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie” oraz pokazu w wykonaniu zawodników sportów walki.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie to jedno z trzech archiwów centralnych RP gromadzących materiały archiwalne dotyczące historii Polski w XX i XXI wieku, a w szczególności materiały archiwalne wytworzone przez centralne organy państwa, instytucje o ogólnopolskim zasięgu działania, partie polityczne, Kościoły i związki wyznaniowe, związki sportowe, organizacje społeczne i zawodowe. (PAP)
