Prof. Ewa Chojecka (w 2017 r.), fot PAP/A. Grygiel
Prof. Ewa Chojecka oraz Bogusław Paprocki, działacze Stowarzyszenia Historyków Sztuki, zostali uhonorowani przez ministrę kultury i dziedzictwa narodowego Hannę Wróblewską Złotymi Medalami "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" - podał resort kultury.
Podczas uroczystości z okazji 90-lecia istnienia Stowarzyszenia wręczone zostały również Srebrne i Brązowe Medale "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" oraz odznaki honorowe "Zasłużony dla Kultury Polskiej".
Uroczystość odbyła się w Muzeum Narodowym w Poznaniu, gdzie trwa LXXIII ogólnopolska sesja Stowarzyszenia Historyków Sztuki.
Prof. Ewa Chojecka laureatką Nagrody Kulturalnej Śląska
Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" otrzymała prof. Ewa Chojecka, badaczka polskiej sztuki średniowiecza i renesansu oraz sztuki Śląska XIX-XX w.
"Podjęła pionierskie badania nad kulturą Górnego Śląska i ziem przyległych, zajmując się przede wszystkim problematyką architektury XIX i XX stulecia. Dzięki jej działaniom górnośląski oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki podjął stałą współpracę z Zakładem Historii Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, która zaowocowała organizowaniem cyklicznych seminariów, sesji i konferencji naukowych, poświęconych wielokulturowym i wielonarodowym aspektom sztuki górnośląskiej" - napisano na stronie MKiDN.
Prof. Chojecka to autorka ponad 150 opracowań naukowych dotyczących środkowoeuropejskiej sztuki i architektury XIX-XXI w. oraz książek naukowych, monografii, tekstów popularno-naukowych, artykułów i rozpraw, publikowanych na łamach polskich i europejskich czasopism specjalistycznych oraz biuletynów. "Ucząc kolejne pokolenia historyków sztuki na Uniwersytetach Jagiellońskim i Śląskim, przyczyniła się do rozwoju kadr podejmujących pracę w polskich muzeach i biurach konserwatorskich" - oceniono.
We wrześniu 2024 r. prof. Ewa Chojecka została laureatką prestiżowej Nagrody Śląska.
Pochodzi z górnośląskiego Bielska (wtedy jeszcze nie połączonego z małopolską Białą w jedno miasto). Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a po obronie doktoratu w 1959 r. otrzymała stypendium Fundacji Forda w Instytucie Warburga Uniwersytetu Londyńskiego. Już wówczas była związana z Muzeum Uniwersyteckim w Krakowie i Instytutem Historii Sztuki, gdzie w 1969 r. uzyskała habilitację. Na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach stworzyła Zakład Historii Sztuki i kierowała nim przez 26 lat. Była współzałożycielką Związku Górnośląskiego, stowarzyszenia na bazie którego po upadku PRL wyrosło wiele inicjatyw społecznych i kulturalnych. Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk (PAN), działa w komisjach wielu instytucji, m.in. Ewangelickiej Komisji Badawczej w Hanowerze i różnych placówek muzealnych. Za swoje osiągnięcia i zaangażowanie została odznaczona m.in. Orderem Odrodzenia Polski.
„Uczestniczy w aktualnych debatach publicznych, zajmując w wielu sprawach zdecydowane stanowisko. Robi to jednak w spokojny i wyważony sposób. Praca naukowa nie jest dla niej wieżą z kości słoniowej, lecz okazją do otwartego dialogu w dyskursie społecznym, w który angażuje się niezmiennie do dziś, będąc w chlubnym wieku 91 lat” – mówiła we wrześniu o laureatce Nagrody Kulturalnej Śląska Agnieszka Gąsior, dyrektor Muzeum Śląskiego w Görlitz.
Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" uhonorowano również Bogusława Paprockiego, badacza i dokumentalistę zabytków kielecczyzny, głównie regionu świętokrzyskiego.
"W ramach kierowanego przez niego Biura Dokumentacji Zabytków powstały opracowania, będące rozpoznaniem zespołów zabytków regionu, w tym cmentarzy I wojny światowej, zabytkowych instrumentów organowych, miejsc pamięci narodowej 1939-1945 oraz zabytkowych tekstyliów kieleckich, jak również cenne monografie m.in. fabryki tektury w Dołach Biskupich, Cmentarza Bodzentyna 1801-1980, zabytkowej zagrody w Bodzentynie, zakładu przemysłowego w Maleńcu czy opactwa cystersów w Wąchocku, a także spis zabytków architektury i ikonografia zabytków Kielecczyzny w grafice i rysunku" - podano.
Paprocki jest inicjatorem powstawania izb pamięci m.in. Józefa Wybickiego w Będominie (przekształconej w 1978 r. w Muzeum Hymnu Narodowego) i oddziałów muzealnych m.in. Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze. Jego działalność związana z cmentarzami dała podwaliny pod opiekę konserwatorską zabytkowych nekropolii w Polsce.
Srebrne Medale "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" otrzymali dr Małgorzata Gwiazdowska, Stanisława Zacharko, Krzysztof Myśliński i Marian Rumin.
Brązowymi Medalami "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" uhonorowani zostali: Teresa Dudek-Bujarek, prof. Monika Jakubek- Raczkowska, dr hab. Anna Kostrzyńska-Miłosz, dr Bogdana Kozińska, Małgorzata Ostrowska-Lis, Piotr Maciej Przypkowski, dr Piotr Rosiński, Małgorzata Wróblewska-Markiewicz oraz Dorota Matyaszczyk.
Odznaką honorową "Zasłużony dla Kultury Polskiej" odznaczeni zostali: Jacek Górecki, Kinga Kawczak, Irena Kontny, Jacek Owczarek, Maciej Rydel, Ewa Szelągowska, Zofia Kurzawa oraz Andrzej Kusztelski.
Stowarzyszenie Historyków Sztuki to ogólnopolskie stowarzyszenie założone w 1934 r. jako Polski Związek Historyków Sztuki. W 1946 r. przekształciło się w Związek Historyków Sztuki i Kultury, a sześć lat później w Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Zrzesza historyków sztuki oraz inne osoby, realizujące cele statutowe stowarzyszenia. Organizuje sesje, objazdy, seminaria i odczyty, jak również wydaje własne publikacje (głównie materiały z sesji i seminariów SHS), a od 1950 r. wraz z Instytutem Sztuki PAN współtworzy "Biuletyn Historii Sztuki".
Stowarzyszenie ma 12 oddziałów terenowych w Gdańsku, Lublinie, Łodzi, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Toruniu, Warszawie i Wrocławiu. Od 1952 r. prowadzi Bibliotekę Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. prof. Jana Białostockiego przy Rynku Starego Miasta 27 w Warszawie. (PAP)
ksi/ dki/ jkrz
