Jedna z pamiątek związanych z Walentyną Konopską, więźniarką KL Auschwitz, w zbiorach Muzeum Auschwitz, fot. materiały KL Auschwitz
Pamiątki i dokumenty związane z byłą więźniarką Walentyną Konopską otrzymało Muzeum Auschwitz. To ręcznie wykonana w Birkenau mała książeczka, portret, a także listy i karty pocztowe wysłane z obozu – zakomunikował Paweł Sawicki z biura prasowego placówki.
Sawicki poinformował w czwartek (28 listopada), że Niemcy aresztowali Konopską w 1942 roku za działalność w konspiracji. 30 lipca tegoż roku została deportowana do Auschwitz. Dzięki znajomości języka niemieckiego pracowała w obozowym biurze przyjęć wydziału politycznego. Wykorzystywała to, by pomagać innym. Podrabiała między innymi kwestionariusze więźniarek z żydowskich na „aryjskie”.
W grudniu 1943 roku otrzymała prezent urodzinowy. Była to mała książeczka z wierszami wyrażającymi wdzięczność za pomoc więźniarkom oraz odręcznymi rysunkami ukazującymi rzeczywistość obozową. Wykonała ją ręcznie jej koleżanka obozowa Krystyna Żywulska, Żydówka z pochodzenia, należąca do czołówki polskich twórców utworów satyrycznych.
„Album ten jest niezwykle cenny. Po pierwsze, bardzo mało zachowało się prac artystycznych więźniów wykonanych w obozie kobiecym w Birkenau, jak i w samym Birkenau. Po drugie, jest jednym z niewielu ilustrowanych albumów wykonanych przez więźniów za drutami obozów koncentracyjnych w ogóle” – powiedziała kurator w zbiorach muzeum Agnieszka Sieradzka.
Paweł Sawicki powiedział, że książeczkę przekazał w darze Roman Chmielewski, siostrzeniec Walentyny Konopskiej. Jego matka - Danuta Chmielewska, przez całe życie pielęgnowała pamięć o siostrze i przechowywała pamiątki po niej. „Razem z książeczką, rodzina Walentyny Konopskiej, przekazała jej portret wykonany w Birkenau przez Janinę Unkiewicz, pracującą z Walentyną w biurze przyjęć” – dodał.
Do muzealnego archiwum trafiły zarazem 23 listy i jedenaście kart pocztowych wysłanych przez Konopską z obozu. Korespondencja obejmuje czas od września 1942 do grudnia 1944 roku.
„Niezwykle intersujący jest gryps, który Walentyna Konopska wysłała do rodziny tuż przed wywiezieniem z więzienia w Piotrkowie Trybunalskim do KL Auschwitz. Datowany jest na 29 lipca 1942 roku. Następnego dnia była już więźniarką KL Auschwitz. Czytamy w nim: +Kochani. Bóg niech będzie z Wami. Wyjeżdżamy wszystkie. Bądźcie proszę spokojni i dobrej myśli. Proszę o modlitwę. Jeszcze raz bądźcie spokojni. Wala+” – powiedział kierownik archiwum dr Wojciech Płosa.
Walentyna Konopska pozostawała w obozie do czasu ewakuacji w styczniu 1945 roku. Zbiegła z Marszu Śmierci w Porębie koło Pszczyny razem z Danutą Mikusz. Warunki obozowe bardzo osłabiły jej organizm. Zmarła jesienią 1945 roku w wieku 26 lat.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród około 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków śmierć poniosła niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości. (PAP)
szf/ dki/
