Czechosłowacja, Praga 04.07.1977. Wizyta I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka w Czechosłowacji. Nz. przywódca Komunistycznej Partii Czechosłowacji Gustav Husak (L) wita Edwarda Gierka (tzw. pocałunek na niedźwiedzia). PAP/Jan Morek
Negocjacje z Polską w sprawie rozwiązania tzw. długu terytorialnego trwają od wielu lat - powiedział w niedzielę agencji CTK rzecznik czeskiego MSZ Daniel Drake. Nie chciał podać szczegółów. Rozmowy dotyczą ewentualnego zwrotu 368 ha ziemi, o które spór ciągnie się od lat 50. XX w.
„W tej chwili nie podamy szczegółów na ten te
mat - powiedział Drake, reagując na publikację w dzienniku „Fakt”. Według polskiej gazety planowane jest wznowienie polsko-czeskich konsultacji na poziomie eksperckim. Ich celem będzie przedstawienie stanowisk stron w sprawie sposobu uregulowania tzw. czeskiego długu terytorialnego.
Według polskiego resortu dyplomacji polski rząd dąży do sfinalizowania tej kwestii, a ostateczny kształt umowy będzie przedmiotem dwustronnych negocjacji. Na przeszkodzie mogą stanąć jesienne wybory parlamentarne w Czechach i zmiana rządu w tym kraju - napisał „Fakt”.
Spór o 368 ha ziemi związany jest z ustalaniem przebiegu polsko-czechosłowackiej granicy po II wojnie światowej. Według agencji CTK Polska zgłaszała roszczenia do części Zaolzia na terenie obecnej Republiki Czeskiej oraz Spiszu i Orawy na Słowacji. Za namową sowieckiego przywódcy Józefa Stalina ostatecznie zgodzono się na traktat ustalający obecną granicę, która miała być „możliwie prosta i krótka” - pisze CTK.
Jak tłumaczy czeska agencja, na podstawie traktatu w 1958 r. wytyczono taką granicę, skracając ją o 80 km, co oznaczało zmiany w 85 miejscach. Kiedy porównano zyski i straty terytorialne obu państw, okazało się, że ówczesna Czechosłowacja otrzymała dodatkowe 368 hektarów.
20 lat temu rozpadła się Czechosłowacja
Do kwestii tak zwanego długu terytorialnego oba kraje wróciły po upadku komunizmu. W 1992 roku ministrowie spraw zagranicznych Jirzi Dienstbier i Krzysztof Skubiszewski uzgodnili, że rozpoczną się negocjacje, i powołano polsko-czeską komisję. W 2005 r. czeski rząd zaoferował Polsce rekompensatę finansową, którą Warszawa odrzuciła. W 2015 r. czeski rząd zatwierdził i dokonał przeglądu gruntów nadających się do przekazania polskiej stronie, ale później Republika Czeska zrezygnowała z tego rozwiązania, napisała CTK.
Zaznaczyła, że o długu terytorialnym Czesi rozmawiali w 2022 r. z przedstawicielami rządu Prawa i Sprawiedliwości. Według agencji temat wrócił, także bez konkretów, podczas wspólnego posiedzenia rządów premierów Donalda Tuska i Petra Fiali jesienią 2023 r.
Z Pragi Piotr Górecki (PAP)
ptg kar jpn
