Pierwsi dwaj królowie Polski patronami roku 2025

"Koronacja Bolesława Chrobrego była jasnym sygnałem dla ówczesnego świata, że młode państwo polskie jest niepodległe i niezależne. Był to początek wzrastania pozycji Polski, na średniowiecznej mapie Europy, która z księstwa przeistoczyła się w królestwo" - podkreślono w uzasadnieniu sejmowej uchwały.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zdecydował oddać hołd władcom, którzy 1000 lat temu, będąc spadkobiercami Księcia Mieszka I oraz księżniczki Dobrawy dążyli do rozwoju oraz kulturowego umacniania polskiej państwowości.

CZYTAJ TAKŻE

Senat ustanowił wybitnych pisarzy – Reymonta i Pawlikowską-Jasnorzewską – patronami roku 2025

"Koronacje te nie byłyby możliwe, gdyby nie szereg ważnych wydarzeń, począwszy od legendarnego założenia Gniezna przez Lecha, poprzez chrzest Polski, męczeńską śmierć świętego Wojciecha i powstanie pierwszego arcybiskupstwa, a na Zjeździe Gnieźnieńskim skończywszy" - czytamy w uchwale Sejmu RP.

Według historyków w procesie tworzenia się państwa polskiego kluczowe znaczenie miał chrzest przyjęty przez księcia Polan Mieszka I. Odbył się on prawdopodobnie 14 kwietnia 966 r. – zgodnie z panującym wówczas zwyczajem – w nocy z wielkanocnej soboty na niedzielę, podczas oczekiwania na Zmartwychwstanie Pańskie. Znaleziska archeologiczne wskazują, że wydarzenie mogło nastąpić na wyspie Ostrów Lednicki nieopodal grodu gnieźnieńskiego, głównej siedziby rodu Piastów.

Kronikarz z XII w., Gall Anonim, pisał, że do przyjęcia chrześcijaństwa z Zachodu namówiła Mieszka jego żona, córka księcia czeskiego, Dobrawa (Dąbrówka). Książę zawarł z nią małżeństwo, licząc na wspólne działanie przeciw Związkowi Wieleckiemu – sąsiadowi znad Bałtyku. Z Czech na tereny zamieszkałe przez Polan przybyli pierwsi misjonarze. Po władcy chrzest przyjęli członkowie książęcego dworu, a następnie stopniowo, w ciągu kolejnych lat - jego poddani. "Należy odrzucić tezę o chrzcie jako jednorazowym akcie politycznym czy religijnym, patrzeniu nań jako na moment, w którym wszyscy poddani Mieszka stali się chrześcijanami – powiedział PAP w kwietniu 2022 r. prof. Józef Dobosz, mediewista, dziekan Wydziału Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. "Przekazy kronikarskie i rocznikarskie są także bardzo skąpe w opisie chrztu. Im dalej od tego wydarzenia, tym więcej i barwniejszych informacji przedstawiali średniowieczni historiografowie" - podkreślił. "Od tego momentu rozpoczął się długi i złożony proces ewangelizacji jego otoczenia, a następnie całego społeczeństwa. Efektem była chrystianizacja ziem polskich, która trwała dziesiątki lub wręcz setki lat. Jej początkiem był prosty akt przyjęcia chrztu przez księcia i jego najbliższych" - wskazał. Z ziem zamieszkałych przez Polan wyruszyli misjonarze chrystianizujący sąsiednie tereny.

CZYTAJ TAKŻE

Sejm ustanowił rok 2025 Rokiem Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w Gnieźnie

Na ziemi Prusów wyruszył jako pierwszy czeski zakonnik Wojciech Sławnikowic (Adalbert z Pragi), obecnie znany jako św. Wojciech, który ugodzony włócznią lub toporem zginął 23 kwietnia 997 r. w okolicach grodu Cholin - obecnie w pobliżu znajduje się wieś Święty Gaj.(woj. warmińsko-mazurskie).Kanonizowany dwa lata po śmierci św. Wojciech został pierwszym polskim świętym. W 1000 r. do jego grobu pielgrzymował niemiecki władca z dynastii Ludolfingów i cesarz rzymski Otton III, który ogłosił papieską decyzję o erygowaniu pierwszej polskiej archidiecezji ze stolicą w Gnieźnie.

Według relacji Galla Anonima podczas spotkania (zjazdu) w Gnieźnie Bolesław Chrobry został uznany "przyjacielem Świętego Cesarstwa Rzymskiego" i niezależnym władcą, cesarz Otton wyróżnił go dając mu kopię włóczni św. Maurycego i gwóźdź z Krzyża Pańskiego, przy czym założył mu na głowę diadem cesarski.

W kwietniu 1025 r. - podczas świat wielkanocnych dotychczasowy książę Bolesław, nazwany później przez potomnych Wielkim lub Chrobrym (967-1025) został tuż przed śmiercią koronowany na króla, stając się w ten sposób pierwszym namaszczonym na króla władcą Polski. "Z dużym prawdopodobieństwem można wskazać na 18 kwietnia 1025 roku, na który to dzień przypadała w tym roku Wielkanoc, oraz jako miejsce koronacji – archikatedrę w Gnieźnie, związaną z kultem świętego Wojciecha" - podaje Muzeum Historii Polski.

Historycy podkreślają, że koronacja Bolesława Chrobrego stanowiła zwieńczenie jego trzydziestoletniego panowania oraz istotnym aktem politycznym oraz demonstracją suwerenności tworzącego się państwa polskiego. Polskę zaczęto też odtąd opisywać jako królestwo, jednak godność monarsza jej władców ostatecznie utrwaliła się dopiero po koronacji Władysława Łokietka w 1320 r. W obecnym godle państwowym Rzeczypospolitej korona na głowie Orła Białego nawiązuje o pierwszej na ziemiach polskich koronacji, dokonanej tysiąc lat temu.

Drugim koronowanym władcą Polski (1025-1031) był przedstawiciel dynastii Piastów, syn Bolesława Chrobrego Mieszko II Lambert (990-1034). Ojciec wyznaczył go na swojego następcę. Według historyków Mieszko II Lambert aktywnie uczestniczył w polityce niemieckiej i był dowódcą wojskowym podczas walk z niemieckim królem Henrykiem II. 30 stycznia 1018 r. w Budziszynie podpisał z nim traktat pokojowy. Mieszko II Lambert był także emisariuszem Chrobrego na dworze królewskim w Pradze.

25 grudnia 1025 r. - kilka miesięcy po śmierci ojca został koronowany na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Hipolita w katedrze gnieźnieńskiej.

"Upamiętnienie wstąpienia na tron Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II Lamberta jest wspomnieniem wszystkich tych, którzy skupieni wokół idei rodzącego się państwa polskiego, poświęcali czas, energię, a niekiedy i życie, byśmy dziś byli częścią dumnego grona krajów Europy z wielowiekową tradycją państwowości. Pielęgnowanie pamięci o początkach polskiej państwowości jest naszym obowiązkiem, to również świadectwo roli, jaką Polska odgrywała na świecie przez minione tysiąclecie" - informuje Sejm, uzasadniając ustanowienie roku 2025 Rokiem Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów Polski w Gnieźnie. (PAP)

autor: Maciej Replewicz

mr/ dki/