Stosunkowo mało znanego żydowskiego notariusza wskazano jako osobę podejrzaną o zdradzenie kryjówki Anne Frank w wyniku 6-letniego śledztwa w sprawie śmierci tej znanej żydowskiej pamiętnikarki.
Grupa złożona z około 20 historyków, kryminologów i analityków danych oraz emerytowanego agenta FBI Vincenta Pankoke uznała za podejrzanego żydowskiego notariusza Arnolda van den Bergha. Niektórzy inni eksperci podkreślają jednak, że dowody nie są niezbite.
Naziści znaleźli Anne i siedmioro innych Żydów, w tym członków jej rodziny, po blisko dwóch latach ukrywania się nad magazynem w Amsterdamie 4 sierpnia 1944 r. Wszystkich deportowano. Anne zmarła w 1945 roku w obozie koncentracyjnym Bergen Belsen; miała wtedy 15 lat.
Naziści znaleźli Anne i siedmioro innych Żydów, w tym członkowie jej rodziny, po blisko dwóch latach ukrywania się nad magazynem w Amsterdamie 4 sierpnia 1944 r. Wszystkich deportowano. Anne zmarła w 1945 roku w obozie koncentracyjnym Bergen Belsen; miała wtedy 15 lat.
Grupa badawcza doszła do wniosku, że jest „bardzo prawdopodobne”, iż van den Bergh zdradził kryjówkę Franków, by uratować własną rodzinę – powiedział jeden z członków grupy, Pieter van Twisk, dziennikowi „NRC”.
Badacze ustalili, że van de Bergh, który zmarł w 1950 r., miał dostęp do informacji o kryjówce, gdyż podczas wojny należał do Rady Żydowskiej w Amsterdamie.
90 lat temu urodziła się Anna Frank, autorka dziennika – świadectwa Holokaustu
Historyk Erik Somers z holenderskiego Instytutu Badań nad Wojną, Holokaustem i Ludobójstwem (NIOD) z uznaniem wypowiedział się o kompleksowej i wielodyscyplinarnej pracy badaczy, powiedział jednak, że jest sceptyczny co do jej wyników.
Jak powiedział Somers agencji Reutera, wskazanie Van den Bergha jako podejrzanego opiera się na anonimowej notatce z jego nazwiskiem oraz na przypuszczeniach na temat żydowskich instytucji działających w Amsterdamie podczas wojny, których nie potwierdzają inne badania historyczne.
„Wygląda to tak, jakby pracowali wychodząc z założenia, że (van den Bergh) był winny, i znaleźli pasujący motyw” – oznajmił Somers. Według niego jest wiele innych powodów, dla których notariusz mógł nie zostać deportowany, gdyż „był bardzo wpływowym człowiekiem”.
Auschwitz - Kalendarium
Dyrektor Domu Anne Frank, Ronald Leopold, powiedział, że badanie „przedstawiło ważne nowe informacje i fascynującą hipotezę, która zasługuje na dalsze badania”.
Próba ustalenia tożsamości zdrajcy nie miała prowadzić do postępowania karnego, a tylko rzucić światło na jedną z największych tajemnic Holandii z czasów II wojny światowej.
Zespół korzystał z nowoczesnych technik badawczych, a swą bazę danych skompilował na podstawie listy osób współpracujących z nazistami, donosicieli, dokumentów historycznych, danych policji oraz wcześniejszych badań. Aby zidentyfikować podejrzanego, zwizualizowano na mapie kilkadziesiąt scenariuszy i miejsc przebywania ewentualnych podejrzanych, uwzględniając wiedzę o kryjówce, przypuszczalne motywy oraz możliwości.
Anne Frank zaczęła prowadzić dziennik w dniu swoich 13. urodzin, 12 czerwca 1942 r. Przechowała go jedna z osób, które pomagały ukrywającej się rodzinie Franków, Miep Gies, która po wojnie przekazała go ojcu Anne, Ottonowi.
Wyniki badania zostaną opublikowane w książce kanadyjskiej autorki Rosemary Sullivan „The Betrayal of Anne Frank”, która ukaże się we wtorek.
W ciągu ostatnich dekad jako możliwych zdrajców kryjówki Anne Frank wskazywano dziesiątki osób. Dom Anne Frank w swym badaniu z 2016 r. doszedł do wniosku, że znalezienie kryjówki Anne mogło też nastąpić przypadkiem.
Anne Frank zaczęła prowadzić dziennik w dniu swoich 13. urodzin, 12 czerwca 1942 r. Przechowała go jedna z osób, które pomagały ukrywającej się rodzinie Franków, Miep Gies, która po wojnie przekazała go ojcu Anne, Ottonowi.
Dziennik został opublikowany w 1947 r. Przetłumaczono go jak dotąd na ponad 60 języków. (PAP)
mw/ akl/
