Kryptolog Jan Kowalewski. Autor projektu znaczka: Jarosław Ochendzan. Źródło: www.poczta-polska.pl
Poczta Polska wprowadza do obiegu znaczek pocztowy „Ppłk Jan Kowalewski – wybitny kryptolog”, poświęcony polskiemu matematykowi, który w znaczącym stopniu przyczynił się do zwycięstwa sił polskich w Bitwie Warszawskiej 1920 roku – poinformowała we wtorek w komunikacie spółka.
Jak przypomniała spółka, decyzją Senatu RP poprzedniej kadencji rok 2020 został ustanowiony Rokiem Jana Kowalewskiego. Jan Kowalewski był oficerem Wojska Polskiego, kryptologiem, matematykiem oraz lingwistą. Był szefem wywiadu 4 Dywizji Strzelców Pieszych gen. Lucjana Żeligowskiego. To organizator i naczelnik (1919–1924) Wydziału II Radiowywiadu Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Generalnego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, które złamało sowieckie szyfry w czasie wojny z bolszewikami oraz szef wywiadu sztabu wojsk powstańczych w III powstaniu śląskim. W 1923 r. wysłano go do Japonii, gdzie poprowadził trzymiesięczne szkolenie z zakresu kryptografii dla oficerów japońskiego wywiadu. W latach 1928–1933 attaché wojskowy przy Poselstwie RP w Moskwie. W latach 1933–1937 był attaché wojskowym w Bukareszcie. Jesienią 1939 r. kierował komitetem ds. pomocy polskim uchodźcom w Bukareszcie. W latach 1941–1944 kierownik Placówki Łączności z Kontynentem w Lizbonie. W ramach tzw. Akcji Kontynentalnej Jan Kowalewski kierował rozległymi operacjami wywiadowczymi na terenie całej Europy. Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Współpracował z Radiem Wolna Europa.
W Roku Jana Kowalewskiego Łódź przypomni postać wybitnego kryptologa
"Za każdym epizodem dziejowym Rzeczypospolitej stoją ludzie, odpowiedzialni za kształt dzisiejszej Polski – budowniczowie niepodległości. Jedną z takich postaci był bez wątpienia ppłk Jan Kowalewski, kryptolog, którego określić możemy mianem jednego z ojców triumfu nad bolszewikami. Dzięki jego staraniom udało się złamać np. 100 następujących po sobie rosyjskich kluczy szyfrowych, co umożliwiło odczytanie trzech tysięcy szyfrogramów. W znaczącym stopniu przyczyniło się to do zwycięstwa sił polskich w Bitwie Warszawskiej 1920 roku" – powiedział, cytowany w komunikacie Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak.
Jak zaznaczył prezes Poczty Polskiej Tomasz Zdzikot, spółka stoi na straży pamięci o najważniejszych postaciach i wydarzeniach – czego doskonałym przykładem są właśnie emisje filatelistyczne. "Wydając walor poświęcony podpułkownikowi Janowi Kowalewskiemu oddajemy hołd wybitnemu Polakowi. To właśnie dzięki służbie Jana Kowalewskiego, złamano bolszewickie szyfry, dzięki czemu Polacy mogli poznać zamierzenia i plany taktyczne wroga" - dodał.
Spółka poinformowała, że autor projektu Jarosław Ochendzan, przedstawił na znaczku postać Jana Kowalewskiego na tle biało-czerwonej flagi. Wzdłuż górnej krawędzi umieszczono napisy: „POLSKA” i oznaczenie wartości „1,80 zł”, natomiast wzdłuż dolnej krawędzi napis „ppłk Jan Kowalewski – wybitny kryptolog”. Oprócz znaczka Poczta Polska wydała w limitowanej wersji kopertę FDC, czyli kopertę pierwszego dnia obiegu. Widnieją na niej sylwetki oficerów Biura Szyfrów z 1921 roku - czytamy.
Poczta Polska jest operatorem wyznaczonym, zatrudnia ponad 80 tys. pracowników, ma sieć ponad 7500 placówek, filii i agencji pocztowych. (PAP)
lgs/ drag/
