Bitwy pod Falaise: żołnierz 1 Dywizji Pancernej obok zniszczonego kanadyjskiego Shermana. Fot. NAC
W sobotę i niedzielę w Normandii odbywają się z udziałem Polaków obchody zwycięskiej bitwy pod Falaise, stoczonej w 1944 r. Podczas uroczystości rocznicowych uhonorowani zostali polscy żołnierze z 1. Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka.
W wydarzeniach upamiętniających zamknięcie kotła Falaise-Chambois w sobotę wzięli udział przedstawiciele ambasady RP w Paryżu oraz polskich i francuskich władz cywilnych i wojskowych.
W części uroczystości uczestniczyli również przedstawiciele władz wojskowych innych państw, w tym USA i Belgii.
Muzeum Historii Polski: film o gen. S. Maczku można zobaczyć w internecie
W Chambois po uroczystej mszy w kościele św. Marcina delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem upamiętniającym zamknięcie kotła Falaise-Chambois. Następnie oddano hołd generałowi Maczkowi.
W niedzielę na cmentarzu wojskowym Urville-Langannerie również zostanie odprawiona uroczysta msza oraz odbędą się uroczystości upamiętnienia 1. dywizji gen. Maczka, jak również wręczenie odznaczenia wojskowego Jean-Pierre’owi Ruaultowi, prezesowi stowarzyszenia Association Nationale du Souvenir de la 1. DB polonaise.
Odsłonięta zostanie również tabliczka imienna na grobie kaprala Ryszarda Chaniewskiego, zidentyfikowanym niedawno po latach intensywnych poszukiwań.
Wielki szlak bojowy gen. Maczka: Francja, Belgia, Holandia, Niemcy
W Potigny zaplanowano również złożenie wieńców pod tablicą poświęconą 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka.
Bitwa pod Falaise była decydującym etapem bitwy o Normandię podczas II wojny światowej. Doprowadziła do zniszczenia większości sił niemieckiej Grupy Armii "B" na zachód od Sekwany, co otworzyło drogę do Paryża i granicy francusko-niemieckiej armiom alianckim na froncie zachodnim.
Do 17 sierpnia 1944 r. okrążenie wojsk niemieckich w Normandii było niepewne. Polska 1. Dywizja Pancerna, wchodząca w skład 1. Armii Kanadyjskiej, została podzielona na trzy grupy bojowe i otrzymała rozkaz poruszania się na południowy wschód, aby połączyć się z żołnierzami amerykańskimi w Chambois.
8 sierpnia 1944 r. żołnierze gen. Maczka rozpoczęli bój pod Falaise
Po zajęciu tej miejscowości dwie polskie grupy bojowe wymaszerowały na wschód i zajęły pozycje na części 262 (grzbiet Mont Ormel), spędzając noc 19 sierpnia na kopaniu okopów, a następnie odpierając ataki Niemców do 21 sierpnia. Podczas operacji zamknięcia kotła straty po stronie Polaków wyniosły 325 zabitych, 114 zaginionych i ok. tysiąca rannych.
Generał Eisenhower w książce “Krucjata w Europie” tak opisał krajobraz po bitwie pod Falaise: „Pole bitwy pod Falaise było bez wątpienia jednym z największych «pól śmierci» na wszystkich teatrach wojennych. Drogi, szosy i pola były tak zakorkowane zniszczonym sprzętem oraz ciałami ludzi i zwierząt, że przedostać się przez ten teren było ogromnie trudno. Czterdzieści osiem godzin po zamknięciu kotła przeprowadzono mnie tamtędy pieszo i ujrzałem sceny godne Dantego. Dosłownie nie dało się przejść stu metrów, żeby nie nadepnąć na rozkładające się zwłoki".
Walki polskich żołnierzy pod Falaise zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na jednej z tablic: „FALAISE-CHAMBOIS 8–21 VIII 1944”.
Katarzyna Stańko (PAP)
ksta/ akl/
