Flagi Polski i NATO. Fot. PAP/A. Lange
12 marca 2024 roku mija 25. rocznica wejścia Polski do NATO. Obecnie Sojusz Północnoatlantycki, który utworzono w 1949 roku, liczy 32 członków.
31 marca 1991 r.
Rozwiązane zostały struktury wojskowe Układu Warszawskiego. W lipcu tego roku organizacja została formalnie rozwiązana.
11-12 marca 1992 r.
Podczas wizyty w Polsce ówczesny Sekretarz Generalny NATO Manfred Woerner oświadczył, że "drzwi do NATO są otwarte".
10 kwietnia 1992 r.
Pierwsze posiedzenie Komitetu Wojskowego NATO, w którym uczestniczyli również ministrowie obrony i szefowie sztabów państw Europy środkowej i wschodniej.
Prof. Z. Lewicki: USA podjęły decyzję o rozszerzeniu NATO w 1993 r.
1 września 1993 r.
Prezydent Lech Wałęsa w liście wystosowanym do Sekretarza Generalnego NATO stwierdził, że członkostwo Polski w NATO jest jednym z priorytetów polskiej polityki zagranicznej.
10 stycznia 1994 r.
Na szczycie w Brukseli NATO przedstawiło państwom Europy Środkowej i Wschodniej, w tym krajom powstałym po rozpadzie ZSRR, propozycje współpracy z Sojuszem w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju - PdP. PdP stwarzało możliwość wspólnych ćwiczeń wojskowych, udziału w operacjach pokojowych i humanitarnych oraz konsultacje partnerów z NATO w razie zagrożenia ich bezpieczeństwa.
12 stycznia 1994 r.
Prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej (Czechy, Słowacja, Węgry i Polska) na spotkaniu z prezydentem Billem Clintonem w Pradze zaakceptowali program Partnerstwa dla Pokoju.
2 lutego 1994 r.
Podczas wizyty w Kwaterze Głównej NATO w Brukseli premier Waldemar Pawlak podpisał Dokument Ramowy Partnerstwa dla Pokoju.
5 lipca 1994 r.
Polska i NATO przyjęły Indywidualny Program Partnerstwa (IPP). Polska była pierwszym z państw programu PdP, które uzgodniło z Sojuszem ten program.
12-16 września 1994 r.
Na poligonie w Biedrusku pod Poznaniem, w ramach Partnerstwa dla Pokoju, odbyły się pierwsze wspólne ćwiczenia wojskowe, w których uczestniczyły jednostki z 13 państw członkowskich Sojuszu i z krajów partnerskich.
16 lutego 1995 r.
Amerykańska Izba Reprezentantów przyjęła uchwałę o Odrodzeniu Bezpieczeństwa Narodowego (National Security Revitalization Act) przewidująca rozszerzenie NATO o Czechy, Polskę, Słowację i Węgry.
8 lutego 1996 r.
Ministrowie obrony i spraw zagranicznych RP we wspólnym liście do Sekretarza Generalnego NATO oficjalnie przyjęli wystosowane przez Sojusz 29 stycznia 1996 r. zaproszenie do rozpoczęcia z NATO dialogu indywidualnego.
4 kwietnia 1996 r.
Polska przekazała NATO Indywidualny Dokument Dyskusyjny prezentujący argumenty Polski na rzecz poszerzenia Sojuszu, wizję europejskiej architektury bezpieczeństwa i przyszłej roli NATO.
7 maja 1996 r.
W Brukseli odbyło się pierwsze spotkanie w ramach indywidualnego dialogu Polska - NATO. Poza spotkaniami indywidualnymi w 1996 roku odbyły się jeszcze dwie sesje wspólne dialogu NATO z krajami PdP. Ostatnie spotkanie dialogu indywidualnego odbyło się 25 kwietnia 1997 r.
22 października 1996 r.
Prezydent USA Bill Clinton w przemówieniu wygłoszonym w Detroit po raz pierwszy podał konkretna datę powiększenia NATO: oświadczył, ze pierwsi nowi członkowie spośród krajów Europy Środkowej i Wschodniej powinni być przyjęci do Sojuszu najpóźniej w 1999 roku - na 50-lecie NATO..
8 lipca 1997 r.
Na szczycie szefów państw i rządów NATO w Madrycie podjęto decyzje o zaproszeniu Polski, Czech i Węgier do rozmów w sprawie członkostwa w Sojuszu. Decyzja ta zawarta została w "Deklaracji o Euroatlantyckim Bezpieczeństwie i Współpracy". Deklaracja stanowiła ponadto, że celem Sojuszu jest podpisanie Protokołu Akcesyjnego w czasie najbliższej sesji Rady Północnoatlantyckiej (16 grudnia 1997 r.) i zakończenie procesu ratyfikacyjnego w terminie umożliwiającym uzyskanie przez zaproszone państwa "efektywnego" członkostwa do kwietnia 1999 r.
16 września 1997 r.
Rozpoczęły się rozmowy akcesyjne pomiędzy NATO a Polską. Po stronie NATO rozmowy prowadził zespół składający się z przedstawicieli Sekretariatu NATO i Dowództwa Sil NATO w Europie (SHAPE), na czele z zastępcą Sekretarza Generalnego NATO do spraw politycznych Klausem - P. Klaiberem. Stronę polską reprezentował zespół pod przewodnictwem Podsekretarza Stanu w MSZ, Andrzeja Towpika. Pierwsza runda rozmów akcesyjnych RP-NATO poświęcona była głównym zobowiązaniom politycznym zawartym w Traktacie Północnoatlantyckim.
29 września 1997 r.
Odbyła się druga sesja rozmów akcesyjnych RP z NATO. Poświęcona była głównie aspektom obronnym członkostwa RP w NATO. W szczególności omówiono stosunek Polski do koncepcji strategicznej NATO oraz do zintegrowanej struktury wojskowej i sojuszniczego systemu planowania obronnego.
9 października 1997 r.
Odbyła się trzecia sesja rozmów akcesyjnych RP z NATO. Poświęcona została w całości sprawom finansowym, a w szczególności zamierzeniom Polski dot. utrzymania, na odpowiednim poziomie, zdolności obronnej oraz planowanego udziału Polski we wspólnie finansowanych przedsięwzięciach.
23 października 1997 r.
W Kwaterze Głównej NATO w Brukseli odbyło się czwarte -i ostatnie spotkanie w ramach rozmów akcesyjnych RP - NATO. Poświęcone było podsumowaniu i wnioskom ze spotkania ekspertów ws. ochrony i dostępu do informacji niejawnych, zakończeniu dyskusji nad finansowymi aspektami członkostwa Polski w NATO oraz omówieniu elementów listu Ministra Spraw Zagranicznych, który powinien zamknąć - po stronie polskiej - rozmowy akcesyjne.
10 listopada 1997 r.
Minister SZ Polski Bronisław Geremek wystosował do Sekretarza Generalnego NATO list, w którym strona Polska oficjalnie zaakceptowała wysokość swych składek (2,48%) do cywilnego i wojskowego budżetu Sojuszu oraz Programu Inwestycyjnego NATO w Dziedzinie Bezpieczeństwa (NSIP).
14 listopada 1997 r.
Minister Geremek przekazał Sekretarzowi Generalnemu list wyrażający wolę RP przystąpienia do Traktatu Północnoatlantyckiego. Dokument potwierdzał wolę RP otrzymania zaproszenia do Sojuszu, jak również gotowość przyjęcia obowiązków związanych z członkostwem.
25 listopada 1997 r.
W Brukseli oficjalna wizytę złożył premier Jerzy Buzek. Premier spotkał się między innymi z Sekretarzem Generalnym Sojuszu, Javierem Solaną.
25 lat Polski w NATO
16 grudnia 1997 r.
W Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i Węgier. Protokoły te, w roku 1998, stanowiły przedmiot ratyfikacji w szesnastu krajach Sojuszu. Za moment zakończenia procedury ratyfikacji przez dane państwo uznaje się przekazanie instrumentów ratyfikacyjnych rządowi Stanów Zjednoczonych - depozytariuszowi Traktatu Waszyngtońskiego.
28 grudnia 1997 r.
Przedstawiciele Polski, Czech i Węgier po raz pierwszy uczestniczyli - jako obserwatorzy - w cotygodniowym spotkaniu Rady Północnoatlantyckiej na szczeblu ambasadorów.
2 lutego 1998 r.
Kanada, jako pierwszy kraj Sojuszu ratyfikowała Protokoły Akcesyjne i 4 lutego przekazała dokumenty ratyfikacji Departamentowi Stanu USA.
3 lutego 1998 r.
Parlament Danii ratyfikował Protokoły Akcesyjne, które 17 lutego zostały przekazane Departamentowi Stanu USA.
9-10 lutego 1998 r.
Minister Geremek wraz z ministrami spraw zagranicznych Czech i Węgier odwiedził Waszyngton, gdzie szefowie dyplomacji "Trójki Madryckiej" wzięli udział w przekazaniu Protokołów Akcesyjnych do Senatu USA.
3 marca 1998 r.
Parlament Norwegii zaakceptowali Protokoły Akcesji Polski, Czech i Węgier do Sojuszu (17 marca Norwegia przekazała instrumenty ratyfikacyjne rządowi Stanów Zjednoczonych).
11 marca 1998 r.
W trakcie spotkania premierów Polski, Czech i Węgier w Londynie podjęto decyzje o wspólnym przekazaniu dokumentów akcesyjnych rządowi Stanów Zjednoczonych.
26 marca 1998 r.
Niemiecki Bundestag, a 27 marca Bundesrat zaakceptowały dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych, które 24 kwietnia zostały złożone w Departamencie Stanu USA.
30 kwietnia 1998 r.
Senat USA zaaprobował dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych, które 20 sierpnia zostały przekazane Departamentowi Stanu USA.
13 maja 1998 r.
Senat, a 16 czerwca Izba Deputowanych Parlamentu Włoch przyjęła dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych, które 23 września zostały złożone w Departamencie Stanu USA.
14 maja 1998 r.
Ratyfikacje Protokołów Akcesyjnych zakończył Parlament Grecji. 21 czerwca dokumenty ratyfikacji zostały złożone w Departamencie Stanu USA.
20 maja 1998 r.
Protokoły Akcesyjne przyjął Senat Republiki Francuskiej, 10 czerwca Zgromadzenie Narodowe Francji, a 15 lipca dokumenty ratyfikacji zostały przekazane Departamentowi Stanu USA.
21 maja 1998 r.
Kortezy, a 23 czerwca Senat Hiszpanii zaakceptował Protokoły Akcesyjne, które 29 lipca zostały przekazane Departamentowi Stanu USA.
27 maja 1998 r.
Akcesje Polski, Czech i Węgier do NATO zaakceptował Parlament Luksemburga. 24 Lipca dokumenty ratyfikacji zostały przekazane Departamentowi Stanu USA.
4 czerwca 1998 r.
Parlament Islandii przyjął Protokoły Akcesyjne i 25 sierpnia przekazał dokumenty ratyfikacji Departamentowi Stanu USA.
9 lipca 1998 r.
Senat, a 16 lipca Izba Reprezentantów Belgii przyjęły dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych, które 14 września zostały przekazane Departamentowi Stanu USA.
17 lipca 1998 r.
Izba Gmin, a 31 czerwca Izba Lordów Wielkiej Brytanii przyjęły dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych. 17 sierpnia dokumenty te przekazano Departamentowi Stanu USA.
16 września 1998 r.
Parlament Portugalii zaakceptował dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych. 3 grudnia przekazano je Departamentowi Stanu USA.
6 października 1998 r.
Senat, a 1 grudnia Izba Niższa Parlamentu Holandii przyjęły dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych, które 4 grudnia zostały przekazane Departamentowi Stanu USA. Holandia była ostatnim państwem Sojuszu, które ratyfikowało Protokoły Akcesyjne.
21 października 1998 r.
Parlament Turcji przyjął i 3 grudnia przekazali Departamentowi Stanu USA dokumenty ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych.
17-18 grudnia 1998 r.
W Brukseli, z udziałem ministrów obrony z Polski, Czech i Węgier, odbyło się spotkanie ministrów obrony NATO. Zatwierdzono na nim zmiany w strukturze dowodzenia Sojuszu.
29 stycznia 1999 r.
Sekretarz Generalny NATO J. Solana wystosował do Polski, Czech i Węgier formalne zaproszenia do przystąpienia do Traktatu Północnoatlantyckiego.
17 lutego 1999 r.
Sejm, a następnie tego samego dnia Senat przyjęły ustawę o ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego, sporządzonego w Waszyngtonie dnia 4 kwietnia 1949 roku.
18 lutego 1999 r.
Ustawa o ratyfikacji została podpisana przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego; weszła w życie z dniem publikacji w dniu 19 lutego. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr13, poz.111). Akt przystąpienia do Traktatu Północnoatlantyckiego został przesłany przez MSZ do Kancelarii Prezydenta w dniu 19 lutego 1999.
26 lutego 1999 r.
Prezydent podpisał, po uprzedniej kontrasygnacie premiera, akt przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Traktatu Północnoatlantyckiego.
Etapy rozszerzania się NATO
12 marca 1999 r.
W Independence w amerykańskim stanie minister Geremek przekazał na ręce Sekretarz Stanu USA, Madeleine Albright akt przystąpienia Polski do Traktatu Północnoatlantyckiego. Z tą chwilą Rzeczpospolita Polska stała się formalnie stroną Traktatu - członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego.
16 marca 1999 r.
Tego dnia odbyło się uroczyste podniesienie flag narodowych nowych trzech państw członkowskich przed Główną Kwaterą NATO w Brukseli.
11 września 2001 r.
Niemal 3 tys. osób ginie w serii zamachów zorganizowanych przez Al-Kaidę na terenie USA. Porwane przez terrorystów samoloty uderzyły w dwa wieżowce World Trade Center w Nowym Jorku oraz budynek Pentagonu. W następstwie z NATO po raz pierwsi w historii odwołali się wtedy do art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego, uznającego atak na jednego z członków Sojuszu za atak na wszystkich.
7 października 2001 r.
Wojska Sojuszu rozpoczęły misję w Afganistanie w ramach tzw. wojny z terroryzmem. Zaangażowanie wojsk NATO - w tym w latach 2002-2021 polskich - potrwa aż do 2021 roku.
21-22 listopada 2002 r.
Szczyt NATO w Pradze. Przywódcy państw Sojuszniczych postanowili na nim o stworzeniu Sił Odpowiedzi NATO, stanowiących siły szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych.
20 marca 2003 r.
Początek inwazji wojsk koalicji pod przywództwem USA, w skład której weszły m.in. polskie oddziały, na rządzony przez Saddama Husajna Irak. W ramach misji o różnych charakterze - bojowym, a następnie stabilizacyjnym - polscy żołnierze pozostali w Iraku do 2011 roku. Obecnie polscy żołnierze szkolą w Iraku lokalne siły bezpieczeństwa.
11 sierpnia 2003 r.
NATO przejmuje dowodzenie misją ISAF.. Polska w 2002 r. wysyła ok. stuosobowy kontyngent do prowadzonej przez Amerykanów operacji Enduring Freedom. W 2007 r. Polacy przechodzą do misji ISAF, a kontyngent zostaje zwiększony. W latach 2006-08 liczy on ponad 2500 żołnierzy.
29 marca 2004 r.
Do Sojuszu dołączyły kolejne państwa regionu: Litwa, Łotwa, Estonia, Słowacja, Słowenia oraz Bułgaria.
2-4 kwietnia 2008 r.
Szczyt NATO w Bukareszcie. Przywódcy NATO nie zgodzili się wtedy co do zaoferowania Ukrainie i Gruzji Planu Działań na rzecz Członkostwa (MAP, Membership Action Plan) - co byłoby krokiem do przyszłego członkostwa tych państw w Sojuszu .
1 kwietnia 2009 r.
Członkami NATO stały się Chorwacja i Albania.
4-5 września 2014 r.
Szczyt NATO w walijskim Newport, na którym omawiano przede wszystkim rosyjską agresję na Ukrainę w Donbasie i aneksję Krymu. Na szczycie ogłoszono wzmocnienie zdolności Sił Odpowiedzi NATO. W ich ramach postanowiono utworzyć tzw. szpicę (VTJF), która byłaby zdolna do rozmieszczenia i działania w obszarze zagrożenia w ciągu kilku dni.
8-9 lipca 2016 r.
W Warszawie odbył się pierwszy szczyt NATO na terenie Polski. W jego konkluzjach zawarto powołanie grup bojowych NATO o wielkości batalionu z możliwością zwiększenie do poziomu brygady w czterech państwach wschodniej flanki - Polsce, Litwie, Łotwie i Estonii. Zdecydowano również o zwiększeniu obecności wojsk amerykańskich w regionie.
5 czerwca 2017 r.
NATO zyskało kolejnego członka - Czarnogórę.
27 marca 2020 r.
30. członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego została Macedonia Północna.
25 lutego 2022 r.
Wirtualny Szczyt NATO zorganizowany dzień po pełnowymiarowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Przywódcy państw Sojuszu potępili rosyjski atak i zapowiedzieli wsparcie dla Ukrainy. Rosyjska inwazja została uznana za najpoważniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa Sojuszu, zapowiedziano też rozmieszczenie Sił Odpowiedzi NATO na wschodniej flance.
29-30 czerwca 2022 r.
Szczyt NATO w Madrycie. Przywódcy Sojuszu przyjęli wtedy nową koncepcję strategiczną, która jednoznacznie wskazuje Rosję jako zagrożenie i potencjalnego przeciwnika, zwraca też uwagę na nasilającą się rywalizację z Chinami. Zdecydowano też o zwiększeniu Sił Odpowiedzi NATO do poziomu ok. 300 tys. żołnierzy.
4 kwietnia 2023 r.
Do Sojuszu oficjalnie dołączyła Finlandia, która po wielu latach neutralności wraz ze Szwecją zdecydowała się na dołączenie do NATO po rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
11-12 lipca 2023 r.
Odbył się szczyt NATO w Wilnie; jedną z jego konkluzji było przyjęcie nowych planów ewentualnościowych Sojuszu, regulujących m.in. reakcję wojsk sojuszniczych na napaść na jedno z państw wschodniej flanki przez Rosję.
7 marca 2024 r.
32. członkiem NATO została Szwecja.
(PAP)
mml/ drag/
