Wilno, Litwa, 19.10.2021. Prezydent RP Andrzej Duda podczas uroczystego otwarcia międzynarodowej konferencji naukowej oraz wystawy z okazji 230-lecia uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów „O dobro Ojczyzny, Litwa i Polska w epoce Konstytucji 3 maja”. Polska para prezydencka przebywa z oficjalną wizytą w Republice Litewskiej. Fot. PAP/R. Pietruszka
Prezydenci Polski i Litwy, Andrzej Duda i Gitanas Nauseda, otworzyli we wtorek międzynarodową konferencję naukową i wystawę „O dobro Ojczyzny, Litwa i Polska w epoce Konstytucji 3 Maja”. Wystawę zorganizowano z okazji 230-lecia uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.
Podczas uroczystego otwarcia wystawy Duda podkreślił, że dobro ojczyzny było nadrzędną ideą przyświecającą wielkiej pracy polskich i litewskich reformatorów. Ich celem - mówił - była odnowa ustroju społecznego i politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów tak, aby wzmocnić państwo i umożliwić jego przetrwanie.
"Konstytucja 3 Maja określała nie tylko nowy ustrój, ale także aksjologicznie podstawy, na których miała opierać się ta nowoczesna Rzeczpospolita. O wielkości tego aktu stanowiły przełomowe na ówczesny moment dziejów zasady, na których się opierał" - dodał.
"Jako przywódcy Polski i Litwy razem uznajemy, że tylko na fundamencie wspólnej historii możemy budować swoją pomyślną przyszłość" - podkreślił prezydent.
"Jestem przekonany, że dzisiejsza Polska i Litwa, mocno zakorzenione we wspólnocie euroatlantyckiej, będące członkami NATO i UE, razem budujące swoją pomyślność w naszej części Europy (...), sprostają nowym wyzwaniom" - oświadczył Duda.
A. Duda: relacje między Polską a Litwą są szczególne; G. Nauseda: opieramy stosunki na sztuce kompromisu
Nauseda wskazywał, że Konstytucja 3 Maja i Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów były kompromisem między Polską a Litwą. "I tej sztuki kompromisu powinniśmy się teraz uczyć tak w Europie, jak i na całym świecie" - mówił. "Niechęć do kompromisu, do rozmowy staje się źródłem naszych problemów. Dlatego mądrość i cierpliwość mogą pozwolić na uniknięcie wszystkich problemów" - dodał.
Litewski przywódca wskazał, że Polacy i Litwini, przyjmując Konstytucję 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów, wyznaczyli kierunek modernizacji państwa, stworzyli postawy wspólnoty obywatelskiej opartej na europejskich wartościach, podkreślili kategorie dobra publicznego, miłości obywatela do ojczyzny. "Na tej wspólnej drodze politycznego kompromisu nasi przodkowie widzieli Litwę i Polskę jako równorzędnych partnerów" - dodał.
Rok 2021 na Litwie jest Rokiem Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów, a w Polsce – Rokiem Konstytucji 3 Maja.
Konstytucja z 3 maja 1791 roku była pierwszą tego typu ustawą zasadniczą w Europie i drugą na świecie. Uchwalone 20 października 1791 roku Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów wprowadziło ważny dla strony litewskiej proporcjonalny udział Litwinów i Polaków w strukturach zarządzania przyszłym unitarnym państwem.
Z Wilna Aleksandra Rebelińska (PAP)
autorka: Aleksandra Rebelińska
reb/ akl/
