Rekonstrukcja bitwy pod Janowem stoczonej podczas Powstania Styczniowego odbędzie się w niedzielę 9 lipca o godz. 15 na terenie zespołu parkowo-pałacowego w Złotym Potoku (Śląskie). Wydarzenie zorganizowano z okazji 160. rocznicy wybuchu zrywu.
Szukającym schronienia w ostępach leśnych powstańczym odziałem dowodził niespełna 30-letni kapitan Zygmunt Chmieleński. Był on niegdyś oficerem carskiej armii, absolwentem elitarnej Akademii Wojennej w Petersburgu. Później wykładał w Polskiej Szkole Wojskowej w Cuneo, przygotowującej kadry dowódcze dla planowanego powstania.
W Poniku pod Janowem wykorzystał nadarzającą się okazję: zaatakował nowo przybyłą na miejsce rotę żołnierzy rosyjskich, którzy nie spodziewając się zagrożenia, korzystali z kąpieli w zimnych wodach potoku Wiercica (według innej wersji był to pobliski staw). Zaborcy ponieśli sromotną klęskę, a powstańcy przejęli cenny łup: carskie złoto.
Kalendarium Powstania Styczniowego
Bitwa ta wywołała wściekłość rosyjskiego dowództwa, Rosjanie pod komendą płk. Enrotha wyruszyli w pościg za Chmieleńskim, który zdołał ujść pogoni. Jedynie kilku powstańców ze straży tylnej zostało pojmanych i powieszonych w miejscu zwanym Śmiertnym Dębem.
Rosjanie w ramach zemsty spacyfikowali Janów i wymordowali jego mieszkańców. Według legendy Chmieleński ukrył zdobyczne złoto w ruinach pobliskiego zamku w Ostrężniku. Skarb przez wiele lat później usiłowali odnaleźć poszukiwacze amatorzy.
"Rekonstrukcję bitwy janowskiej przeprowadzi stowarzyszenie Złoty Krzyż ze Zduńskiej Woli. Można przybyć nieco wcześniej, ponieważ będzie rozłożony obóz powstańczy oraz obóz carski. Podczas rekonstrukcji zostanie również pokazany dramatyczny moment wcielania do armii carskiej, zwany branką. Całe wydarzenie chcemy zakończyć pojedynkiem na szable dwóch pułkowników: polskiego i rosyjskiego. Mamy nadzieję, że wygra Polak” - powiedziała PAP Justyna Siemion, dyrektor Muzeum Regionalnego im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku.
„Przygotowujemy też niespodziankę, której szczegółów na chwilę obecną nie mogę ujawnić. Będzie przedstawiona historia kapitana Zygmunta Chmieleńskiego, ponieważ podczas bitwy janowskiej walczył on w randze kapitana, dopiero później awansowano go na pułkownika. Zostanie też przedstawiona tajemnicza historia skarbu powstańczego, który został tu zdobyty i do dzisiaj się nie odnalazł” – poinformowała Siemion.
„Powiemy, czy można tego skarbu szukać i wyjaśnimy pewne zagadnienia historyczne z nim związane oraz opowiemy o prowadzonych po wojnie poszukiwaniach. W muzeum posiadamy trzy raporty dotyczące opisu zdobycia skarbu. Mamy informację, że po zwycięskiej bitwie janowskiej przez 40 godzin w kościele w Złotym Potoku odbywało się dziękczynne nabożeństwo Te Deum" - dodała Justyna Siemion.
Impreza organizowana jest dzięki dofinansowaniu z Programu Dotacyjnego "Niepodległa" w ramach Programu Dotacyjnego „Powstanie Styczniowe 1863-1864”. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła europosłanka Jadwiga Wiśniewska.(PAP)
Autor: Maciej Świerzy
macs/ dki/
