Sejm przyjął w piątek uchwałę w sprawie uczczenia 100. rocznicy powrotu części Orawy i Spisza do niepodległej Polski. Kształtowanie granicy południowej trwało wyjątkowo długo oraz wymagało niezwykłej odwagi i solidarności całego polskiego społeczeństwa - podkreślono w uchwale.
Uchwała, którą posłowie przyjęli niemal jednomyślnie, przypomina, że 5 listopada 1918 r. mieszkańcy Jabłonki i przedstawiciele innych wsi Górnej Orawy zawiązali Polską Radę Narodową, która rozpoczęła sprawowanie polskiej administracji w miejsce dotychczasowej - węgierskiej.
"My, Polacy na Górnej Orawie, korzystając z zasady samostanowienia narodów o sobie, po rozpadnięciu się państwa węgierskiego nie chcemy pozostawać w nowo utworzonem państwie czecho-słowackim, lecz żądamy przyłączenia wszystkich polskich ziem w żupaństwach: trenczyńskiem, orawskiem i spiskiem do wielkiej, katolickiej Polski" - stwierdziła Polska Rada Narodowa, której słowa przypomniano w uchwale.
W połowie listopada 1918 r. - jak czytamy dalej - powstała kolejna Polska Rada Narodowa w Lubowli na Spiszu — "w tym samym grodzie, w którym funkcję starosty prawie pięć wieków wcześniej sprawował Zawisza Czarny". "Wielkie zaangażowanie mieszkańców Podtatrza, działaczy niepodległościowych, pisarzy, wojskowych i całej budzącej się do niepodległego życia Polski nie pozwoliło na zapomnienie o południowych Kresach" - podkreślono w uchwale.
"Pierwotnie przynależność Spiszu i Orawy miała się rozstrzygnąć w korzystnie rokującym plebiscycie mieszkańców. Wobec bolszewickiego zagrożenia premier Władysław Grabski pod naciskiem opinii międzynarodowej zgodził się na konferencji w Spa na rezygnację z plebiscytu" - napisano w uchwale, która przypomniała też, że o przyłączeniu części Spisza i Orawy oraz kształcie granicy zdecydowała Rada Ambasadorów 28 lipca 1920 r.
"Pomimo niesatysfakcjonującego rozstrzygnięcia Ignacy Jan Paderewski w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej złożył swój podpis pod decyzją" - dodano.
"W 2020 r. obchodzimy 100. rocznicę przyłączenia części Orawy i Spisza do niepodległej Polski. Kształtowanie granicy południowej trwało wyjątkowo długo i wymagało niezwykłej odwagi i zaangażowania jednostek, jak i solidarności całego polskiego społeczeństwa. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża najwyższy szacunek i uznanie tym, których determinacja i umiłowanie Ojczyzny doprowadziły do włączenia części ziem Orawy i Spisza do Rzeczypospolitej. Niech pamięć o nich będzie dla nas nauką miłości Ojczyzny oraz źródłem patriotycznej dumy" - podsumowano w przyjętej uchwale. (PAP)
nno/ dki/
