Były więzień obozu koncentracyjnego w Auschwitz, działacz społeczny, dziennikarz i historyk prof. Marian Turski PAP/Radek Pietruszka
Marian Turski, ocalały z Holokaustu, późniejszy dziennikarz i działacz społeczny, zostanie patronem skweru na terenie Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży (MDSM) w Oświęcimiu – zakomunikowała placówka. Uroczyste nadanie imienia nastąpi w poniedziałek.
„Marian Turski od początku istnienia MDSM aktywnie wspierał jego misję i działalność. Był cenionym i wyczekiwanym gościem licznych spotkań, debat, konferencji i projektów. W ostatnich latach z wielkim zaangażowaniem wspierał ideę utworzenia pawilonu Gerharda Richtera oraz prezentacji cyklu »Birkenau« w Oświęcimiu. Pamięć o Marianie Turskim pozostaje dla nas żywa i niezwykle ważna. Pragniemy ją uhonorować, nadając jego imię skwerowi przed pawilonem, w którym są dzieła Richtera” – powiedziała Bożena Grzywa z oświęcimskiego Domu Spotkań.
Jak dodała, na skwerze przed pawilonem ustawiona zostanie tabliczka z imieniem i nazwiskiem patrona. Będzie to pierwsze takie upamiętnienie postaci Mariana Turskiego w Oświęcimiu.
„W uroczystości nadania imienia udział weźmie między innymi córka Mariana Turskiego - Joanna Turska” – zaznaczyła Grzywa.
Prezentowany na stałe w pawilonie przy skwerze cykl dzieł niemieckiego artysty Gerhard Richtera stanowią cztery abstrakcyjne kompozycje, wykonane w technice wydruku na płytach metalowych, ośmiometrowe szare lustro, a także kopie czterech zdjęć zrobionych potajemnie w 1944 roku przez członków Sonderkommando, czyli specjalnej grupy więźniów, w większości Żydów, których Niemcy wykorzystywali do usuwania ciał zgładzonych w komorach gazowych. Fotografie dokumentują mord na Żydach i palenie zwłok w obozie Auschwitz II-Birkenau.
Marian Turski urodził się 26 czerwca 1926 roku jako Mosze Turbowicz w Druskiennikach. Podczas II wojny światowej został przesiedlony do getta łódzkiego, a następnie deportowany do obozu Auschwitz. W styczniu 1945 roku został ewakuowany w marszu śmierci do obozu Buchenwald. Został wyzwolony w Theresienstadt.
Po wojnie wrócił do Polski i zamieszkał na Dolnym Śląsku. Wstąpił do Związku Walki Młodych i PPR. Pracował w wydziału propagandy komitetu wojewódzkiego PPR we Wrocławiu. Był też korespondentem "Trybuny Dolnośląskiej". W listopadzie 1946 roku otrzymał pracę w Wojewódzkim Urzędzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk we Wrocławiu. W połowie lat 50. został redaktorem naczelnym "Sztandaru Młodych", a w 1957 roku publicystą tygodnika „Polityka”, gdzie przez prawie 70 lat pełnił funkcję kierownika działu historycznego.
W ostatnich latach był między innymi członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, organu opiniodawczo-doradczego premiera RP w sprawach ochrony i zagospodarowania terenów byłego obozu Auschwitz oraz innych miejsc zagłady leżących w granicach Polski. Był również przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, najstarszej organizacja więźniarskiej, której celem jest informowanie świata o historii Auschwitz oraz walka z rasizmem i antysemityzmem, a także przejawami negacji Holokaustu.
Turski podczas uroczystości 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz, 27 stycznia 2020 roku, mówił: "Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek władza narusza przyjęte umowy społeczne, już istniejące, bądźcie wierni przykazaniu. Jedenaste przykazanie: nie bądź obojętny, bo jeżeli nie, to się nawet nie obejrzycie jak na was, jak na waszych potomków, »jakiś Auschwitz«, nagle spadnie z nieba" – mówił.
Marian Turski zmarł 18 lutego 2025 roku w wieku 98 lat.
Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży został otwarty w grudniu 1986 roku. z inicjatywy niemieckiej organizacji "Akcja Znaki Pokuty". Wpływ na jego powstanie mieli byli więźniowie Auschwitz. (PAP)
szf/ dki/
