W Mostach k. Jabłonkowa na Zaolziu odsłonięto we wtorek tablice, upamiętniającą żołnierzy 4. Pułku Strzelców Podhalańskich i funkcjonariuszy straży granicznej, którzy w dniach 25 i 26 sierpnia 1939 r. walczyli z niemieckim oddziałem dywersyjnym.
Tablica przypomina o wydarzeniach, które według części historyków były pierwszymi działaniami zbrojnymi II wojny światowej.
W nocy z 25 na 26 sierpnia 1939 r. polscy żołnierze i strażnicy graniczni bronili przed dywersantami tuneli i stacji kolejowej na Przełęczy Jabłonkowskiej. Miejsce to było jednym z pierwszych celów niemieckiego ataku na Polskę planowanego na 26 sierpnia 1939 r., ale odwołanego i przesuniętego o cztery dni później, o czym przypomina zamieszczony na tablicy na dworcu w Mostach k. Jabłonkowa napis w językach polskim i czeskim.
Cytowany przez portal Gloslive polskiej gazety wychodzącej w Czechach „Głos” wójt Mostów k. Jabłonkowa Andrzej Niedoba powiedział, że podczas 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej ekipy telewizyjne, które przyjechały do gminy, by nakręcić materiał z historykami, chciały też sfilmować tablicę przypominającą o tych wydarzeniach. Okazało się wtedy, że takiej nie ma. Wójt postanowił pójść za ciosem, skontaktował się z Konsulatem Generalnym RP w Ostrawie, a także z Instytutem Pamięci Narodowej, by zainteresować polskie władze tą sprawą. Sam zajął się organizowaniem pozwoleń od władz Kolei Czeskich na umieszczenie pamiątkowej tablicy.
W Mostach w Czechach odsłonięto tablicę upamiętniającą starcie z niemieckimi dywersantami w sierpniu '39
Tablicę ufundował Instytut Pamięci Narodowej. W uroczystości z udziałem 5. Batalionu Strzelców Podhalańskich z Przemyśla uczestniczyli m.in. prezes IPN Karol Nawrocki, konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz, przedstawiciele polskich organizacji na Zaolziu, a także poseł RP Przemysław Koperski, który był autorem interpelacji w sprawie umieszczenia tablicy w Mostach k. Jabłonkowa, a także zabiegał o wsparcie ze strony MSZ.
Prezes IPN powiedział, że umieszczenie tablicy, to inicjatywa konsul generalnej RP w Ostrawie Izabelli Wołłejko-Chwastowicz i wójta Andrzeja Niedoby. IPN ze swojej strony wspiera takie projekty i zamierzenia, dbając nie tylko o historię Polski XX wieku, ale i o Polaków na całym świecie.
Wiemy, że na Przełęczy Jabłonkowskiej polscy żołnierze i pogranicznicy bronili ówczesnych granic Rzeczypospolitej w wojnie, która formalnie jeszcze się nie rozpoczęła. Wydarzenie w Mostach było zwiastunem hekatomby, najtragiczniejszego konfliktu w historii cywilizacji, a zarazem sygnałem o wielkim przywiązaniu wojskowych i pograniczników do Rzeczypospolitej – powiedział portalowi Gloslive.
- Bardzo się cieszę, że ta długo przygotowywana i długo odkładana uroczystość doszła do skutku i wzbudziła takie zainteresowanie zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie – powiedziała konsul Wołłejko-Chwastowicz. Zwróciła uwagę, że obecność przedstawicieli polskich ministerstw, parlamentu, burmistrzów i wójtów jest sygnałem dla mieszkańców Zaolzia, że administracja rządowa i samorządowa pamiętają o mieszkających tu Polakach.
Z Pragi Piotr Górecki (PAP)
ptg/ mal/
