Centralne obchody Święta Dzieci Wojny przed Pomnikiem Martyrologii Dzieci Łódź, 07.05.2018. Fot. PAP/G. Michałowski
Trwa remont Pomnika Martyrologii Dzieci w parku im. Szarych Szeregów w Łodzi. Obiekt, nazywany też Pomnikiem Pękniętego Serca, przypomina o działającym w Łodzi w latach 1942–1945 niemieckim obozie przeznaczonym dla polskich dzieci i młodzieży.
Jak informuje łódzki magistrat, w ramach umowy wykonawca zdemontuje starą warstwę pokrycia pomnika i wykona nowe warstwy ochronne oraz malowanie. Zaplanowano modernizację bruku kamiennego, powstanie alejka spacerowa z kostki betonowej i pochylnia dla osób z niepełnosprawnościami.
Wykonana zostanie betonowa tablica informacyjna. Zdemontowane mają zostać gazony, przebudowany ma być znicz i podziemna instalacja gazowa do niego prowadząca.
Według magistratu prace remontowe powinny zakończyć się w tym roku, a wykonawca udziela 72-miesięcznej gwarancji na wykonane roboty. Koszt inwestycji to ponad 220,5 tys. zł.
„Mały Oświęcim”, czyli niemiecki obóz dla dzieci w Łodzi
Pomnik Martyrologii Dzieci, nazywanym też Pomnikiem Pękniętego Serca przypomina o działającym przy ul. Przemysłowej w Łodzi w latach II wojny światowej obozie hitlerowskim przeznaczonym dla polskich dzieci i młodzieży.
Obóz utworzony został w połowie 1942 r. i znajdował się wewnątrz Litzmannstadt (nazwa nadana Łodzi przez okupantów) Getto. Przeznaczony był dla dzieci i młodzieży polskiej od 6. do 16. roku życia, ale jak potwierdzali świadkowie, w praktyce więźniami były także młodsze, nawet kilkumiesięczne dzieci.
Nieletni więźniowie trafiali do obozu m.in. za drobne kradzieże, handel, jazdę tramwajami bez biletu, żebranie. Umieszczano w nim także dzieci pochodzące z rodzin, które odmówiły podpisania volkslisty czy też osób zesłanych do obozów lub więzień, a także młodzież podejrzaną o uczestnictwo w ruchu oporu.
Dzieci przetrzymywane były w prymitywnych warunkach i pracowały przy remontach i budowie baraków oraz wykonywały prace na potrzeby obozu i wojska, robiąc m.in. kosze wiklinowe na amunicję i szyjąc chlebaki. Na młodych więźniach przeprowadzano badania rasowe, których efektem było przeznaczanie niektórych z nich do germanizacji i wywozu do Niemiec.
Błażej Torański: obóz dziecięcy w Łodzi to temat ukrywany w PRL i od 30 lat niewygodny dla kolejnych elit politycznych
Z powodu wysokiej śmiertelności więzionych obóz nazywany był "Małym Oświęcimiem". Funkcjonował do końca okupacji niemieckiej w Łodzi, czyli do 19 stycznia 1945 r. Wówczas w obozie przebywało ponad 800 małoletnich więźniów.
W maju 1971 roku dla uczczenia pamięci dzieci więzionych i zamordowanych w obozie w parku im. Szarych Szeregów odsłonięto Pomnik Pękniętego Serca. Ośmiometrowy pomnik przypomina pęknięte serce, do którego przytula się mały, chudy chłopczyk. W sercu widoczna jest pusta przestrzeń mająca kształt dziecka.
Litzmannstadt Getto było drugim co do wielkości w Polsce i najdłużej działającym na ziemiach polskich gettem. W latach 1940-1944 Niemcy zamknęli w nim łącznie ok. 220 tys. Żydów - nie tylko z Polski, ale także z Czech, Niemiec Luksemburga, Austrii - oraz Romów. W getcie z głodu i wyczerpania zmarło prawie 45 tys. osób, pozostali zostali wywiezieni do obozów zagłady, m.in. do Chełmna nad Nerem, gdzie zamordowano ok. 70 tys. osób. Ocalało - według różnych źródeł - zaledwie 7-13 tysięcy. (PAP)
autor: Jacek Walczak
jaw/ ozk/
