„Encyklopedia Solidarności” tom 5
565 biogramów działaczy opozycji antykomunistycznej i 284 hasła rzeczowe znalazły się w wydanym przez IPN i Stowarzyszenie Pokolenie piątym tomie „Encyklopedii Solidarności”. Jest on poświęcony opozycji z lat 1976–89.
Promocja wydawnictwa odbyła się w czwartek w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika. W wydarzeniu wziął udział prezes IPN dr Karol Nawrocki oraz autorzy publikacji i przedstawiciele środowisk opozycyjnych z czasów PRL.
„Solidarność – i to powtarzamy na całym świecie – doprowadziła do upadku systemu komunistycznego. Niezależnie od tego, co w przestrzeni publicznej w całym świecie uchodzi za symbol upadku tego systemu, to bez Solidarności upadek systemu komunistycznego w Europie i na świecie nie byłby możliwy” - podkreślił w swoim wystąpieniu prezes Nawrocki. Zwracając się do działaczy opozycji z lat PRL powiedział, że to w ich życiorysach zawiera się wartość „Encyklopedii...”, to oni są bohaterami. Zapewnił też, że „Instytut Pamięci Narodowej jest i będzie stał na straży polskiej pamięci narodowej”.
Piąty tom „Encyklopedii...” przedstawia ludzi, struktury organizacyjne, wydawnictwa oraz wydarzenia towarzyszące genezie i działalności NSZZ „Solidarność” aż do chwili załamania się dyktatury komunistycznej w 1989 r. „Encyklopedia...” publikowana w tzw. systemie holenderskim (każdy tom zawiera biogramy i hasła od A do Ż) stanowi największe kompendium wiedzy na temat działalności opozycji w PRL w latach 1976–1989 – podaje IPN.
Regionalny koordynator „Encyklopedii Solidarności” dr Jarosław Neja z katowickiego oddziału IPN wyjaśnił, że powstanie tego wydawnictwa nie byłoby możliwe bez pracy i zaangażowania wielu ludzi, m.in. archiwistów. Same hasła ostatniego tomu opracowało 10 autorów - 8 z IPN i dwóch zewnętrznych. Neja dodał, że choć tom opisuje opozycjonistów z lat 1976-89, to są w nim także biogramy osób, które swoją drogę opozycyjną rozpoczynały znacznie wcześniej. Zawarte w tomie hasła rzeczowe dotyczą m.in. ośrodków internowania, uczelni i prasy niezależnej.
Kalendarium „Solidarności” 1980–1989
Inicjator projektu „Encyklopedia Solidarności” Przemysław Miśkiewicz z katowickiego Stowarzyszenia Pokolenie wspominał, że kiedy przed laty zrodził się pomysł spisania dziejów tego ruchu społecznego, jego autorzy nie mieli dostępu do dokumentów; zaczęli od kalendarium, które - jak przyznał – było pełne błędów, bo trudno było wówczas zweryfikować informacje. Przedsięwzięcie ruszyło dzięki zaangażowaniu IPN. Miśkiewicz opowiadał, że ilość materiałów, które posłużyły do tworzenia „Encyklopedii...” okazała się olbrzymia. Zaznaczył, że projekt trwa i autorów czeka jeszcze mnóstwo pracy.
Piąty tom „Encyklopedii...” przedstawia ludzi, struktury organizacyjne, wydawnictwa oraz wydarzenia towarzyszące genezie i działalności NSZZ „Solidarność” aż do chwili załamania się dyktatury komunistycznej w 1989 r. „Encyklopedia...” publikowana w tzw. systemie holenderskim (każdy tom zawiera biogramy i hasła od A do Ż) stanowi największe kompendium wiedzy na temat działalności opozycji w PRL w latach 1976–1989 – podaje IPN.
„Encyklopedia Solidarności” to projekt dokumentacyjny, realizowany od 2008 r. przez IPN i Stowarzyszenie Pokolenie. Od ponad 15 lat w pracach nad wydawnictwem uczestniczą pracownicy różnych pionów IPN ze wszystkich oddziałów Instytutu. Pierwszy tom ukazał się w roku 2010, drugi w 2012 r., trzeci w 2019 r., czwarty w 2020 r., piąty w 2023 r. We wszystkich pięciu tomach wydano drukiem 5673 tekstów – biogramów i haseł rzeczowych.
Tom 5 w wersji książkowej powstał w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Solidarność i opór społeczny w PRL 1956–1989”. 161 autorów przygotowało 565 biogramów i 284 hasła rzeczowe. Większość tekstów została napisana na podstawie szerokiej bazy źródłowej i zebranych relacji. „Czyni to publikację wyjątkową, ponieważ wiele ustaleń zostało zaprezentowanych po raz pierwszy, zwięźle i przystępnym językiem” - zaznacza IPN. (PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ pat/
