W poniedziałek, przy pomniku Henryka Sławika i Józefa Antalla seniora, w warszawskim parku Dolina Szwajcarska, złożono wieńce by upamiętnić 84. rocznice otwarcia granicy węgierskiej dla uchodźców wojennych z Polski.
"Stajemy dzisiaj w 84. rocznicę kiedy, połączony z nami więzami braterstwa od zawsze, naród węgierski otworzył swoje granice jak drzwi gościnnego domu dla tysięcy uchodźców wojennych z Polski, którzy w wyniku agresji niemieckiej i sowieckiej, musieli uciekać ze swojej rodzinnej ziemi" – powiedział szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. "Zachowaliście się wtedy – słowa te kieruje na ręce pani Ambasador – w sposób taki, jak postępują bracia" – dodał.
"Historia Polski i Węgier przeplatała się przez tysiąc lat i zawsze nawzajem się wspieraliśmy. Przyjmowanie polskich uchodźców miało szczególnie ludzka twarz, to było 130 tysięcy pojedynczych losów" – powiedziała Ambasador Węgier w Polsce dr Orsolya Zsuzsanna Kovács. "Jak czytamy w pamiętnikach, gdy wjechały na Węgry polskie pociągi to przy torach czekały tłumy Węgrów, z jedzeniem i otwartymi domami, bo dla nas było sprawą honoru, aby przyjąć naszych polskich braci i ich uratować. Jesteśmy z tego dumni" – dodała. "Polacy nigdy o tym nie zapomnieli, bo w 1956 roku to właśnie Polacy udzieli nam najwięcej pomocy" – przypomniała.
"Stajemy dzisiaj w 84. rocznicę kiedy, połączony z nami więzami braterstwa od zawsze, naród węgierski otworzył swoje granice jak drzwi gościnnego domu dla tysięcy uchodźców wojennych z Polski, którzy w wyniku agresji niemieckiej i sowieckiej, musieli uciekać ze swojej rodzinnej ziemi" – powiedział szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. "Zachowaliście się wtedy – słowa te kieruje na ręce pani Ambasador – w sposób taki, jak postępują bracia" – dodał.
"Stajemy pod tym pomnikiem, aby oddać cześć i honor bohaterom trzech narodów – Henrykowi Sławikowi i Józefowi Antallowi. Bohaterom narodów: polskiego, węgierskiego i żydowskiego. Dzięki ich ogromnemu zaangażowaniu możliwe było ocalenie tysięcy istnień ludzkich, w tym obywateli polskich żydowskiego pochodzenia, którzy skazani zostali na zagładę przez niemiecką III Rzeszę" – mówił Kasprzyk. "Ci dwaj ludzie pokazali, że nawet w czasach najstraszliwszych trzeba zachować człowieczeństwo i miłość bliźniego" – podkreślił.
"Państwo węgierskie udzieliło polskim uchodźcom życzliwej pomocy. Ogromne wsparcie było wynikiem współpracy Henryka Sławika, prezesa komitetu obywatelskiego do spraw opieki nad polskimi uchodźcami na Węgrzech, z przedstawicielem węgierskiego rządu Józefem Antallem seniorem" – napisała w liscie do uczestników uroczystości marszałek Sejmu Elżbieta Witek. "Wspólnymi staraniami stworzyli godne warunki życia dla polskiej emigracji. Zorganizowali wzorową opiekę dla wojennych sierot. Ich wzajemne zaufanie, przyjaźń i praca, uczyniły możliwym, co w wojennej rzeczywistości było niemożliwe" – oceniła.
Podczas uroczystości medalem Pro Bono Poloniae został uhonorowany były ambasador Polski na Węgrzech Grzegorz Łubczyk.
Pomnik Henryka Sławika i Józefa Antalla seniora, znajdujący się w parku Dolina Szwajcarska w Warszawie, został odsłonięty w 2016 r. W czerwcu 2017 r. taki sam pomnik stanął w Budapeszcie.(PAP)
Autor: Tomasz Szczerbicki
szt/ pat/