Obecnie trwa inwentaryzacja zasobów miasta, która ma na celu rozważenie ewentualnych lokalizacji nowej placówki muzealnej – poinformował w poniedziałek PAP Urząd Miasta Łodzi w sprawi siedziby dla Muzeum Dzieci Polskich.
O przekazanie na ten cel przez miasto budynku po dawnym Gimnazjum nr 18 zaapelowali w piśmie do prezydent Łodzi Hanny Zdanowskiej ocalali więźniowie byłego niemieckiego obozu dla dzieci polskich.
"Niewiele czasu nam zostało, my kończymy drogę naszego życia. Dlatego apelujemy do Pani Prezydent - niech Pani pomoże nam ją przejść w spokoju i ukojeniu. Wiemy, że wyraziła Pani wolę przekazania na rzecz Muzeum Dzieci Polskich pod jego przyszłą siedzibę budynku dawnego Gimnazjum nr 18 wraz z otaczającą szkołę działką przy ulicy Tadeusza Mostowskiego 23/27. To na tym terenie spędziliśmy najbardziej mroczne chwile naszego dziecięcego życia" - podkreślili autorzy apelu.
"Niewiele czasu nam zostało, my kończymy drogę naszego życia. Dlatego apelujemy do Pani Prezydent - niech Pani pomoże nam ją przejść w spokoju i ukojeniu. Wiemy, że wyraziła Pani wolę przekazania na rzecz Muzeum Dzieci Polskich pod jego przyszłą siedzibę budynku dawnego Gimnazjum nr 18 wraz z otaczającą szkołę działką przy ulicy Tadeusza Mostowskiego 23/27. To na tym terenie spędziliśmy najbardziej mroczne chwile naszego dziecięcego życia" - podkreślili autorzy apelu.
Wskazana przez ocalałych nieruchomość położona jest w centrum dawnego niemieckiego obozu dla dzieci polskich przy ul. Przemysłowej w Łodzi. Jak podkreślił w rozmowie z PAP dyrektor powołanej w czerwcu przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego instytucji Muzeum Dzieci Polskich - ofiar totalitaryzmu dr Ireneusz Maj, decyzja w sprawie przekazania przez władze Łodzi budynku i działki na rzecz muzeum jest kluczowa do rozpoczęcia budowy placówki upamiętniającej ofiary niemieckiego obozu dla polskich dzieci w Łodzi. Bez niej – jak tłumaczył – nie można ogłosić konkursów na koncepcję architektoniczną oraz wystawienniczą, po rozstrzygnięciach których mogłyby rozpocząć się prace adaptacyjne. Nie ukrywał, że jest zaniepokojony brakiem postanowienia władz Łodzi w tej sprawie.
W poniedziałek służby prasowe Urzędu Miasta Łodzi poinformowały PAP, że w kwestii wskazania siedziby muzeum, obecnie trwa inwentaryzacja zasobów miasta, która ma na celu rozważenie ewentualnych lokalizacji nowej placówki muzealnej.
"Miasto Łódź współpracuje w sprawie powstania Muzeum Dzieci Polskich z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Łódzki samorząd służy wsparciem instytucjonalnym i merytorycznym, do rady muzeum jako przedstawiciel miasta Łodzi został desygnowany Jacek Wawrzynkiewicz, dyrektor Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi" – przekazała Monika Pawlak z Biura Rzecznika Prasowego Prezydenta Łodzi.
Ocalali więźniowie byłego niemieckiego obozu dla dzieci apelują do prezydent Łodzi o pomoc w budowie muzeum
Dyrektor Maj wcześniej zwrócił uwagę, że w sprawie decyzji o lokalizacji najbardziej liczy się czas.
"Mijają kolejne miesiące, a dotąd – mimo wstępnych deklaracji pani prezydent – nie doczekaliśmy się konkretnego, wiążącego uzgodnienia. Patrzę na to również ze strony ocalałych. To ludzie już w bardzo podeszłym wieku, a ich ogromnym marzeniem jest uczestniczenie w otwarciu muzeum i nie wyobrażają się, by powstało ono w innym miejscu niż w okolicach ul. Przemysłowej, gdzie mieścił się niemiecki obóz dla dzieci polskich. Wiem, że bardzo czekają na powstanie miejsca pamięci i pytają, czy jeszcze zdążą" – zaznaczył.
Wskazał, że placówka powinna powstać na terenie, gdzie funkcjonował utworzony przez hitlerowców obóz dla polskich dzieci i najlepszą lokalizacją do upamiętnienia jego ofiar oraz powstania muzeum jest należący do miasta budynek i teren dawnego gimnazjum przy ul. Mostowskiego.
"To sprawa ponadpolityczna. Celem jest powstanie nowoczesnej, multimedialnej placówki edukacyjnej, z której miasto Łódź będzie dumne. Skorzystają na tym wszyscy, a przede wszystkim kolejne pokolenia" - przekonywał szef muzeum.
Nowa instytucja kultury "Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu. Niemiecki nazistowski obóz dla polskich dzieci w Łodzi (1942-1945)" została powołana 1 czerwca br. wspólnie przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Rzecznika Praw Dziecka oraz IPN.
Placówka ma działać w Łodzi i upamiętniać najmłodsze ofiary niemieckich zbrodni z czasów II wojny światowej. Jego aktywność wystawiennicza, kulturalna, naukowa i edukacyjna będzie miała na celu upowszechnianie wiedzy o tragicznym losie dzieci osadzonych w niemieckim nazistowskim obozie dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi, prowadzonym przez niemieckie władze okupacyjne w latach 1942-45.
Nowa instytucja kultury "Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu. Niemiecki nazistowski obóz dla polskich dzieci w Łodzi (1942-1945)" została powołana 1 czerwca br. wspólnie przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Rzecznika Praw Dziecka oraz IPN.
Utworzony 1 grudnia 1942 r. obóz przy ul. Przemysłowej został wyodrębniony z żydowskiego getta. Przeznaczony był dla dzieci i młodzieży polskiej od 2 o 16 roku życia, ale w praktyce więźniami były także młodsze, nawet kilkumiesięczne dzieci.
Umieszczano w nim m.in. dzieci pochodzące z rodzin, które odmówiły podpisania volkslisty; dzieci osób zesłanych do obozów lub więzień, a także młodzież podejrzaną o uczestnictwo w ruchu oporu.
„Mały Oświęcim”, czyli niemiecki obóz dla dzieci w Łodzi
Dzieci przetrzymywane były w prymitywnych warunkach, pracowały przy remontach i budowie baraków oraz wykonywały prace na potrzeby obozu i wojska, robiąc m.in. kosze wiklinowe na amunicję i szyjąc chlebaki. Na młodych więźniach przeprowadzano badania rasowe, których efektem było przeznaczenie nie niektórych z nich do germanizacji i wywozu do Niemiec.
Dokładna liczba dzieci, które przeszły przez obóz, a także liczba ofiar nie jest znana. Różne szacunki mówią o 3-4 tysiącach uwięzionych i kilkuset zmarłych. Gdy 19 stycznia 1945 r. zakończyła się niemiecka okupacja w Łodzi, w obozie przebywało ponad 800 małoletnich więźniów.
Po zakończeniu II wojny światowej pamięć o niemieckim obozie pracy dla polskich dzieci w Litzmannstadt Ghetto zaczęła słabnąć, a niemal wszelkie pozostałości po nim uległy zniszczeniu. Z początkiem lat 60. ub. wieku, wraz z budową osiedla mieszkaniowego, zatarto jego granice. Przetrwał jedynie budynek dawnej komendy przy ul. Przemysłowej.
W maju 1971 r. dla uczczenia pamięci dzieci więzionych i zamordowanych w obozie w Parku im. Szarych Szeregów odsłonięto pomnik "Pękniętego Serca". Ośmiometrowa rzeźba przypomina pęknięte serce, do którego przytula się mały, chudy chłopczyk. W sercu widoczna jest pusta przestrzeń mająca kształt dziecka. (PAP)
autor: Bartłomiej Pawlak
bap/ aszw/
