Od lewej: prezydenci: Czech Petr Pavel, Ukrainy Wołodymyr Zełenski z żoną Ołeną, pierwsza dama USA Jill Biden, prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden, holenderski premier Mark Rutte, prezydent Francji Emmanuel Macron, szef rządu Grecji Kyriakos Mitsotakis oraz francuska pierwsza dama Brigitte Macron w trakcie obchodów 80. rocznicy lądowania w Normandii. Fot. PAP/EPA
Przywódcy około 20 państw przybyli w czwartek na "plażę Omaha" w Normandii, miejsce desantu wojsk alianckich podczas II wojny światowej, by wspólnie uczcić 80. rocznicę tych wydarzeń. Obecni są prezydenci USA i Ukrainy: Joe Biden i Wołodymyr Zełenski.
Prezydenci, monarchowie i premierzy zgromadzili się pod zadaszeniami na plaży, przed areną, na której ustawiono napisy w języku francuskim i angielskim: "Zrobiłem to dla ciebie".
Na pierwszych miejscach są kombatanci; ogółem w obchodach bierze udział około 200 uczestników II wojny światowej, w większości Amerykanów i Brytyjczyków. Weterani znajdują się w centrum czwartkowych uroczystości, serdecznie witani przez przywódców i zwykłych ludzi. W relacjach z uroczystości często podkreśla się, że prawdopodobnie są to ostatnie obchody z ich udziałem.
Polskę reprezentuje prezydent Andrzej Duda. Na obchody zaproszeni byli przywódcy około 20 krajów, prócz Bidena i Zełenskiego: prezydent Włoch Sergio Mattarella, prezydent Słowacji Zuzana Czaputova, prezydent Czech Petr Pavel; premier W. Brytanii Rishi Sunak, premier Kanady Justin Trudeau, premier Danii Mette Frederiksen, premier Holandii Mark Rutte, premier Luksemburga Luc Frieden, premier Grecji Kyriakos Micotakis, premier Norwegii Jonas Gahr Store i kanclerz Niemiec Olaf Scholz. Zapowiadano też udział monarchów; prócz brytyjskiego króla Karola III i księcia Williama są to: król Holandii Wilhelm-Aleksander, król Belgów Filip, król Danii Fryderyk X, książę Monako Albert II i wielki książę Luksemburga Henryk.
Biden w Normandii: izolacjonizm nie był wyjściem w 1944 roku i nie jest nim teraz
Przed południem odbyły się trzy ceremonie narodowe: brytyjska, amerykańska i kanadyjska z udziałem przywódców tych państw. Podczas ceremonii w zespole memorialnym British Normandy Memorial żołnierzy brytyjskich upamiętnili król Karol III i premier Sunak. Justin Trudeau brał udział w uroczystościach na "plaży Juno" (miejscowość Courseulles-sur-Mer) - odcinku wybrzeża, który w czerwcu 1944 roku zdobywały siły kanadyjskie. Biden przemawiał na cmentarzu amerykańskim w Colleville-sur-Mer.
W uroczystościach narodowych uczestniczyli też prezydent Francji Emmanuel Macron i premier Gabriel Attal. "Francja nigdy nie zapomni tych, którzy za nią zginęli" - zapewnił Attal podczas uroczystości kanadyjskiej. Macron w przemówieniu na cmentarzu amerykańskim mówił o wielkości narodu gotowego "umrzeć na obcej ziemi za sprawę, która była też jego sprawą".
Francuski prezydent odznaczył orderem Legii Honorowej 11 kombatantów. Wśród odznaczonych znalazła się 104-letnia Brytyjka Christian Lamb, która służyła w służbach pomocniczych Royal Navy i pomagała w planowaniu desantu.
Z Paryża Anna Wróbel (PAP)
awl/ szm/
