Raj, oaza, skansen - pochodzenie tych słów zaskakuje. Źródło: Serwis wideo PAP
Słowo raj pochodzi z języka prasłowiańskiego, do którego przeszło z języków staroirańskich - powiedziała PAP Aleksandra Wierzbicka z Instytut Języka Polskiego PAN, współtwórczyni Wielkiego Słownika Języka Polskiego. Z kolei oaza czy skansen to przykłady słów, które pochodzą od nazw własnych - starożytnego miasta w Egipcie czy pewnego parku w Sztokholmie.
Aleksandra Wierzbicka z IJP PAN tłumaczyła, jak ewolucja języka pozwoliła ostatecznie mówić o "rajskich wakacjach". "Słowo raj pochodzi z języka prasłowiańskiego, do którego przeszło z języków staroirańskich i tam w różnych językach mogło znaczyć bogactwo, krainę szczęśliwości czy też ogólnie szczęście " - wyjaśniła.
Językoznawczyni wiąże współczesną znajomość pochodzenia słów takich jak "raj" z osobą Williama Jonesa - XVIII-wiecznego brytyjskiego prawnika i językoznawcy. Jones był sędzią w Bengalu, ale zajmował się także historią starożytnych Indii. "Dzięki niemu wiemy, że nasze języki europejskie i duża część języków azjatyckich wywodzi się z jednego źródła" - stwierdziła Wierzbicka. Tym wspólnym źródłem jest język praindoeuropejski.
Współtwórczyni Wielkiego Słownika Języka Polskiego wspomniała też o innej wakacyjnej lokalizacji z ciekawym tłem językowym - oazie. "W języku polskim oaza znalazła się prawdopodobnie z języka francuskiego, bądź niemieckiego, a z kolei w tamtych językach – z greki" - wyjaśniła Aleksandra Wierzbicka i dodała: "Oasis to było miasto w starożytnym Egipcie, którego nazwa została poświadczona u Herodota".
Rozmówczyni PAP zwróciła uwagę, że takie słowa nazywamy eponimami - wyrazy pospolite, które pochodzą od nazw własnych.
"Innym ciekawym przykładem eponimu jest skansen" - zauważyła Wierzbicka. Skansen - pisany wielką literą to park w Sztokholmie, w którym od końca XIX wieku znajdowały się budynki, które ukazywały życie mieszkańców Szwecji w epoce przedprzemysłowej. Sztokholmski Skansen był także pierwszym w Szwecji zoo.
"Wielki słownik języka polskiego" jest opracowywany przez zespół językoznawców z całego kraju w ramach projektu koordynowanego przez Instytut Języka Polskiego PAN. Jego celem jest udostępnienie szerokim rzeszom odbiorców możliwie wyczerpującego opisu polskiej leksyki, ujętego w ramy teoretyczne wypracowane przez polskich lingwistów na przełomie XX i XXI wieku, zgodnego ze standardami współczesnej leksykografii światowej.
Najważniejszym założeniem autorów jest to, że słownik ma postać wyłącznie elektroniczną i jest udostępniany bezpłatnie w Internecie.
Słownik stanowi pracę naukową finansowaną w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2013-2018. (PAP)
mni/ ksk/
