Radom: bohaterowie lektur szkolnych na wystawie w Muzeum im. Jacka Malczewskiego

Wystawę podzielono na kilka części. Każda z nich ma przybliżać inne czasy, realia i otoczenie bohaterów lektur szkolnych. "Być może po obejrzeniu ekspozycji staną się oni bliżsi widzowi i czytelnikowi, bardziej realni i nieco +odbrązowieni+" - powiedziała PAP Ilona Pulnar-Ferdjani, która wspólnie z Agnieszką Kozdębą przygotowuje ekspozycję.

Na wystawie pokazana zostanie m.in. polska wieś z końca XIX w., czyli miejsce życia Janka Muzykanta z noweli Henryka Sienkiewicza, Antka - bohatera opisywanego przez Bolesława Prusa czy małego Tadeusza z nowelki Elizy Orzeszkowej. W tym miejscu odtworzona będzie wiejska chata z autentycznym wyposażeniem z epoki: piecem, meblami, przedmiotami codziennego użytku i narzędziami. Uzupełnieniem mają być obrazy polskich twórców m.in. Tytusa Czyżewskiego, Zygmunta Waliszewskiego, Tadeusza Makowskiego, Wojciecha Kossaka, ukazujące dziecko i XIX-wieczną polską wieś.

W części opisującej bohaterów XIX-wiecznej Warszawy, zaaranżowana zostanie miejska kamienica z podwórkiem "studnią". Jednym z jej elementów będzie katarynka, czyli tytułowy instrument z nowelki Bolesława Prusa. Ekspozycji towarzyszyć mają grafiki z wizerunkami starej Warszawy, autorstwa m.in.: Franciszka Kostrzewskiego, Feliksa Piwarskiego, Henryka Pilattiego, Aleksandra Gierymskiego, Józefa Pankiewicza.

W nawiązaniu do noweli "Mendel Gdański" Marii Konopnickiej, której akcja także toczy się w Warszawie, w rodzinie żydowskiej, pokazane zostaną judaika z Muzeum Lubelskiego w Lublinie. Wśród eksponatów znajdą się m.in. pucharki kidduszowe, jady, stare wydania Tory, naczynia, lichtarze, elementy stroju, lampki chanukowe, kasetki na wonności – balsaminki, i inne przedmioty obrzędowe.

Zaaranżowana w innym miejscu wystawy klasa szkolna z przełomu XIX i XX w. stanowi z kolei nawiązanie do takich lektur szkolnych jak: "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza czy "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego. W szkolnej sali znajdą się drewniane ławki z otworami na kałamarze, drewniana tablica, teczki na książki, podręczniki, stare mapy szkolne, zdjęcia uczniów w przełomu wieków, a także nieodłączny element wychowawczy tej epoki, czyli wisząca na ścianie tzw. dyscyplina.

Autorki wystawy przywołają też rodzinę Borejków, czyli bohaterów cyklu "Jeżycjada" Małgorzaty Musierowicz. W mieszkaniu z przełomu lat 70. i 80. XX w. pojawią się typowe dla tej epoki sprzęty: adapter, rzutnik zdjęć, czarno-biały telewizor, syfon czy radziecki mikser.

W części, której głównymi bohaterami będą Staś i Nel z "W pustyni i w puszczy" Henryka Sienkiewicza, pojawi się sporo egzotycznych eksponatów, pochodzących z krajów leżących na szlaku wędrówki małych bohaterów, czyli z Egiptu, Sudanu, Etiopii i Kenii. "Codzienność egotycznych krajów ukazana zostanie przez przedmioty kultury materialnej, elementy stroju czy choćby uprząż wielbłąda wędrującego przez pustynię" - zaznaczyła Kozdęba.

Ważną i najbardziej kolorową częścią wystawy będzie - zdaniem jej autorek - ta poświęcona postaciom fantastycznym, czyli bohaterom bajkowym z "Alicji w Krainie Czarów" Levisa Carrola, "Małego Księcia" Antoine'a de Saint-Exupery'ego i "Opowieści z Narnii" C.S. Lewisa. Zwiedzający zobaczą m.in. model samolotu z czasów II wojny światowej, strój pilota, stara zdobioną szafę i lalki wyobrażające postaci z "Alicji...".

Eksponaty na wystawę pochodzą z Muzeum Lubelskiego w Lublinie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Kielcach – oddziału Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum Wsi Lubelskiej, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, Teatru Arlekin w Łodzi, Teatru im. Jana Kochanowskiego w Radomiu i Muzeum Etnograficznego i Archeologicznego w Łodzi, Muzeum Orła Białego w Skarżysku oraz Muzeum im. Jacka Malczewskiego.

Wystawa czynna będzie od 11 maja do końca roku. (PAP)

autor: Ilona Pecka

edytor: Paweł Tomczyk

ilp/ pat/