Zamek Lubelski. Fot. PAP/W. Pacewicz
99 prac - obrazów i grafik - artystów lubelskiej awangardowej grupy Zamek Jerzego Durakiewicza i Przemysława Zwolińskiego, nabyło do kolekcji Muzeum Lubelskie. Można je oglądać na wystawie z okazji 110-lecia muzeum, które ma siedzibę właśnie na Zamku Lubelskim.
„Wszystkie te prace wpisują się w obszar działania grupy Zamek, czyli zainteresowania kubizmem, surrealizmem, czy eksperymentów w duchu malarstwa materii” – powiedziała PAP kustosz Muzeum Lubelskiego Anna Hałata.
Muzeum zakupiło, głównie od prywatnych właścicieli, 21 rysunków i grafik Jerzego Durakiewicza oraz cztery obrazy olejne i 74 grafiki (monotypie barwne na papierze) Przemysława Zwolińskiego.
„Najwcześniejsze prace pochodzą z roku 1956 r., kiedy jeszcze konstytuowała się grupa Zamek. Najpóźniejsza praca jest datowana na rok 1965, kiedy grupa formalnie się już rozwiązała, ale artyści rozwijali nadal te poszukiwania, które zapoczątkowali w ramach grupy” – dodała Hałata.
„Dla Lublina grupa Zamek ma znaczenie ogromne. To było pierwsze awangardowe ugrupowanie, które pojawiło się w Lublinie, w mieście właściwie bez tradycji artystycznych. Te ich poszukiwania były na tyle ważne, że zostały docenione nie tylko na arenie ogólnopolskiej, ale również na świecie” – zaznaczyła kustosz Muzeum Lubelskiego Anna Hałata.
Jak podkreślają muzealnicy, prace te stanowią integralną część twórczości obu artystów, która pokazuje szerokie odniesienia grupy Zamek m.in. zainteresowania cybernetyką i nauką, myślenie o obrazie jako składniku nowoczesnej codzienności, związanej ze sztuką użytkową, projektowaniem przemysłowym, grafiką.
Powołana w 1957 r. grupa Zamek działała początkowo jako Koło Młodych Plastyków (założone w 1956 r.; jego przewodniczącym był Zwoliński). Jej pierwszą siedzibą były pracownie usytuowane na Zamku Lubelskim, stad nazwa grupy.
„Dla Lublina grupa Zamek ma znaczenie ogromne. To było pierwsze awangardowe ugrupowanie, które pojawiło się w Lublinie, w mieście właściwie bez tradycji artystycznych. Te ich poszukiwania były na tyle ważne, że zostały docenione nie tylko na arenie ogólnopolskiej, ale również na świecie” – zaznaczyła Hałata.
Artyści tworzący grupę prezentowali awangardowy program odnowy sztuki, w opozycji do malarstwa akademickiego. W swoich poszukiwaniach artystycznych sięgali do malarstwa abstrakcyjnego m.in. do kubizmu, taszyzmu (swobodne, dynamiczne operowanie plamą), malarstwa materii (wprowadzanie do obrazu różnych materiałów np. drewna, szkła, tkaniny), czy tzw. sztuki trzeciego wymiaru, idei obrazu jako przedmiotu.
W skład grupy wchodzili: Jerzy Durakiewicz, Ryszard Kiwerski, Mirosław Komendecki, Krzysztof Kurzątkowski, Stanisław Michalczuk, Lucjan Ocias, Józef Tarłowski i Przemysław Zwoliński oraz - najbardziej radykalni - Włodzimierz Borowski, Tytus Dzieduszycki Sas i Jan Ziemski.
Grupa formalnie istniała do 1960 r. Ostania wspólna wystawa artystów grupy - Ziemskiego, Dzieduszyckiego i Borowskiego – miała miejsce w Paryżu.
Pozyskane przez Muzeum prace Durakiewicza i Zwolińskiego można oglądać na specjalnej jubileuszowej wystawie „110 nabytków na 110 lecie Muzeum Lubelskiego”. Muzeum Lubelskie, założone w 1906 r., to jedno z największych muzeów na wschodzie Polski.
Prace Durakiewicza i Zwolińskiego zostały zakupione dzięki dofinansowaniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Kolekcje. Regionalne kolekcje sztuki współczesnej". Muzeum uzyskało na ten cel blisko 113 tys. zł.
Hałata powiedziała, że Muzeum Lubelskie ma już w swoich zbiorach m.in. liczne prace Ziemskiego, kilka prac Borowskiego, a w depozycie prace Dzieduszyckiego. „Planujemy przygotować dużą, stałą wystawę grupy Zamek. W miarę możliwości będziemy się starali jeszcze rozbudowywać tę kolekcję” – zaznaczyła.
Pozyskane przez Muzeum prace Durakiewicza i Zwolińskiego można oglądać na specjalnej jubileuszowej wystawie „110 nabytków na 110 lecie Muzeum Lubelskiego”. Prezentowane są na niej także m.in. projekty Jerzego Nowosielskiego do niezrealizowanej polichromii kościoła akademickiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Wystawę można oglądać do połowy stycznia. Towarzyszyć jej będzie cykl warsztatów dla dzieci na temat sztuki współczesnej.
Muzeum Lubelskie, założone w 1906 r., to jedno z największych muzeów na wschodzie Polski. Od 1957 r. jego siedzibą główną jest Zamek Lubelski. W ciągu 110 lat istnienia muzeum zgromadziło najbogatsze w regionie zbiory z wielu dziedzin m.in. sztuki, archeologii, numizmatyki, militariów, etnografii, literatury – łącznie blisko 170 tys. zabytków. Eksponowane są one na wystawach na Zamku Lubelskim, ale także w czterech oddziałach miejscowych w Lublinie i trzech oddziałach zamiejscowych. (PAP)
ren/ mow/
