W Muzeum Zamkowym w Malborku otwarto wystawę prezentującą rzeźby, archiwalia, broń itp., które do 1945 r. były eksponowane w warowni, a po wojnie - ze zniszczonego wówczas zamku, trafiły do różnych muzeów, bibliotek itp., w których eksponowane są do dziś.
Malborski zamek służył jako placówka muzealna już od XIX wieku i przed II wojną światową zgromadzono w nim wiele cennych zabytków, głównie tych związanych z zakonem krzyżackim, okresem średniowiecza a także historią Malborka. W 1945 r. warownia został poważnie zniszczona: wiele zgromadzonych w niej zabytków zaginęło, a najcenniejsze z ocalonych władze rozdysponowały pomiędzy placówki w całym kraju, w których są eksponowane do dziś.
Otwarta w sobotę wystawa „Przywracanie historii. Losy malborskich zbiorów po II wojnie światowej”, pokazuje wybrane zabytki, które po wojnie opuściły malborski zamek. Swoje eksponaty użyczyło na wystawę m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, do którego po wojnie trafiły najcenniejsze z malborskich zabytków, w tym Ołtarz Hamburski zdobiący niegdyś salę Wielkiego Refektarza oraz Poliptyk Grudziądzki, czyli nastawa ołtarzowa pochodząca pierwotnie z zamku krzyżackiego w Grudziądzu (do Malborka sprowadzono ją na początku XX w.).
Jak poinformowała PAP kurator wystawy Aleksandra Siuciak, ani Poliptyku ani Ołtarza na malborskiej wystawie nie uda się zobaczyć. „To zbyt duże i cenne obiekty: mogłyby ucierpieć w trakcie transportu” – wyjaśniła kurator dodając, że na malborskiej ekspozycji wystawione zostaną natomiast pewne elementy z Ołtarza Hamburskiego - osiem figur apostołów.
Otwarta w sobotę wystawa „Przywracanie historii. Losy malborskich zbiorów po II wojnie światowej”, pokazuje wybrane zabytki, które po wojnie opuściły malborski zamek. Swoje eksponaty użyczyło na wystawę m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, do którego po wojnie trafiły najcenniejsze z malborskich zabytków, w tym Ołtarz Hamburski zdobiący niegdyś salę Wielkiego Refektarza.
Z MN w Warszawie przyjechały też do Malborka kwatery skrzydłowe tryptyku z Pietrzwałdu koło Sztumu (przedstawiają one sceny Zwiastowania, Narodzenia, Pokłonu Trzech Króli i Ofiarowania w Świątyni) pochodzącego z końca XIV w. Zabytek ten sprowadzony został na zamku w 1938 r. Na wystawie zobaczymy też m.in. unikatowe berło sztyletowe z epoki brązu użyczone przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, brewiarz krzyżacki z drugiej połowy XV wieku wypożyczony z Biblioteki Gdańskiej PAN oraz zbroję maksymiliańską z 1525 r. i dwa miecze bastardowe z przełomu XIV i XV w. użyczone z Muzeum Wojska Polskiego.
Oprócz eksponatów użyczonych, na wystawę złożą się też te, które zaginęły po wojnie, ale wróciły do Malborka po tym, jak zostały znalezione (np. na aukcjach) i odkupione przez muzeum. Wśród takich eksponatów znajdują się np. zakupiony na aukcji rękopis z połowy XV w. oraz bogata kolekcja broni odkupiona przez Muzeum Zamkowe od prywatnego kolekcjonera.
Wystawa składająca się z około 140 eksponatów, została urządzona w Sali Narożnej i Sali Siedmiofilarowej na Zamku Średnim. Będzie można ją tutaj oglądać do 10 września przyszłego roku.
Ekspozycji towarzyszy też katalog, który w o wiele pełniejszy sposób niż sama wystawa, prezentuje zabytki utracone przez malborskie muzeum po wojnie.
Poza wspomnianymi wcześniej placówkami, obiekty na ekspozycję użyczyły m.in. Archiwum Państwowe w Elblągu, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Landesmuseum Württemberg w Stuttgarcie, Kościół św. Trójcy w Gdańsku, Muzeum Diecezjalne w Pelplinie oraz Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Budowa warowni w Malborku rozpoczęła się w ok. 1275 r. W latach 1309-1457 była ona siedzibą wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Po wojnie 13-letniej, w efekcie której krzyżacy utracili zamek na rzecz Polski, stolica państwa zakonnego została przeniesiona do Królewca, a Malbork - aż do 1772 r., był jedną z rezydencji królów Polski. W efekcie rozbiorów Polski zamek przeszedł w ręce pruskie i służył m.in. wojsku.
Na początku XIX wieku władze pruskie zdecydowały się przekazać obiekt konserwatorom sztuki i powierzyć im restaurację twierdzy. Z czasem, m.in. dzięki zakupom militariów, archiwaliów, książek itp., warownia zaczęła pełnić funkcję muzeum.
W 1961 r. w – częściowo odbudowanej ze zniszczeń wojennych warowni, otwarto Muzeum Zamkowe, którego gospodarze do dziś kontynuują prace nad przywróceniem obiektowi dawnej świetności i odtworzeniem zbiorów muzealnych. (PAP)
aks/ drag/
