Wojciech Zamecznik, Międzynarodowe targi. Źródło: Fundacja Archeologia Fotografii
Projekty, makiety i szkice z archiwum Wojciecha Zamecznika zostaną zaprezentowane na wystawie "Pole widzenia. Grupa Centrala / Wojciech Zamecznik". Przygotowana przez kolektyw Grupa Centrala ekspozycja w galerii Fundacji Archeologia Fotografii potrwa do końca maja.
"Pole widzenia" - jak piszą autorzy ekspozycji pokazuje "nie tylko to, jak współczesne było myślenie Zamecznika o budowaniu wystaw w latach 60., ale także jak jego realizacje rezonują z ich własnymi koncepcjami dotyczącymi sztuki kreowania przestrzeni – publicznej, galeryjnej czy ekspozycyjnej". Nowa wystawa w Fundacji Archeologia Fotografii została przygotowana przez należących do Grupy Centrala Małgorzatę Kuciewicz i Simona De Iacobis, którzy na co dzień tworzą projekty architektoniczne i artystyczne nawiązujące do XX-wiecznej awangardy.
Kuciewicz i De Iacobis, wykorzystując rozwiązania z wystawy "Wiek Oświecenia w Polsce" z 1952 roku, którą Zamecznik zaprojektował wspólnie z Maurycym Stryjeckim, opowiedzieli o podstawowych elementach konstruowania wystaw – o choreograficznym wymiarze przestrzeni, anonsie plastycznym, fotofryzie, etelażu i reliefie przestrzennym. Do zobrazowania tych pojęć wybrali projekty, makiety i szkice z archiwum Zamecznika, m.in. projekty Pawilonu Węgla z 1948 r. czy wystawy z Międzynarodowych Targów w Mediolanie z 1958 r.
"Analizując materiały archiwalne dotyczące projektów wystaw autorstwa Wojciecha Zamecznika – realizowanych samodzielnie lub wraz ze współpracownikami – możemy odczytać cały repertuar rozwiązań przestrzennych i plastycznych, które miały wzmacniać +doświadczenie+ ekspozycji. +Zamecznikowe+ wystawiennictwo eksperymentowało z charakterem przestrzeni, równoważąc jego funkcje informacyjne i estetyczne. Mnożąc środki artystyczne, którymi +atakowała+ wystawa, starano się wpływać na poszerzenie zdolności percepcyjnych zwiedzających. Zamecznik, podobnie jak jemu współcześni, za każdym razem chciał uzyskać inną sumę wrażeń, inny charakter całości" - mówią autorzy o pracy nad wystawą.
Grupę Centrala założyli w 2001 r. Krzysztof Banaszewski, Małgorzata Kuciewicz, Jan Strumiłło oraz Jakub Szczęsny. W roku 2010 dołączył do nich Simone De Iacobis. Do dokonań Centrali zaliczyć można to udaną próbę wywołania dyskusji na temat ochrony i rewitalizacji dziedzictwa awangardy modernistycznej. Zdaniem członków grupy akcje i publikacje grupy służą pobudzeniu refleksji nad przestrzenią miast oraz wzmacniają wizerunek Warszawy jako miasta "anegdoty i eksperymentu".
Wojciech Zamecznik (1923-67) był z wykształcenia architektem; w latach 1940-42 studiował na tajnych kompletach Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Był więźniem Brzezinki. Po wojnie kontynuował naukę na tym samym wydziale Politechniki.
W 1945 r. uczestniczył w realizacji pierwszej powojennej wystawy warszawskiego Muzeum Narodowego "Warszawa Oskarża". Kolejne wystawy, w których brał udział, to "Odrodzenie w Polsce" oraz pierwsza retrospektywna wystawa plakatu w Polsce "Od Młodej Polski do naszych dni" zrealizowana w 1966 r.
Należał do najwybitniejszych przedstawicieli polskiej szkoły plakatu. Zaprojektował ponad 200 plakatów. Jan Lenica pisał: "Dla Wojciecha Zamecznika plakat był działaniem matematycznym, jego dążeniem było sprowadzenie skomplikowanych wzorów do najprostszych równań, do sumy dwóch, trzech elementów. Chętnie +zderzał+ ze sobą fotografię i znak graficzny, często organizował całą przestrzeń plakatu jednym tylko elementem, niekiedy poprzestawał na sprowadzeniu działania do znaku, ale z najwyższą lubością alchemika preparował fotografię: wyżerał ją kwasami, odwracał, maltretował w kuwetach, moczył w wannie, kadrował, ciął, wyżymał, aż wreszcie wydobywał z niej sam ekstrakt, działanie spotęgowane, dźwięk mocny i czysty."
Zamecznik uprawiał też architekturę wnętrz, scenografię, grafikę użytkową, książkową; zajmował się fotografią, filmem, typografią i wystawiennictwem. Znany jest z eksperymentalnego wykorzystania fotografii w tworzeniu plakatu. Wraz z Lenicą zrealizował film promocyjny dla pawilonu polskiego na Wystawę Międzynarodową "Italia 61", uhonorowany Nagrodą Srebrnego Smoka. Od 1964 r. był członkiem Alliance Graphique Internationale.
Ekspozycja w galerii Fundacji Archeologia Fotografii przy ul. Chłodnej 20 w Warszawie potrwa od 20 kwietnia do 27 maja. (PAP)
autor: Marek Sławiński
masl/aszw/
