Do końca sierpnia w Pałacu Opatów w Oliwie, oddziale Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku, oglądać można wystawę obrazów olejnych i akwareli wybitnego polskiego marynisty Mariana Mokwy. Na ekspozycji zgromadzono ponad 220 prac.
"To największa wystawa prac tego artysty od czasu jego śmierci w 1987 roku" - powiedział we wtorek PAP kurator wystawy Wojciech Zmorzyński.
Ekspozycja zatytułowana została "Tureckie śluby Mariana Mokwy". To nawiązanie do pobytu malarza w Stambule w latach 1911-1914. "Będąc w Turcji - kraju, który nie uznał rozbiorów Polski, Mokwa przysiągł sobie, że swoją przyszłą twórczość poświęci morzu, szczególnie polskiemu morzu. To po trosze legenda artystyczna, ale ma pokrycie w faktach" - wyjaśnił Zmorzyński.
Przebywając w Stambule artysta był świadkiem wojny bałkańskiej, miał możliwość odbywania rejsów na okrętach floty tureckiej. Widział m.in. jedną z bitew w listopadzie 1912 r. na morzu Marmara. "Właśnie wtedy, podczas bitwy zrozumiałem, że mój los, los Polski i morza jest nierozerwalnie połączony. Jeżeli Polska się odrodzi, to wówczas cały mój talent, wszystkie moje myśli, całą moją duszę i całe moje życie poświęcę morzu. Tak mi dopomóż, Boże wszechmogący" - wspominał Mokwa w jednym z powojennych wywiadów.
Zmorzyński dodał, że okazją do prezentacji twórczości Mariana Mokwy jest przypadająca w tym roku 125. rocznica urodzin artysty oraz 80. rocznica otwarcia przez niego w Gdyni Galerii Morskiej, będącej jedną z nielicznych wówczas w Europie prywatnych galerii sztuki.
Dzieła na wystawie "Tureckie śluby Mariana Mokwy" pochodzą z kilkunastu muzeów z całej Polski m.in. Bydgoszczy, Krakowa, Łodzi, Szczecina, Warszawy. Połowa prac trafiła na ekspozycję od prywatnych kolekcjonerów.
Marian Mokwa urodził się 9 kwietnia 1889 r. w osadzie Malary, nieopodal jeziora Wdzydze na Kaszubach. Studiował sztuki piękne w Norymberdze, Monachium i Berlinie. W 1910r. pod kierunkiem Władysława i Leona Drapiewskich odbył praktykę malarstwa monumentalnego w klasztorze misjonarzy w Tykocinie nad Narwią i katedrze w Płocku. Wówczas związał się z "Gazetą Grudziądzką", gdzie pracował na etacie rysownika.
Pod koniec 1911 r. wyjechał na Bałkany, przez Serbię dotarł do Turcji. Podróżując po Bliskim i Dalekim Wschodzie zdobył sobie rozgłos jako akwarelista Orientu. W 1914 r. jako mieszkaniec zaboru pruskiego został powołany do armii, gdzie pełnił m.in. obowiązki malarza wojennego.
W 1918 r. Mokwa osiedlił się na stałe w Sopocie. Rok później miał indywidualną wystawę w Gdańsku, a w latach 1924 i 1931 - prestiżowe ekspozycje w warszawskiej "Zachęcie". W otwartej 28 czerwca 1934 r. w Gdyni Galerii Morskiej zaprezentował wystawę pt. "Apoteoza Polski Morskiej" składającą się z cyklu 44 obrazów poświęconych polskiej obecności nad Bałtykiem. Znaczna część dorobku artysty zgromadzona w Galerii Morskiej oraz w domu w Sopocie zaginęła w czasie II wojny światowej.
Po wojnie malarz nawiązał współpracę z przedsiębiorstwami związanymi z gospodarką morską m.in. PLO, gdyńskim "Dalmorem" i władysławowskim "Szkunerem". W 1955 r. wypłynął w rejs na pokładzie rybackiego statku "Fryderyk Chopin", w czasie którego wykonał wiele obrazów olejnych i szkiców akwarelowych.
W ciągu ponad 80 lat pracy twórczej malarstwo Mokwy pokazywane było na ponad 120 wystawach indywidualnych. Artysta zmarł 15 czerwca 1987 r. w Sopocie.
Wystawa prac Marian Mokwy w Muzeum Narodowym w Gdańsku została zorganizowana w ramach Roku Polska–Turcja 2014.(PAP)
rop/ agz/
