Obraz "Żydówka z pomarańczami" na wystawie "Utracone-odzyskane - Aleksander Gierymski" w Galerii Kordegarda w Warszawie. Fot. PAP/J. Kamiński
Do 19 stycznia przedłużono wystawę "Utracone - Odzyskane - Aleksander Gierymski" w warszawskiej Galerii Kordegarda. Pokazuje dzieła prekursora polskiego impresjonizmu utracone podczas II wojny światowej i odzyskane w efekcie działań poszukiwawczych.
Wystawę zorganizowało Narodowe Centrum Kultury. Jej celem jest pokazanie dzieł polskiego malarza Aleksandra Gierymskiego (1850-1901) utraconych podczas II wojny światowej a odzyskanych w wyniku długotrwałych działań poszukiwawczych, prowadzonych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace wypożyczono z Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Ekspozycja zawiera m.in.: "Żydówkę z pomarańczami" obraz, który przed II wojną światową znajdował się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Zaginął w czasie niemieckiej okupacji. Został odnaleziony w Niemczech w 2010 r. i sprowadzony do Polski w 2011 r.
Można także zobaczyć obraz "Popiersie mężczyzny w renesansowym stroju" Gierymskiego, zdeponowany we wrześniu 1939 r. przez właścicielkę Marię Reicherową w Muzeum Narodowym. Wojenne losy obrazu nie są do końca znane. Wiadomo, że w grudniu 1943 r. znajdował się w skrzyni nr M.D.2. Grabież dzieła nastąpiła wkrótce potem - jak wynika z zapisków konserwatora Bohdana Marconiego, w kwietniu 1944 r. pojawiło się ono na rynku antykwarycznym okupowanej Warszawy. Wiadomo, że urzędnicy okupanta, poza udokumentowanymi "wypożyczeniami", nie stronili też od nielegalnego handlu przywłaszczonymi dziełami sztuki, pochodzącymi m.in. z muzealnych magazynów.
Kolejnym obrazem jest "Chłopiec w słońcu", który bardzo długo uznawany był za stratę wojenną, W 2004 r. pojawił się na aukcji w Polskim Domu Aukcyjnym. Okazało się, że obraz ten został skutecznie zabezpieczony przez właściciela, dzięki czemu przetrwał zawieruchę wojenną. Obraz zakupiło Muzeum Narodowe we Wrocławiu.
Również w kraju odnaleziony został "Portret mężczyzny w renesansowym stroju". Obraz został zidentyfikowany podczas wystawy w Stalowej Woli, na którą został wypożyczony przez prywatnego kolekcjonera. Obecnie jest w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.
Aleksander Gierymski, urodzony w 1850 r. w Warszawie, zmarły w 1901 w Rzymie, to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli realizmu, prekursor polskiego impresjonizmu, autor luministycznych i kolorystycznych eksperymentów w malarstwie polskim końca XIX wieku.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi jedyną ogólnopolską bazę danych strat wojennych, która obejmuje blisko 63 tys. pozycji.
Dzięki staraniom ministerstwa do kraju powróciło w ostatnich latach przeszło 30 cennych obiektów. Resort prowadzi starania o zwrot 52 obiektów. (PAP)
mg/pat/
