Twierdza Wisłoujście w Gdańsku. Fot. PAP/A. Warżawa
Przedmioty znalezione podczas badań archeologicznych na terenie gdańskiej Twierdzy Wisłoujście składają się na wystawę, która przybliża dawne życie codzienne w tym obiekcie. Na ekspozycji obejrzeć można m.in. broń i elementy mundurów, biżuterię, zabawki czy naczynia.
Ekspozycja, która nosi tytuł „Codzienność w przedmiotach”, jest dostępna dla zwiedzających od soboty. Wystawę przygotowała kierownik Twierdzy Wisłoujście - Katarzyna Krawczyk oraz historyk Grzegorz Jedlicki z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska (Twierdza jest jednym z oddziałów tej placówki). Składają się na nią obiekty pochodzące z okresu od XV do XX wieku. Wszystkie znaleziono w czasie wielu lat prac archeologicznych prowadzonych na terenie twierdzy.
Na wystawie zobaczyć można m.in. broń, kule, pociski czy elementy umundurowania, w tym emblematy, sprzączki i guziki. Tą militarną część ekspozycji uzupełniają przykłady broni białej i palnej z XVII-XIX wieku użyczone przez Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Jak przypomniała w rozmowie z PAP Krawczyk, przed wiekami na terenie Twierdzy (oraz Szańca Zachodniego, który stanowił uzupełnienie obiektów chroniących ujście Wisły) stacjonowały oddziały liczące – w najbardziej zapalnych momentach historii, około 500 osób. W Twierdzy mieszkały jednak także rodziny żołnierzy oraz osoby, które pełniły rozmaite funkcje na rzecz stacjonujących tu wojsk, w tym kapelan, kościelny, dzwonnik, nauczyciel, grabarz, felczer, sanitariusz, pisarz, ślusarz, zegarmistrz, rybacy oraz służący i pomocnicy.
Twierdza Wisłoujście to zespół budowli obronnych na prawym brzegu Martwej Wisły. Powstał on w miejscu, gdzie w średniowieczu działały nadmorskie strażnice kontrolujące ujście Wisły do Bałtyku. W skład zespołu wchodzą dwa forty: czterobastionowy murowany fort zwany carre (zbudowany w latach 1586-1602) oraz otaczający go pięciobastionowy ziemny fort zwany obecnie Szańcem Wschodnim, zbudowany w latach 1624-1626. Uzupełnieniem Twierdzy jest – położony na lewym brzegu Martwej Wisły Szaniec Wschodni.
Obecność licznych cywilów na terenie Twierdzy potwierdzają m.in. znaleziska archeologiczne, które także można oglądać na wystawie. Są wśród nich m.in. przybory aptekarskie, naczynia wykorzystywane na co dzień w kuchni, ale też przybory do szycia, okucia książek czy ozdoby i biżuteria, w tym pierścionki, obrączki, medaliki oraz ozdobne medale. Goście zobaczą też sporą liczbę zabawek, w tym liczącą około stu egzemplarzy kolekcję różnorodnych ołowianych żołnierzyków z przełomu XIX i XX wieku.
Na ekspozycję złoży się także duży zbiór reprezentacyjnych kielichów i szklanic wykonanych najczęściej ze szkła.
Jak przypomniała w rozmowie z PAP Krawczyk, oprócz funkcji obronnych oraz punktu kontroli morsko-rzecznej, Twierdza Wisłoujście pełniła też funkcję reprezentacyjną. „W czasie wizyt w Gdańsku odwiedzał ją niemal każdy krajowy i zagraniczny dostojnik. Gospodarze miasta chętnie ją pokazywali, by pochwalić się tym, jak dobrze strzeżony jest Gdańsk, a przy okazji przestrzec potencjalnych wrogów” – powiedziała PAP Krawczyk.
Wśród gości, którzy odwiedzili Twierdzę byli m.in. liczni polscy królowie, w tym Zygmunt III, Władysław IV, Jan II Kazimierz Waza, Jan III Sobieski, Stanisław Leszczyński oraz Sasowie – August II i August III.
Wystawa prezentująca życie codzienne w Twierdzy urządzona została w tzw. Domu Komendanta znajdującym się w centralnym punkcie tego zespołu militarnych obiektów. Ekspozycja czynna będzie do końca sierpnia. Jak poinformowała PAP Krawczyk, trwają właśnie prace nad książką, która podsumuje całość dotychczasowych prac archeologicznych, jakie były prowadzone w Twierdzy.
Twierdza Wisłoujście to zespół budowli obronnych na prawym (wschodnim) brzegu Martwej Wisły. Powstał on w miejscu, gdzie w średniowieczu działały nadmorskie strażnice kontrolujące ujście Wisły do Bałtyku. W skład zespołu wchodzą dwa forty: czterobastionowy murowany fort zwany carre (zbudowany w latach 1586-1602) oraz otaczający go pięciobastionowy ziemny fort zwany obecnie Szańcem Wschodnim, zbudowany w latach 1624-1626. Uzupełnieniem Twierdzy jest – położony na lewym brzegu Martwej Wisły Szaniec Wschodni.
Znakomita większość obiektów składających się na Twierdzę Wisłoujście, przetrwała do dzisiejszych czasów w swojej oryginalnej formie.
W ostatnich latach Muzeum Historyczne Miasta Gdańska przeprowadziło na terenie twierdzy szereg prac remontowych i konserwatorskich. Wiele z nich wykonano dzięki funduszom pozyskanym z Unii Europejskiej, ministerstwa kultury, kasy miasta Gdańska oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Tylko na przeprowadzony przed kilkoma laty remont czterech bastionów fortu carre wydano ponad 16 mln zł pozyskanych ze wspomnianych źródeł.(PAP)
aks/ mhr/
