Jedno ze zdjęć okupowanej Warszawy z wystawy w Parku Miniatur w Domu Braci Jabłkowskich. Fot. PAP/T. Gzell
27 czarno-białych fotografii lotniczych, wykonanych nad okupowaną Warszawą we wrześniu 1939 r. ukazują stolicę po tygodniach bombardowań. Wystawę oglądać można w Parku Miniatur w Domu Braci Jabłkowskich.
Jak poinformowali organizatorzy wystawy, 29 września 1939 r. lotnicy Luftwaffe wykonali z niskiego pułapu setki zdjęć zdobytego miasta. Celem było prowadzenie dokumentacji, a także weryfikacja celności bombardowań i ostrzału artyleryjskiego.
Fotografie, wykonane pod kątem, portretują miasto, które w czasie wojny straciło większą część swojej architektury. Zdjęcia obejmują większe obszary, niemal całe dzielnice – ukazują Śródmieście, Wolę, Ochotę czy okolice Nowego Światu i ulicy Świętokrzyskiej. Ukazują miasto w drugim dniu po zaprzestaniu bombardowań – widać dogasające budynki, barykady zbudowane z tramwajów czy kolejki do sklepów. Zdjęcia pochodzą z kolekcji Roberta Marcinkowskiego.
„Gdy zobaczyłem te zdjęcia, nie miałem wątpliwości, że trzeba je pokazać. Ukazują one miasto dzień po kapitulacji. Miasto, które zaczyna żyć, ludzi wychodzących na ulice, stojących w długich kolejkach do sklepów czy banków” – powiedział podczas czwartkowej konferencji prasowej Krzysztof Jaszczyński z Fundacji „Warszawa1939.pl”. „Po 20 dniach bombardowań mieszkańcy oglądają zniszczone miasto. Dla nas, historyków i varsavianistów a także dla wszystkich mieszkańców, jest to niezwykłe spotkanie z przedwojennym miastem – nieco uszkodzony, ale jeszcze w swojej pierwotnej strukturze” – dodał.
Jak podkreślił w rozmowie z PAP, „każde z tych zdjęć ma dla Warszawiaków ma jakieś odniesienia – do historii rodzinnej, czy też znanej z opisów”. „Każdy może wyrobić zdanie, czy prawdziwa jest opinia, że przed wojną Warszawa była +Paryżem Północy+” – dodał Jaszczyński.
Fotografiom towarzyszą bogate opisy historyczne a także plan Warszawy, wykonany według projektu Stefana Starzyńskiego. Widać na nim miasto, jakie zaplanował przedwojenny prezydent stolicy.
„Zdjęcia są wyjątkowe, pokazują unikatowy moment w historii naszego miasta. Na jednym ze zdjęć widać stojące autobusy kapitulacyjne. Są skośne, nie pionowe – jak zwykło się je robić na potrzeby kartograficzne – dzięki czemu pokazują szerszą panoramę, perspektywę” – podkreślił Robert Marcinkowski.
Wystawę zorganizowano na terenie Parku Miniatur Województwa Mazowieckiego w Domu Towarowym Bracia Jabłkowscy przy ulicy Brackiej. Publiczność będzie mogła przyjrzeć się także makietom historycznych warszawskich budynków, które nie przetrwały wojny i powstania warszawskiego – Pałac Saski, Pałac Kronenberga, Pałac Karasia, Wielki Salon, Teatr Letni z Ogrodu Saskiego czy Kamienica Granzowa. (PAP)
pj/ par/
