Wywiady

Dr A. Skalimowski: Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju w 1948 r. Sowieci wykorzystali propagandowo

Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju w 1948 r. Sowieci wykorzystali propagandowo. Słowa, jakie padły w czasie obrad, należy traktować w kategoriach politycznych, wręcz politycznej nowomowy – mówi PAP historyk dr Andrzej Skalimowski z Instytutu Historii Nauki PAN. 75 lat temu, 25–28 sierpnia 1948 r., odbył się we Wrocławiu Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju.

P. Lipiński: Wanda Wasilewska była pierwsza wśród zdrajców

Pierwsza wśród zdrajców była bez wątpienia Wanda Wasilewska. Należy odróżnić sytuację, w której próbuje się przeżyć w systemie totalitarnym, od postawy, którą przyjęła Wasilewska, a zatem bezgranicznego fanatyzmu – mówi PAP Piotr Lipiński, autor biografii „Wasilewska. Czarno-biała”, która ukazuje się w połowie sierpnia.

Dr D. Markowski: czerwone noce zdarzyły się też poza Wołyniem i obejmowały ogromny obszar

Pod pojęciem „rzezi wołyńskiej” rozumie się wszystkie zbrodnie UPA na Polakach. Wołyń stał się słowem kluczem. A gdzieś zaczęło umykać to, że „czerwone noce”, jak nazywał je dowódca samoobrony Przebraża Henryk Cybulski, zdarzyły się też poza Wołyniem i obejmowały ogromny obszar – od Karpat po Wołyń i od rzeki Zbrucz aż za San – mówi PAP dr Damian Markowski, autor książki „W cieniu Wołynia. Antypolska akcja OUN i UPA w Galicji Wschodniej 1943–1945”, która ukazuje się w połowie sierpnia.

Prof. Roger Moorhouse: Grupa Ładosia musiała się mierzyć z wrogością ze strony świata zewnętrznego

Osoby niosące pomoc w czasie Holokaustu musiały często działać we wrogim środowisku. I to nie tylko wrogim ze strony Niemców i ich sprzymierzeńców, ale także świata alianckiego – powiedział PAP historyk prof. Roger Moorhouse. Wkrótce w Wielkiej Brytanii oraz Stanach Zjednoczonych ukazuje się jego książka o Aleksandrze Ładosiu i jego współpracownikach.

Dr J. Karbarz-Wilińska: masowe zbrodnie, do których doszło w 1943 r., były dla Polaków ogromnym zaskoczeniem

Masowe zbrodnie, do których doszło w 1943 r., były dla Polaków ogromnym zaskoczeniem. Nie mogli oni bowiem uwierzyć, że ich sąsiedzi, których dobrze znali i z którymi żyli w zgodzie, mogli dokonać tak makabrycznych mordów – mówi PAP dr Joanna Karbarz-Wilińska z IPN, współredaktor zbioru relacji „Ocaleni z ludobójstwa. Wspomnienia Polaków z Wołynia”.

Prof. M. Kornat: śmierć gen. Sikorskiego była dotkliwym ciosem dla polskiej polityki

Nikt na świecie nie mógł lekceważąco powiedzieć, że Sikorski jest nikim. Gdy go zabrakło, dokonał się przewrót degradujący sprawę polską – mówi PAP prof. Marek Kornat, historyk z PAN i UKSW. 80 lat temu, 4 lipca 1943 r., na Gibraltarze zginął premier RP gen. Władysław Sikorski.

Dr S. Rosenbaum: w Korfantym mieści się wiele sprzeczności

W Wojciechu Korfantym mieści się wiele sprzeczności, a przez to jawi nam się on dzisiaj jako ktoś ambiwalentny, niejednoznaczny. Tak jest chyba lepiej, niż gdy kreuje się go na spiżową, pomnikową postać – mówi PAP dr Sebastian Rosenbaum, historyk z IPN w Katowicach.

Dr M. Węcki: Korfanty nie był zwolennikiem powstań w Wielkopolsce ani na Śląsku

Wojciech Korfanty nie był zwolennikiem powstań w Wielkopolsce ani na Śląsku. Uważał, że tereny te powinny być odzyskane i przyłączone do RP poprzez działania dyplomatów, a nie generałów - mówi PAP historyk z Uniwersytetu Śląskiego i IPN w Katowicach dr Mirosław Węcki.

Dr hab. G. Berendt: do akcji bojowników żydowskich przeciw Niemcom doszło jeszcze w 1942 r. na dawnych Kresach Wschodnich RP

Do pierwszych akcji zbrojnych bojowników żydowskich przeciw Niemcom doszło jeszcze w 1942 r. na dawnych Kresach Wschodnich RP, na terenie województwa wileńskiego, nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego – powiedział PAP dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr hab. Grzegorz Berendt.

Dr M. Grądzka-Rejak: w żydowskim ruchu oporu oraz w Powstaniu w getcie kobiety stanęły do walki, działały ramię w ramię z mężczyznami

W czasie Powstania w getcie warszawskim kobiety stanęły do walki na równi z mężczyznami. Widok kobiet z bronią w ręku był dużym zaskoczeniem dla likwidujących powstanie Niemców – mówi PAP dr Martyna Grądzka-Rejak, kierująca Działem Naukowo-Badawczym Muzeum Getta Warszawskiego i pracowniczka Biura Badań Historycznych IPN.