53 osoby zaangażowane w działalność antykomunistyczną otrzymały w piątek w sali BHP Stoczni Gdańskiej Krzyże Wolności i Solidarności. Sześć odznaczeń zostało przyznanych pośmiertnie.
Odznaczenia wręczał prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek. "To wy nadaliście sierpniowi imię solidarność. Ruch Solidarności, niepowtarzalny i wyjątkowy. Ruch, który zaczął odpychać z tej części Europy, po 60 latach od powstrzymania w roku 1920, zło komunizmu. Ta walka zakończyła się zwycięstwem, to jest wasze zwycięstwo" - mówił do zebranych szef IPN.
Podkreślił, że Solidarność wyrosła z "marzeń o wolną i niepodległą Polskę" i "rdzenia europejskiej tożsamości".
"Rodziła się pod krzyżem. To tu w 1980 r. była historia i tożsamość europejska. Solidarność ze swego ducha jest w Europie. Tylko jaka ta Europa ma być? Czy to jest Europa budowniczych katedr, czy ich burzycieli, jakobińskiego szaleństwa? Solidarność zostawiła nam jedną odpowiedź. Ona rodziła się i wzmacniała te fundamenty europejskiej tożsamości, które przez system komunistyczny były rozbijane. To wy przywróciliście godność i wolność milionom Polaków. I ponieśliście to pragnienie niepodległości poza granice Polski. To stąd, z Gdańska wyszła ta iskra wolności" - dodał Szarek.
Zaapelował też do wyróżnionych, aby szczególnie młodemu pokoleniu przekazywać "opowieść o tym niezwykłym czasie, sierpnia 1980 r.". "Kolejny łańcuch naszej pamięci. Od tego zależy przyszłość Polski" - ocenił.
Podziękowanie odznaczonym za "bohaterstwo i trud" w latach 80. złożył też przewodniczący NSZZ "Solidarność" Piotr Duda. "Bo dzisiaj odważnych nie brakuje, a wtedy w tym trudnym okresie czasu trzeba było przezwyciężyć lęk i stanąć w pierwszym szeregu i to byliście wy" - zaznaczył.
W imieniu nagrodzonych głos zabrał ks. Józef Klażyński. "Odznaczenie nas Krzyżem Wolności i Solidarności jest wyróżnieniem pokoleń Polaków walczących o wolną i niepodległą Polskę i demokrację. Ten Krzyż zobowiązuje na przyszłość. Krzyże w naszej tradycji są rękojmią i znakiem wolności oraz umiłowania ojczyzny" - mówił kapłan.
W ramach uroczystości odbyła się prezentacja najnowszej publikacji IPN „Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989”, tom 3. Książka zawiera ponad 1000 biogramów.
"To monumentalne dzieło powstało, żeby nikt z ludzi Solidarności nie został zapomniany, tych, którzy pozostali wierni temu dziedzictwu" - podkreślił Szarek.
Krzyż Wolności i Solidarności przyznawany jest przez prezydenta na wniosek prezesa IPN, do którego z wnioskami mogą się zwracać samorządy, organizacje społeczne, a nawet osoby prywatne. Został ustanowiony w 2010 roku. Po raz pierwszy nadano go w czerwcu 2011 przy okazji obchodów 35. rocznicy wydarzeń w Radomiu. Jest nagrodą dla działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ agz/