Uroczystą mszą świętą w katedrze i złożeniem kwiatów pod Pomnikiem Wolności w piątek uczczono w Bydgoszczy 97. rocznicę powrotu miasta po okresie zaborów do macierzy. W programie obchodów znalazła się inscenizacja przekazania władzy Polakom przez zaborców.
"Gromadzi nas pamięć przywrócenia Bydgoszczy macierzy po 148 latach niewoli. Bydgoszcz utraciła swoją niepodległość już podczas pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. To przywrócenie miasta macierzy miało miejsce 97 lat temu" - powiedział w homilii ordynariusz bydgoski bp Tyrawa.
Biskup podkreślił, że kiedy Polska traciła swoją niepodległość liczyła 14 mln obywateli, połowa ludności mówiła językiem polskim, ale zaledwie 700 tys. obywateli było zdolnych zrozumieć, co się stało wraz z rozbiorem, bo reszcie było to obojętne, kto ich gnębi, jaki władca, jaki możny.
"Kiedy rzucili się na wolność religijną tej reszcie przestało to być obojętne. Tu się coś stało, co nagle rodzi się poczucie odrębności narodowej i tożsamości narodowej. Jeśli chcemy odzyskać wolność religijną to musimy odzyskać wolność narodową i odwrotnie, jeśli chcemy odzyskać wolność narodową musimy także odzyskać wolność religijną" - mówił bp Tyrawa.
Po mszy świętej przedstawiciele władz miejskich i wojewódzkich, organizacji i instytucji oraz uczniowie szkół, prowadzeni przez orkiestrę wojskową, przeszli spod katedry na pl. Wolności.
"Tradycyjnie i uroczyście wspominamy dziś i upamiętniamy narodowych bohaterów, polskie rodziny, które w swej pamięci i sercach zachowały biało-czerwone nadzieje oraz potajemnie strzegły przyczółków narodowego języka i myśli. Obejmujemy dziś naszą pamięcią i składamy pod pomnikiem kwiaty także tym, którzy z odzyskanej wolności potrafili dobrze skorzystać" - mówił w okolicznościowym przemówieniu prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski.
Przemówienia wygłosili też wojewoda kujawsko-pomorski Józef Ramlau i wicemarszałek województwa Zbigniew Ostrowski. Delegacje władz, organizacji i instytucji złożyły kwiaty pod Pomnikiem wolności.
Na wieczór zaplanowano na Starym Rynku inscenizację przejęcia władzy w mieście z rąk niemieckich i wkroczenia do miasta polskich wojsk w 1920 r., a w Miejskim Centrum Kultury koncert pieśni z początku XX w. W sobotę na zabytkowej barce, zacumowanej na Brdzie w centrum miasta, odbędzie się zabawa szyperska.
Za datę powrotu Bydgoszczy do macierzy przyjęto 20 stycznia 1920 r., kiedy do miasta wkroczyły polskie wojska. Jako pierwsi do miasta wmaszerowali saperzy pod dowództwem ppłk Witolda Butlera, a po nich żołnierze 6. Pułku Strzelców Wielkopolskich dowodzone przez mjr Bernarda Śliwińskiego. Oficjalnie powitanie żołnierzy odbyło na Starym Rynku, gdzie odprawiono mszę dziękczynną.
Formalne przejęcie władzy w Bydgoszczy miało miejsce 19 stycznia 1920 r. o godzinie 18 w ratuszu. Niemiecki burmistrz Hugo Wolff przekazał wówczas klucze do miasta jako symbol władzy mianowanemu kilka dni wcześniej generalnemu komisarzowi rządu polskiego i komisarycznemu prezydentowi Janowi Maciaszkowi."Rząd polski wszelkimi siłami starać się będzie nie tylko o podtrzymanie dobrobytu, handlu i przemysłu, jak i kulturalnego rozwoju naszego grodu, ale dołoży wszelkich wysiłków, aby go jak najbardziej rozwinąć" - powiedział wówczas m.in. Maciaszek. (PAP)
rau/ pat/
