Eliza Borg i Lisa Palmes zostały laureatkami tegorocznej Nagrody in. Karla Dedeciusa przyznawanej polskim i niemieckim tłumaczom literatury. Borg przybliżyła polskim czytelnikom twórczość m.in. Eliasa Canettiego, a Palmes przetłumaczyła na niemiecki m.in. książki Joanny Bator.
Wręczenie nagrody nastąpi w czwartek wieczorem w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Uroczystość uświetni występ saksofonisty jazzowego Leszka Żądło.
Wyboru laureatek dokonało niezależne polsko-niemieckie jury, nagradzając tłumaczki nie tylko za wybitne osiągnięcia translatorskie, ale również za wkład na rzecz porozumienia między Polakami i Niemcami.
"Jaka jest tajemnica dobrego przekładu? Myślę, że trzeba właściwie odczytać autora, rozpoznać jego język, jego styl i starać się to w miarę wiernie oddać. Przy czym są teorie, że nigdy nie uda się to w stu procentach, zawsze są jakieś kompromisy lub w jednym miejscu czegoś zabraknie, ale możemy to dodać w innym miejscu. Ja mam zawsze bardzo duży szacunek dla autora i to on jest tym właściwym artystą, a nasza funkcja jest chyba trochę skromniejsza, co nie znaczy, że tłumaczenie wymaga od nas tylko umiejętności korzystania ze słownika, Na pewno nie" - mówiła podczas spotkania z dziennikarzami Eliza Borg. Dodała, że "autor narzuca swój styl", a tłumacz za nimi podąża.
Lisa Palmes podkreśliła, że dla niej kluczem do przekładu jest "intuicja" - wyczucie tekstu. "Najpierw muszę czuć, co ten tekst chce powiedzieć. Czasami od razu w mojej wyobraźni pojawia się obraz, jak ma to brzmieć po niemiecku, czasami muszę tekst częściej czytać i zastanawiać się nad nim" – mówiła Palmes. "To praca twórcza, ale zamknięta w pewnych ramach, nie tak swobodna, jak praca autora, który tekst pisze" – dodała.
Obie laureatki mówiły, że jeśli mają taką możliwość zdarza się im podczas pracy nad przekładem kontaktować z autorem utworu, co bywa bardzo pomocne w tłumaczeniu i uniknięciu interpretacyjnych nieporozumień.
Patron nagrody - zmarły w lutym 2016 r. Karl Dedecius był jednym z najwybitniejszych tłumaczy i teoretyków przekładu, założycielem Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt, orędownikiem pojednania polsko-niemieckiego.
Fundacja im. Roberta Boscha ze Stuttgartu od 1981 r. razem z Karlem Dedeciusem nagradzała polskich tłumaczy. W 2003 r. po zmianie formuły została ona nazwana Nagrodą im. Karla Dedeciusa i jest co dwa lata przyznawana zarówno tłumaczom polskim, jak i niemieckim, a uroczyste wręczenie odbywa się na przemian w Darmstadt i w Krakowie. Do 2016 r. Karl Dedecius był honorowym przewodniczącym jury.
Wyróżnienie dotowane jest przez sponsorów kwotą 10 tysięcy euro.
Dotychczasowymi laureatami Nagrody im. Dedeciusa byli: Krzysztof Jachimczak, Hans-Peter Hoelscher-Obermaier, Maria Przybyłowska, Olaf Kuehl, Tadeusz Zatorski, Martin Pollack, Renate Schmidgall, Ryszard Wojnakowski, Esther Kinsky, Ryszard Turczyn, Jakub Ekier, Bernhard Hartmann, Katarzyna Leszczyńska, Sven Sellmer.
Eliza Borg studiowała germanistykę na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 1975-2007 pracowała tam jako lektorka języka niemieckiego. Pod koniec lat osiemdziesiątych zaczęła przekładać literaturę niemieckojęzyczną na język polski. Debiutowała w 1991 r. powieścią "Muzeum ziemi ojczystej" Siegfrieda Lenza, tłumaczyła m.in. utwory Ilse Aichinger, Alexandra Klugego, Jenny Erpenbeck, Petry Morsbach, Stefanie Zweig, Anny Kim i Timura Vermesa. Kilka książek przetłumaczyła razem z Marią Przybyłowską, m.in. "Masę i władzę" Eliasa Canettiego, za którą obie otrzymały Nagrodę Promocyjną Fundacji im. Roberta Boscha w 1996 r.
Lisa Palmes studiowała polonistykę i lingwistykę germańską na Uniwersytecie im. Humboldtów w Berlinie i na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2009 roku pracuje jako tłumaczka literatury polskiej. W ostatnich latach przełożyła na język niemiecki m.in. książki Joanny Bator, Lidii Ostałowskiej, Filipa Springera, Justyny Bargielskiej. Palmes organizuje imprezy literackie we współpracy z berlińską księgarnią "buchbund", prowadzi też wykłady z tłumaczeń literackich i warsztaty tłumaczeniowe na Uniwersytecie im. Humboldtów w Berlinie oraz na Uniwersytecie w Tybindze.(PAP)
wos/ agz/
