Kancelaria prezydenta Sauli Niinisto podała, że fińskie władze zajmą się kwestią rzekomych zbrodni wojennych na ludności żydowskiej dokonanych przez Finów służących w jednostce Waffen-SS w czasie II wojny światowej na Ukrainie – informują w czwartek media.
W styczniu prezydent Niinisto otrzymał list z Centrum Szymona Wiesenthala, w którym organizacja ta zwróciła się z prośbą o oficjalne wyjaśnienie, czy fiński batalion SS operując na Ukrainie uczestniczył w zbrodniach na ludności żydowskiej.
„W związku z wątpliwościami, które pojawiły się ostatnio, fiński rząd zleci niezależne badanie dotyczące działań ochotniczego batalionu Waffen-SS i sprawdzi w szczególności jego akcje na Ukrainie” - napisał Hiski Haukkala, szef kancelarii fińskiego prezydenta w liście do Efraima Zuroffa, dyrektora biura Centrum Szymona Wiesenthala w Jerozolimie. Dodał, że ujawnienie jakiejkolwiek działalności przestępczej prowadzić będzie do odpowiednich procesów sądowych.
Fińska Agencja Informacyjna STT, powołując się na wyjaśnienia kancelarii prezydenta, doprecyzowała, że sprawą ze strony władz Finlandii zajmie się Archiwum Narodowe (Kansallisarkisto), działając we współpracy z kancelarią rządu.
Sprawa rzekomych zbrodni na ludności żydowskiej związana jest z opublikowanymi w zeszłym roku badaniami historyka Andre Swanstroema kierującego Fińskim Towarzystwem Historii Kościoła (SKHS). Historyk znalazł dowody (list fińskiego żołnierza), że co najmniej kilku fińskich żołnierzy z oddziału SS uczestniczyło w egzekucji Żydów na Ukrainie.
Dotychczas w Finlandii przyjmowano pogląd, że żaden z Finów służących w latach 1941-1943 w jednostce SS nie uczestniczył w zbrodni ludobójstwa ludności żydowskiej ani nie popełnił innych zbrodni wojennych. Ponadto według wcześniejszych badań z lat 60 XX w. jedynie co piąty Fin będący w jednostce SS popierał faszyzm, natomiast według Swanstroema w rzeczywistości takich osób było więcej – prawie połowa jednostki.
Na podstawie wcześniejszych badań historycznych do fińskiego batalionu, będącego częścią operującej na wschodniej flance dywizji pancernej SS-Wiking, w latach 1941-1943 zwerbowano z Finlandii ok. 1400 osób. Już w 1941 r. fiński batalion został przesunięty do działań na tereny Ukrainy. W okresie jego funkcjonowania ok. 250 osób poniosło śmierć, blisko 700 zostało rannych, a kilkanaście zaginęło. Oprócz Finów w skład międzynarodowej dywizji Wiking wchodzili także ochotnicy z innych krajów nordyckich.
W latach 1941-1944 Finlandia, korzystając z pomocy III Rzeszy i użyczając jej części swojego terytorium, prowadziła tzw. wojnę kontynuacyjną z ZSRR (1941-1944) w celu odzyskania ziem utraconych wcześniej w wyniku radziecko-fińskiej wojny zimowej (1939-1940). Później, w latach 1944-1945 Finlandia w ramach wojny lapońskiej dążyła do wyparcia wojsk niemieckich z północy kraju.
Z Helsinek Przemysław Molik (PAP)
pmo/ jo/ mc/
