Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku z okazji Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką zorganizuje we wtorek, bez udziału publiczności, promocję ulotki z reprintem „Protestu!” Zofii Kossak-Szczuckiej z 1942 r.
Rzecznik prasowy oddziału IPN w Gdańsku Jan Hlebowicz poinformował w piątek, że ulotka z reprintem opublikowana została także w wersji angielskiej.
Przypomniał, że odezwa „Protest!” została wydana nakładem konspiracyjnej drukarni w liczbie pięciu tysięcy egzemplarzy. Jej autorką była liderka tajnej organizacji katolickiej Front Odrodzenia Polski, powieściopisarka Zofia Kossak-Szczucka (1889-1968), pośmiertnie odznaczona medalem "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata".
Odezwa miała formę jednostronicowej ulotki-plakatu. Była nielegalnie kolportowana na ulicach stolicy latem 1942 roku w czasie wielkiej akcji likwidacyjnej w warszawskim getcie, w ramach której Niemcy wywieźli niemal 300 tysięcy Żydów do obozu zagłady w Treblince.
"Treść odezwy była wyrazem zdecydowanego sprzeciwu polskich katolików wobec dokonującej się od wiosny 1942 roku zagłady Żydów. Niemieccy oprawcy, którzy ludobójczej akcji nadali kryptonim Einsatz Reinhardt (na cześć jednego z pomysłodawców Zagłady, SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha), na miejsce zbrodni wybrali Polskę, będącą największym skupiskiem ludności żydowskiej w Europie" - wyjaśnił Hlebowicz.
Ponadto, w ramach wtorkowych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów dyrektor IPN Gdańsk Mirosław Golon w formie krótkiego filmu opublikowanego na stronie internetowej placówki oraz w mediach społecznościowych przypomni o zasługach Polaków w niesieniu pomocy Żydom w trakcie II wojny światowej.
Promocji ulotki z reprintem "Protestu!" towarzyszyć będzie prezentacja wystawy plenerowej „+Żegota+ – Rada Pomocy Żydom” przed siedzibą oddziału IPN w Gdańsku. Ekspozycja będzie czynna do 3 kwietnia.
Z powodu zagrożenia koronawirusem IPN Gdańsk odwołał zaplanowane na 24 marca odsłonięcie tablicy poświęconej Józefowi Kolasińskiemu ratującemu Żydów w czasie II wojny światowej. Uroczystość miała się odbyć w Zespole Szkół Miejskich w Rypinie (Kujawsko-Pomorskie). Nowa data odsłonięcia tablicy nie została jeszcze ustalona.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów przypada 24 marca. Święto, które z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy, zostało w 2018 r. ustanowione przez parlament, jest wyrazem czci dla wszystkich obywateli polskich - niezależnie od narodowości - którzy pomagali Żydom poddanym ludobójczej eksterminacji przez niemieckich okupantów.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ mhr/